Mulholland Drive: een labyrint van dromen en bedrog
Mulholland Drive (2001) is een van de meest gerenommeerde films van de maker van Twin Peaks, David Lynch. Zoals vrijwel al zijn werk, laat deze film niemand onverschillig.
Tot op de dag van vandaag roept het nog steeds bewondering en shock op. Door de jaren heen werd het een van de beste films van de eeuw, hoewel sommige mensen het daar niet helemaal mee eens zijn.
Hoewel het maken van een synopsis een beetje lastig kan zijn vanwege de structuur van de film, kunnen we beginnen met te zeggen dat het allemaal begint wanneer een jonge vrouw een auto-ongeluk overleeft. Dit ongeluk redde toevallig haar leven, omdat ze op het punt stond te worden vermoord in de auto waarin ze zich bevond.
In haar tas zit een enorme hoeveelheid geld en een kleine blauwe sleutel, maar verder niets wat iets over haar identiteit kan zeggen. Ze verloor haar geheugen na het ongeluk. Bang en verward besluit ze in te breken in een appartement.
Dan hebben we Betty, een aspirant-actrice, wiens tante haar in haar huis in Los Angeles laat verblijven. Bij aankomst in wat haar nieuwe thuis zou worden, vindt ze de gewonde vrouw, die besloot om vanaf dat moment Rita te heten.
Een nieuw avontuur
Vanaf dat moment gaan de personages op weg naar een nieuw avontuur: ontdekken wie Rita in werkelijkheid is. De film neemt je mee om de meest verborgen passies van de hoofdpersonages te verkennen.
Je bent de toeschouwer van een schijnbaar onsamenhangend verhaal. Vanaf het eerste thrillergevoel gaat de film verder naar absolute duisternis en uiteindelijk naar een nachtmerrie-achtige setting, vol misleiding en vreemde symboliek.
Lynch creëerde Mulholland Drive als een serie, maar de pilot schokte de producenten zo, dat ze zich verplicht voelden om er een film van te maken. Misschien is het daarom dat het moeilijk te begrijpen is.
Misschien is het niet de moeite waard om het vanuit een lineair standpunt te bekijken of er een verklaring voor te geven. In plaats daarvan moet je je gewoon mee laten slepen door emoties en sensaties terwijl je kijkt.
Wie weet waarom wij, als mensen, overal een verklaring voor nodig hebben? In dit artikel proberen we dat niet te doen met Mulholland Drive. We zullen eerder een paar van de belangrijkste punten van de film schetsen.
Waarom is het nodig om Mulholland Drive uit te leggen?
Mulholland Drive is een echt labyrint, een film die droomachtige factoren aanspreekt en die je zelfs zou kunnen associëren met de structuur van een droom. Door de jaren heen heeft men geprobeerd een uitleg te vinden. Hoewel het lijkt dat er een aantal goede argumenten zijn, zei Lynch zelf dat hij de film niet wilde uitleggen.
In een tijd van overmatig veel informatie, is het verfrissend om een film zoals Mulholland Drive te bekijken. Het geeft toeschouwers namelijk de mogelijkheid om zelf een antwoord te vinden op waar ze naar kijken.
Kunst moet niet altijd gezien worden als iets dat met woorden kan worden verklaard. Integendeel, je moet het zien als iets dat je naar een heel ander niveau van zelfontdekking kan brengen en emoties kan opwekken.
Denk maar eens even na over schilderijen, muziek of poëzie. Ze geven niet altijd een duidelijke boodschap weer en je vindt dat waarschijnlijk helemaal niet erg. Je geniet er gewoon van en laat je emoties op natuurlijke wijze stromen. Films kunnen je ook zo laten voelen en zijn niet alleen puur entertainment.
Mulholland Drive voldoet perfect aan de droomlogica en net als in dromen is er vrijheid van interpretatie.
Mulholland Drive: een illusie
Als je droomt, zijn de mensen die je ziet mensen die je minstens één keer in je leven hebt gezien, zelfs als je hen niet herinnert of in rollen ziet die anders zijn dan ze in het echte leven vertegenwoordigen.
Op dezelfde manier kunnen plaatsen waar je van droomt radicaal verschillen van de realiteit. Je kunt zelfs dingen doen waar je anders nooit aan zou denken.
Dus als je Mulholland Drive probeert te vergelijken met dromen, is het een theorie die perfect lijkt te passen. De film heeft ook veel symboliek en neemt je zelfs mee naar een absoluut onthullende plek: de Club Silencio.
Club Silencio is een van de meest hypnotische aspecten van de film en markeert tegelijkertijd een vóór en na. Als je dacht dat je een verhaal (of meerdere verhalen) aan het bekijken was met een ietwat lineaire structuur, dan heb je ná de Club het gevoel dat je een hele nieuwe film zit te kijken.
Deze vreemde plek lijkt als het ware op het Magic Theater uit de roman van Hermann Hesse, De Steppewolf. Een plek om af te spreken, waar niets ooit hetzelfde zal zijn en misschien een plek om de realiteit van de hoofdpersoon te ontdekken.
Blauwe tinten hebben de overhand in deze ruimte en ze lijken aan een zekere dualiteit te doen denken die de hoofdpersoon vertegenwoordigt. Blauw verwijst naar geest en introspectie. Het zit op Rita’s sleutel en later ook in de doos die Betty vindt.
Het einde
Rita’s sleutel opent de doos, wat leidt tot een nieuwe realiteit en een nieuwe reeks realiteiten die nu in elkaar lijken te passen. Alles wat je ervoor zag, heeft een nieuwe betekenis.
Je bent nu getuige van een duidelijke persoonlijkheid die zich ontvouwt. En dankzij Club Silencio ontdek je dat je bent misleid. Alles wat je zag was een illusie, een leugen, net als kunst, dromen en de film zelf.
De goochelaar van de club lijkt niet alleen met de hoofdpersonen te praten, maar ook met de toeschouwers. Hij maakt je wakker uit de opgeroepen droomstaat van Lynch.
Vanuit een eerste ‘detective-perspectief’ ga je vervolgens naar een tweede, donkerder deel, met een schokkend en onthullend keerpunt. Uit het optimisme van de jonge Betty, die leeft zoals in de ‘Amerikaanse droom’, zie je vervolgens de ondergang en het onstabiele gedrag van Diane en, tot slot, een dualiteit die de hoofdpersoon lijkt over te nemen.
Ondanks alle kwaliteiten en het succes van de film, zijn er nog steeds critici die de film niet volledig kunnen verdragen. Sommigen wijzen er zelfs op dat het allemaal misschien wat overschat is.
De prestaties van de acteurs vormen het hoogtepunt van de film. Deze hebben ongetwijfeld de carrière van Naomie Watts een boost gegeven. Je kunt niet ontkennen dat Mulholland Drive een authentieke puzzel is waarvan de oplossing zeer subjectief is.
Het is een oefening voor de kijkers die proberen zich te verdiepen in de plot van de film. Kortom, het is een uitnodiging voor je eigen geest, een labyrint vol passie en bedrog.
