Moeilijke emoties identificeren, vertalen en uitdrukken

De meeste emoties zijn behoorlijk moeilijk om te verwerken. Moeilijke emoties combineren gevoelens die vaak tegenstrijdig lijken. Door deze echter te identificeren en op passende wijze te uiten, kunnen ze bijdragen aan een gezonde communicatie met onszelf en anderen.

Beoordeeld en goedgekeurd door de psycholoog Sergio De Dios González.

Geschreven door Eva Maria Rodríguez

Laatste update: 27 december, 2022

Moeilijke emoties zijn diegenen die zichzelf niet in een pure manier uitdrukken. De meest emoties zijn in zekere zin moeilijk. De ervaring van haat en liefde tegelijkertijd is zo’n voorbeeld dat vaker voorkomt dan je zou denken. Nog een voorbeeld is de veelvoorkomende combinatie van compassie en boosheid, of boosheid en verdriet.

Soms generaliseren we onze ervaringen maar al te graag en zetten we ze opzij als “lastig.” Het is echter belangrijk om te leren hoe we emoties kunnen identificeren die al onze verschillende emotionele staten veroorzaken.

Soms moeten we erg ons best doen om zulke gevoelens te identificeren, te vertalen naar bewuste gedachten en ze vervolgens hardop te uiten. Elk van deze stappen kan erg complex zijn, maar ze bieden ook elk een uitweg die ons uit zo’n emotionele staat kunnen halen als we hier niet langer in willen blijven hangen.

Eén ding staat vast: er zijn niet genoeg woorden om moeilijke emoties te uiten. Misschien is dat waarom poëzie bestaat. Poëzie is namelijk meer dan slechts een artistieke uiting.

Mensen die dit schrijven, geloven dat het een geweldige manier is om hun moeilijke emoties aan de rest van de wereld te communiceren. Hetzelfde geldt voor de rest van de mensen die ervoor kiezen om hun emoties te uiten door een andere kunstvorm.

Moeilijke emoties en bijbehorende uitdrukkingen

Het feit dat woorden niet altijd direct vertaald kunnen worden tussen twee talen, laat ook weer zien hoe gecompliceerd het is om emoties te herkennen en uit te drukken.

Er bestaat vooralsnog geen enkele manier om van alle termen voor gevoelens de precieze betekenis van een taal naar de andere over te dragen. Dat komt juist doordat zowel de gevoelens als de termen complex zijn en vaak in een specifieke sociale context voorkomen.

Laten we eens naar een paar voorbeelden kijken:

• Freizeitsstress. Dit is een Duits woord dat staat voor de stress die we ervaren wanneer we bepaalde activiteiten doen enkel en alleen om de tijd te doden.
• Lítost. Dit is een Tsjechisch woord dat te maken heeft met de sensatie die we ervaren wanneer we ons realiseren dat we ons onomkeerbaar ellendig voelen.
• Gigil. Dit is een Filipijnse term die staat voor de sterke drang om iets te “knijpen” omdat datgene té schattig is om het niet te doen (bijvoorbeeld een baby’s wangetjes).
• Sukha. Dit is een uitdrukking uit het Sanskriet die staat voor het soort blijdschap dat niet slechts “tijdelijk” voelt. Het gaat om intens, langdurig geluk.

In veel gevallen is er geen manier om deze aparte termen direct om te zetten in een andere taal zonder verdere uitleg. Hetzelfde geldt voor moeilijke emoties. Tot zover hebben we nog geen manier gevonden om ze te identificeren, vertalen of uit te drukken.

Hierdoor kunnen we ons erg ongemakkelijk gaan voelen omdat het onvermogen om een emotie te adresseren, begint bij het identificatieproces.

Hoe je moeilijke emoties kunt identificeren

De meesten van ons zijn gewend om emoties in vijf basisgroepen onder te brengen: geluk, verdriet, boosheid, angst en walging. Onze gebruikelijke gevoelens corresponderen vaak met deze categorieën.

Er zijn echter ook gelegenheden waar we preciezer willen zijn en dit niet kunnen omdat deze groepen te algemeen zijn. Wellicht is onze angst juist teergevoelig en onze boosheid juist laf.

Wat vorm geeft aan moeilijke emoties is juist het feit dat ze een mix zijn van veel verschillende emoties die blijkbaar erg van elkaar kunnen verschillen. Om ze te kunnen identificeren, moeten we als eerste onze denkprocessen flexibeler maken.

Het is belangrijk om te begrijpen dat we ze niet kunnen onderbrengen in categorieën omdat ze juist niet overeenkomen met onze “gebruikelijke” emoties.

We moeten ook stoppen met het hechten van waardeoordelen aan onze emoties vanuit een ethisch standpunt. Sterker nog, er zijn geen goede of slechte emoties — met één mogelijke uitzondering, afhankelijk van de situatie.

Wat uiteindelijk de voornaamste kenmerken van een bepaalde emotie bepaalt, is de manier waarop we deze en de bijbehorende energie hanteren. In andere woorden, een emotie kan een voorloper van onze acties zijn, maar nooit een geldige reden.

We moeten begrijpen dat er niks mis is met het voelen van een verdrietig soort geluk. We hoeven er niet voor te zorgen dat de een meer aanwezig is dan de ander. Dit betekent dat we onze emoties zouden moeten accepteren zoals ze zijn.

Het belang van het definiëren en uiten van emoties

Zelfexpressie laat je vrij voelen. Alles opkroppen zorgt er daarentegen voor dat je je gestrest en nerveus gaat voelen. Het verbaal uitdrukken van wat we voelen verrijkt zo ook onze communicatie met anderen en verbetert de kwaliteit van onze interne dialoog. Ook verbetert het ons begrip voor zowel onszelf als voor anderen, empathie en innerlijke en uiterlijke vrede.

Om moeilijke emoties in woorden te brengen, moeten we ze analyseren en van elkaar losmaken. Ook horen we de invloed die ze op elkaar hebben te analyseren.

Als we een gewelddadige soort blijdschap voelen, hebben we te maken met genot en boosheid. Wanneer we een diep en angstig verdriet voelen, hebben we te maken met twee basisemoties en een specifieke emotie. Al deze concepten kunnen echter nog beter gedefinieerd worden.

Neem dit voorbeeld: boosheid is zowel een synoniem voor onder andere irritatie, zorg en frustratie. Het is belangrijk om het woord te vinden dat past bij wat we voelen.

Hier volgt een oefening die je kunnen helpen bij het proces van identificatie, vertaling en uitdrukking van moeilijke emoties. Vul de volgende zin verder in: “Ik voel […] wanneer […]” Bijvoorbeeld: “Ik voel me verdrietig wanneer iemand een afspraak met mij afzegt.”

Doe dit eens zelf en kijk naar wat je bij elkaar hebt gebracht en hebt opgeschreven. Denk hierover na. Je zult merken dat dit een interessante oefening is die soms resulteert in poëzie! Dit leidt hoe dan ook tot een verbeterd begrip voor onze emotionele staten.