Hoe komt het dat sommige mensen zich aangetrokken voelen tot risico's?

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Gema Sánchez Cuevas.

Laatste update: 19 november, 2018

Er zijn mensen die zich aangetrokken voelen tot risico’s. We hebben het dan over dingen die hun gezondheid, hun lichamelijk welzijn of hun financiën, stabiliteit enzovoort in gevaar brengen. De meesten van ons hebben een avontuurlijke kant. We halen dat deel van onszelf echter meestal niet tevoorschijn voor onbelangrijke dingen of hoge risico’s.

Je aangetrokken voelen tot risico’s houdt ook dingen in als seks hebben zonder goede bescherming. Uiteraard heeft dit ook te maken met zaken als extreem snel rijden, dronken rijden of verkeerslichten negeren.

Andere risicovolle handelingen zijn op reis gaan of gevaarlijke dingen doen zonder je voor te bereiden of zonder de juiste uitrusting mee te nemen. Een ander voorbeeld is op een dwangmatige manier plaatsen bezoeken waar kansspelen plaatsvinden en waar je hoge geldsommen kan inzetten. De lijst is eindeloos.

Een actie ondernemen die jouw veiligheid of stabiliteit in gevaar brengt, betekent dat je een risico neemt. Er bestaan uiteraard ook manieren waarop je berekende risico’s neemt die te maken hebben met belangrijke doelen die jij wil verwezenlijken. In die gevallen neem je meestal de nodige maatregelen om een mogelijk negatieve uitkomst zo klein mogelijk te houden.

De hersenen en zich aangetrokken voelen tot risico’s

Een groep wetenschappers aan de Stanford University (Verenigde Staten) heeft onderzoek gepubliceerd over dit onderwerp in het tijdschrift Nature. Zij stelden dat er specifieke neurale circuits bestaan die ons risicogedrag regelen.

Ze onderzochten hoe dit bij ratten werkt. Hetzelfde mechanisme bestaat volgens hen ook bij vogels, wespen, bijen en bij menselijke wezens.

Hun studie leidde tot het besluit dat het feit dat mensen zich aangetrokken voelen tot risico’s, geregeld wordt door een kleine groep zenuwcellen. Die groep bevindt zich in de nucleus accumbens.

Dit hersendeel speelt ook een rol in het beloningssysteem. Het betekent dus dat het een hersendeel is waarvan de zenuwcellen te maken hebben met genot en verslaving.

De wetenschappers ontdekten dat zich aangetrokken voelen tot risico’s ook sterk verbonden is met genot. Het onderzoek lijkt aan te tonen dat sommige mensen hogere niveaus van dopamine hebben wanneer ze risico’s nemen. Dit betekent dus dat het vertonen van dit risicogedrag die mensen een aangenaam gevoel in de geest en in het lichaam bezorgt.

Een studie van Karl Deisseroth

Karl Deisseroth is een professor in bio-engineering aan precies diezelfde Stanford University. Eén van zijn grootste bijdragen tot dit onderzoeksgebied is dat hij de studie van de optogenetica hielp ontwerpen. Het is een revolutionaire methode waarbij men licht gebruikt om onze cellen en meer specifiek onze zenuwcellen te sturen.

Ze gebruiken deze methode om een deel van de hersenen te stimuleren en te bekijken welke veranderingen het veroorzaakt. Op deze manier kunnen ze dan bepalen welke hersengebieden bij specifieke vormen van gedrag een rol spelen.

Deisseroth heeft een experiment uitgevoerd waarbij hij optogenetica gebruikte om de nucleus accumbens te stimuleren en de dopaminereceptoren onder controle te houden. Hij heeft dus eigenlijk de verbinding verbroken tussen risico’s nemen en het aanmaken van dopamine. Dit onderzoek heeft hij op een groep ratten uitgevoerd.

Het resultaat was dat de ratten met het meest risicovolle gedrag onmiddellijk heel terughoudend werden. Toen ze de controle stopzetten, vertoonden deze ratten opnieuw hun normale gedrag. Op basis hiervan ontwierp hij de volgende theorie.

Volgens hem bestaat er een diepgaand verband tussen zich aangetrokken voelen tot risico’s en de aanmaak van dopamine in de hersenen.

Een risico heeft twee kanten

Zich aangetrokken voelen tot risico’s speelt een belangrijke rol in onze individuele ontwikkeling en in onze evolutie als soort. Als we ons altijd op een verstandige en terughoudende manier zouden gedragen, dan zouden we waarschijnlijk nooit in staat zijn om te groeien of onze horizon te verruimen.

De hele mensheid dankt zijn evolutie aan de primitieve mensen die het lef hadden om te experimenteren en vuur te maken. Ze waren namelijk ook doodsbang van vuur.

Op dezelfde manier heeft iedereen een beetje risico in zijn leven nodig. Tegenwoordig hebben we het in dit geval over ‘uit je comfortzone treden’.

Telkens als je met het onbekende geconfronteerd wordt, zijn er altijd elementen die je niet onder controle hebt. Dat is echter de enige manier waarop je als persoon beter kan worden. Dit soort dingen in je leven doen geeft je ook veel emotionele voldoening.

Soms kan het zich aangetrokken voelen tot risico’s een meer dwangmatige vorm aannemen. In die gevallen is de enige echte doelstelling dat de persoon op lichamelijk en geestelijk vlak situaties met een hoog risico wil ervaren.

We kunnen dit heel goed vergelijken met om het even welke andere soort verslaving. In het algemeen hebben deze mensen een sterke neiging tot zelfvernietiging. Ze worstelen ook vaak met een verborgen depressie.