Manipulatoren beschuldigen anderen van manipulatie: ben jij een slachtoffer?

Ben je ooit beschuldigd van het manipuleren van iemand, terwijl hij in werkelijkheid de manipulator is? Als dat het geval is, ben je mogelijk het slachtoffer geworden van een preventieve aanvalstactiek. Lees verder om erachter te komen hoe je jezelf kunt beschermen tegen dit soort giftig gedrag.

Beoordeeld en goedgekeurd door de psycholoog Sergio De Dios González.

Geschreven door Edith Sánchez

Laatste update: 12 april, 2023

Een gemeenschappelijk kenmerk van manipulatoren is om jou ervan te beschuldigen dat je je op dezelfde manier gedraagt als zij. De manipulator ziet het inderdaad als een handig middel om de aandacht van zichzelf af te leiden, twijfel te zaaien en het verhaal van een situatie te wijzigen door valse nuances aan te brengen.

Een van de belangrijkste doelstellingen van de manipulator is het verdraaien van de feiten. Dit is op zichzelf een manier om de werkelijkheid te verdraaien volgens hun eigen belangen. In de regel willen ze het idee vestigen dat zij correct handelen, terwijl het de anderen zijn die fouten maken of negatief gedrag vertonen.

Manipulatoren zijn meestal uiterst vaardig. Bovendien vallen ze vooral degenen aan die ze detecteren als onzeker of kwetsbaar. Daarom is het belangrijk hun spelletjes te begrijpen en klaar te staan om ze te ontcijferen als ze zich voordoen.

Manipulatoren en de preventieve aanval

De preventieve aanval valt op als een van de gebruikelijke tactieken van manipulators. Deze bestaat uit het beoordelen en beschuldigen van jou van het soort negatief gedrag dat ze zelf ook gebruiken. Het belangrijkste doel is om je in de verdediging te drukken en de aandacht van het gesprek af te leiden naar jou en wat je doet.

Zo gebruiken manipulatoren deze tactiek vaak in de context van ontrouw. Een manipulatieve ontrouwe partner zal je beschuldigen van vreemdgaan. Bovendien kunnen hun aanvallen nogal virulent zijn, zodat hun verontwaardiging oprecht en logisch lijkt.

Als dit gebeurt, laat je misschien je onderzoekende houding vallen en begin je jezelf te verdedigen. In feite richt je je aandacht en je emotionele middelen op het proberen te overtuigen dat je je niet slecht gedraagt. Je kunt je zelfs schuldig gaan voelen (Spaanse link)  als je de gebeurtenissen begint te verwerken door hun verhaal te volgen.

Projectie

Projectie is een onbewust verdedigingsmechanisme (Spaanse link). Dit is een tactiek die lijkt op de preventieve aanval, behalve dat er geen bewust doel is om de situatie te manipuleren.

In feite gebeurt projectie op zo’n manier dat de manipulators zich niet realiseren dat ze het doen, ook al maken ze er gebruik van. In de regel treedt projectie op als het individu geen verantwoordelijkheid wil nemen voor zijn gedrag. Als gevolg daarvan schrijven ze het toe aan een ander.

Als een manipulator je ervan beschuldigt te manipuleren, zet hij waarschijnlijk dit verdedigingsmechanisme in. Het doel is echter hetzelfde: jou controleren en profiteren van de situatie. Dit gebeurt vaak omdat de manipulator zich diep vanbinnen schuldig of beschaamd voelt over wat hij doet. Hun gevoelens op jou projecteren is een manier om van die vervelende gevoelens af te komen.

Een voorbeeld is de manipulator die gewend is te liegen en vervolgens iedereen wantrouwt omdat hij gelooft dat die ook tegen hem liegt. Het komt vaak voor dat agressieve mensen hun gewelddadige gedrag rechtvaardigen met het argument dat ze het doen om zich te verdedigen omdat de ander hen kwaad wilde doen, ook al is daar geen redelijk bewijs voor.

Wat kun je doen?

Niet alle manipulatoren zijn hetzelfde. Sommige mensen vertonen dit disfunctionele gedrag door verkeerd leren of onopgeloste moeilijkheden. In deze gevallen voeren ze hun manipulatie niet tot het uiterste. Bij anderen komen de manipulaties echter van een narcist. In dat geval zit het probleem veel dieper en kan het zelden bevredigend worden opgelost.

Wat het scenario ook mag zijn, telkens wanneer een ander je ergens van beschuldigt, is het belangrijk dat je evalueert of het verwijst naar feiten, handelingen of beoordelingen.

Als ze je vertellen dat je hen manipuleert, vraag hen dan waarom. Welk gedrag van jou ondersteunt hun beschuldiging? Het is zeer waarschijnlijk dat ze niet bijzonder oprecht zullen zijn in hun antwoord. Dat gezegd hebbende, zal het je bepaalde elementen verschaffen om uit te zoeken of het een redelijke verklaring is of niet.

Bovendien, als iemand je ervan beschuldigt hem te manipuleren, vraag je dan af of hij er enig voordeel uit haalt. Hoe dan ook, verspil je tijd niet aan het beargumenteren van je onschuld. Als je weet dat je niets verkeerd hebt gedaan of gedrag hebt vertoond dat hen kwetst, dan is dat voldoende. Laat je niet voor de gek houden door de manipulator.