Lijden aan compassiemoeheid: op jou van toepassing?

Te mededogend zijn kan ons afmatten. Dit kan ervoor zorgen dat we niet in staat zijn om onze gemoedstoestand te beheersen.
Lijden aan compassiemoeheid: op jou van toepassing?

Laatste update: 15 januari, 2019

Mededogen is een kwaliteit die een positief effect heeft op onze persoonlijke relaties. We verplaatsen ons dan niet alleen in de situatie van een andere persoon. Het laat ons ook hun emoties opmerken en begrijpen. Te veel mededogen kan er echter toe leiden dat we aan een aandoening lijden die de psycholoog Charles Figley omschrijft als compassiemoeheid. Hoe kunnen we vaststellen dat we lijden aan compassiemoeheid?

Compassiemoeheid kan gevaarlijk zijn. Het kan ons ook onbekwaam maken als we het niet op de juiste manier onder controle houden. Als je er niet in slaagt om compassiemoeheid op tijd vast te stellen, dan kan het een tweedehands trauma veroorzaken. Het kan ook in een burn-outsyndroom veranderen.

Meestal treft compassiemoeheid beroepskrachten die met patiënten of cliënten omgaan die lijden. Deze personen ervaren wat ongemak of zijn in grote pijn. Het raakt in het bijzonder psychologen, sociale werkers, artsen of verpleegkundigen die op regelmatige basis voor patiënten zorgen.

Mededogen en empathie zijn belangrijke vaardigheden. Ze gaan hand in hand met het werk van een beroepskracht in de gezondheidszorg. Zonder de juiste hulpmiddelen kan een bijwerking van mededogen na verloop van tijd echter een ernstig probleem worden.

De emotionele pijn van andere mensen

De emotionele pijn van andere mensen

Zijn er ook andere mensen die kunnen lijden aan compassiemoeheid? Het beïnvloedt inderdaad vaker mensen die in de gezondheidsindustrie werken. Toch kan het ook mensen treffen die geen risicoberoep hebben.

Het treedt op wanneer iemand te empathisch is. Die personen maken zich namelijk te veel zorgen over de emotionele pijn van andere mensen.

Er is niettemin een verschil tussen de pijn van een andere persoon begrijpen en het voelen. Het laatste gebeurt bij mensen die te empathisch zijn. Het is bijna net alsof de pijn van andere mensen hun eigen pijn wordt. Het gevolg is dat te veel blootstelling aan deze mensen ervoor kan zorgen dat ze beginnen lijden aan compassiemoeheid.

Dit zijn enkele symptomen van compassiemoeheid. Mensen die lijden aan compassiemoeheid, zijn emotioneel uitgeput. Ze voelen zich eenzaam, verward en aangespoord om emoties te onderdrukken of te bedwingen.

We hebben er al op gewezen. Gelukkig zijn er bepaalde hulpmiddelen die ons deze aandoening laten behandelen en voorkomen. Je bewust zijn dat deze instrumenten bestaan, is om meerdere reden nuttig.

Ten eerste helpt het ons om te vermijden dat we in de val van de emoties van andere mensen komen te zitten. Ten tweede laat het ons een psychologische afstand bewaren. Op die manier beschermen we ons welzijn en sturen we onze gemoedsstemming.

“Wat een andere persoon voelt, trilt in mij. En wanneer een andere persoon lijdt, is de invloed duidelijk.”

-José Carlos Bermejo-

Omgaan met compassiemoeheid

Hulpmiddelen wanneer we lijden aan compassiemoeheid

We zullen nu enkele hulpmiddelen bekijken die we kunnen gebruiken om compassiemoeheid te bestrijden. Ze zijn vooral bruikbaar als we een baan hebben die vereist dat we in contact komen met mensen die hulp nodig hebben.

Bovendien kan het ook helpen wanneer we uitermate empathisch zijn. Deze eigenschap veroorzaakt immers indringende gedachten, verlies van energie, verhoogde angstgevoelens, somatisatie van negatieve emoties of apathie.

  • Met vrienden omgaan: Dit helpt om de emotionele lasten te verminderen. Wanneer we lijden aan compassiemoeheid, dan kan het uitwisselen van meningen met vrienden ons helpen om onze problemen aan te pakken.
  • Ondersteuning van de familie: Met onze familie praten is een manier om te ventileren. We kunnen ons dan ook even terugtrekken van bepaalde problemen op het werk of van persoonlijke kwesties.
  • Vrijetijdsactiviteiten: Sporten of hobby’s zoals tuinieren verschaffen ons tijd voor onszelf.
  • Psychologische therapie: Het is essentieel dat we deze hulpmiddelen gebruiken. We kunnen een specialist raadplegen of therapeutische oefeningen doen. Dit kan ons helpen om compassiemoeheid te behandelen.

Er bestaan ook nog andere hulpmiddelen. Weten hoe we kunnen loskoppelen, geïnformeerd en getraind zijn om de vermoeidheid onder controle te houden zijn enkele voorbeelden. Deze technieken kunnen ons helpen als we lijden aan compassiemoeheid of te empathisch zijn.

Het is echter ook belangrijk dat we vermelden dat we niet mogen ophouden met meedogend te zijn. Deze instrumenten zijn eerder bedoeld als strategieën om ons welzijn te beschermen.

Hulpmiddelen bij compassiemoeheid

Slotgedachten

Compassiemoeheid kan er ook voor zorgen dat we ons schuldig voelen. Dit komt vooral omdat we geestelijk zo moe zijn dat we denken dat we het vermogen kwijtgeraakt zijn om empathie te voelen.

Dit is echter precies het resultaat van het feit dat we empathisch zijn zonder te weten hoe we het moeten regelen en hoe we op een gepaste manier onszelf moeten beschermen.

We hopen dat de hulpmiddelen die we in dit artikel besproken hebben, jou kunnen helpen wanneer je je als gevolg van empathie uitgeput voelt.

Ze kunnen je ook helpen om andere problemen aan te pakken die je misschien ervaart. Elk hulpmiddel is tenslotte alleen maar een aanbeveling die we vaker in de praktijk moeten omzetten. Het gevolg zal zijn dat je je beter begint te voelen.

Als je denkt dat jij aan compassiemoeheid lijdt, aarzel dan in elk geval niet om professionele hulp te vragen. Een psycholoog kan jou namelijk helpen om te ontdekken wat in jouw situatie helpt.

Hij zal jou ook door het proces heen begeleiden. Je zal dus in staat zijn om nog steeds een empathisch persoon te zijn. Je zal echter de nodige instrumenten bezitten om je welzijn te beschermen. 


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • Campos-Vidal, J. F., Cardona-Cardona, J., & Cuartero-Castañer, M. E. (2017). Afrontar el desgaste: cuidado y mecanismos paliativos de la fatiga por compasión. Alternativas. Cuadernos de Trabajo Social, (24). https://doi.org/10.14198/ALTERN2017.24.07
  • Fernández-Pinto, I., López-Pérez, B., & Márquez, M. (2008). Empatía: Medidas, teorías y aplicaciones en revisión. Anales de Psicologia24(2), 284–298. https://doi.org/10.6018/42831
  • López, M. B., Filippetti, V. A., & Richaud, M. C. (2014). Empatía: Desde la percepción automática hasta los procesos controlados. Avances En Psicologia Latinoamericana32(1), 37–51. https://doi.org/10.12804/apl32.1.2014.03

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.