Kunsttherapie voor kinderen: vijf oefeningen
Kinderen zijn gretige onderzoekers. Ze geven altijd uiting aan hun motivatie om te leren en nieuwe dingen te ontdekken. Kinderen leven in een magische wereld waar ze andere koninkrijken vinden. Kunsttherapie voor kinderen kan daarom een geweldig hulpmiddel zijn voor therapeuten.
Op die manier kunnen ze kinderen namelijk helpen om hun leven op de best mogelijke manier te leiden. De nieuwsgierigheid van kinderen geeft vorm aan hun potentieel voor creativiteit.
Zij verzinnen gemakkelijk dingen en komen met nieuwe ideeën op de proppen. We zien dat aan hun vragen en aan de spelletjes die ze verzinnen. Hun verbeelding is kostbaar. Het helpt om zelfs nog meer van alles te genieten.
De creativiteit van kinderen kan op vele manieren een uitweg vinden, ook via de kunst. Door middel van het creatieve proces leren, onderzoeken en ervaren kinderen nieuwe gevoelens en waarnemingen.
Ze raken geïnspireerd en leren hoe ze met moeilijke situaties moeten omgaan. Bovendien verbeteren ze hun aandachtsspanne, motorische vaardigheden en visuele-motorische vaardigheden.
Het is gemakkelijk om te geloven dat kinderen geen problemen hebben. Dat is echter niet waar. Zij hebben ook angsten en zorgen. Het verschil is dat kinderen ze op andere manieren uitdrukken. Kunsttherapie helpt hen om zelfexpressie en probleemoplossing te bevorderen.
In dit artikel bekijken we vijf interessante oefeningen in de kunsttherapie voor kinderen. Deze oefeningen helpen hen om hun creatieve wereld sterker te maken. Ze zullen het op die manier ook gemakkelijker hebben om hun grootste zorgen uit te drukken.
Vijf vormen van kunsttherapie voor kinderen
De magie van mandala’s
Mandala’s zijn heilige cirkels. Ze komen oorspronkelijk uit oosterse culturen. Tegenwoordig zijn ze wereldwijd populair. Er zijn verschillende benaderingen om ze met kinderen te gebruiken:
- Mandala’s kleuren: Kinderen kunnen bestaande mandala’s versieren of kleuren. Het helpt hen om zich rustig en ontspannen te voelen.
- Mandala’s ontwerpen en versieren: Als een kind oud genoeg is om met meer nauwkeurigheid te tekenen, dan kunnen ze hun eigen mandala maken en daarna versieren. Deze activiteit laat de kinderen niet alleen ontspannen. Het stimuleert ook hun creativiteit.
- Mandala’s en mindfulness: De therapeut nodigt het kind uit om het creatieve proces heel aandachtig te volgen. Om dat te doen gebruikt de therapeut elementen die dit soort sfeer stimuleren zoals ontspannende muziek.
De reden waarom mandala’s zo magisch zijn, is dat ze kinderen helpen om in verbinding te komen met hun diepste gedachten en emoties. Door middel van mandala’s kunnen kinderen uitdrukken hoe ze zich voelen.
Ze kunnen tegelijkertijd ook hun creatieve en visueel-motorische vaardigheden verbeteren. Bovendien kan de therapie die de kunsttherapie toepast, hun werk gebruiken om de gedachten en de gevoelens van het kind te ontleden.
Mandala’s kleuren is een oefening in de kunsttherapie voor kinderen die ontspanning en vreedzaamheid aanmoedigt.
Visuele kunsten
Oefeningen in de visuele kunsten zijn fantastisch voor kinderen. Door foto’s of tekeningen te gebruiken maken de kinderen hun eigen kunstwerken. Tijdens dit proces onderzoeken ze verschillende gevoelens en ideeën. De mogelijkheden zijn eindeloos. We geven je hier echter enkele ideeën om mee van start te gaan:
- Foto’s: Het kind kan zichzelf leren kennen door verschillende foto’s van zichzelf en van de wereld te kiezen. De therapeut kan dan analyseren hoe het kind de foto’s kiest en hoe ze verbonden zijn met de conflicten die het kind ervaart.
- Schilderen: Kinderen kunnen schilderen gebruiken om hun creativiteit een uitlaatklep te geven. Zonder dat ze het zelfs beseffen, tonen hun schilderwerken wat er in hun innerlijke wereld omgaat. De therapeut kan bovendien samen met heel kleine kinderen schilderen. Op die manier helpt hij of zij de stimulatie van hun zintuigen. Werken met vingerverf is een geweldige manier om verschillende delen van de hersenen tegelijkertijd te stimuleren.
- Collages: Een collage maken bevordert de creativiteit. En het heeft niet alleen dit effect. Het kan immers ook een geweldige uitlaatklep zijn voor de gedachten en de gevoelens van het kind.
- Beeldhouwen: Een therapeut in de kunsttherapie kan het kind klei geven om figuren te maken. Het kind kan zelfs ‘levende sculpturen” maken met zijn lichaam om gedachten, situaties en bepaalde gevoelens uit te drukken.
Een ander perspectief
Al deze oefeningen kunnen kinderen ook helpen om spanning vrij te maken en hun perspectief te veranderen. Therapeuten kunnen zelfs ook voorstellen dat het kind hetzelfde werk steeds weer opnieuw maakt.
Dit is dan een weerspiegeling van verandering. Het gevolg is dat ook hun problemen een andere vorm aannemen. De kinderen kunnen op die manier gemakkelijker nieuwe wegen vinden.
“Het heeft mij vier jaar gekost om te schilderen als Raphaël maar een leven lang om te schilderen als een kind.”
-Pablo Picasso-
De wereld van het schrijven
Wanneer de therapeut met kinderen wil gaan schrijven, dan moet hij zeker rekening houden met hun leeftijd wanneer hij activiteiten plant. Eén mogelijke oefening is hen vragen om een beschrijving van zichzelf op te schrijven.
Zodra ze dit gedaan hebben, bespreekt de therapeut elke eigenschap op een meer diepgaande manier. Ze kunnen de kinderen ook vragen of ze graag zouden veranderen of beter worden of niet.
Een andere oefening in de kunsttherapie van het schrijven is verhalen schrijven. Kinderen ontwerpen een verhaal. Ze schenken aandacht aan elk personage en aan de omgeving. Daarna praat de therapeut met het kind over elk aspect van het verhaal.
Ze vragen het kind ook om de personages te verbinden aan echte mensen die ze kennen. Dat doen ze eveneens met de plekken en de activiteiten in het verhaal. Dit kan ervoor zorgen dat de therapeut weet wat er het kind overkomt en hoe hij kan helpen om zijn problemen op te lossen.
Zoals je kan zien, is schrijven met de begeleiding van een therapeut een geweldige oefening voor de aandacht, de creativiteit en het vrijmaken van emoties bij het kind.
“Schrijven is het schilderen van de stem.”
-Voltaire-
Beweging, een vorm van kunsttherapie voor kinderen
Door middel van beweging kunnen kinderen zich hun emotionele, cognitieve en fysieke lichaam eigen maken. Er is echter meer. Het helpt immers ook bij hun ruimtelijke oriëntatie en versterkt hun creativiteit.
Beweging verricht ook wonderen voor het gemoed. Dat komt omdat trainen en bewegen endorfines vrijmaakt. Dit maakt het hen gemakkelijker om hun emoties en ideeën uit te drukken.
- Theater: Kinderen kunnen nabootsing gebruiken om uit te drukken wat hen overkomt. Therapeuten gebruiken vaak theater en drama als een middel waarmee ze kinderen helpen om oplossingen voor hun problemen te vinden. Zich in een personage verplaatsen kan hen immers helpen om op een creatieve manier te denken.
- Dansen: Dansen heeft ongelooflijke therapeutische krachten. Het helpt kinderen om hun emoties te kanaliseren. Via de dans kunnen ze ook in verbinding met zichzelf komen en hun lichaamsbewustzijn ontwikkelen.
De kracht van muziek
Muziek heeft het vermogen om je met je diepste emoties te verbinden. Daarom is het dan ook zo fantastisch om muziek te gebruiken in de kunsttherapie voor kinderen. We geven je hier enkele voorbeelden van muziektherapie:
- Muziek en bespiegeling: Bij deze oefening moet het kind zijn diepste gedachten onderzoek terwijl de muziek op de achtergrond speelt. Daarna analyseren het kind en de therapeut het proces. Op die manier kan het kind dan zijn lichamelijke, emotionele en cognitieve ervaringen integreren.
- Componeren: Hier gebruiken de kinderen hun vindingrijkheid en maken ze zelf een lied. Het lied weerspiegelt wat ze denken en voelen. Nadat ze het lied gecomponeerd hebben, moeten ze het zingen of er toch minstens over praten. In één deel van de sessie mogen ze zelfs opnieuw over het lied nadenken of het opnieuw schrijven. Dit is een symbool van conflicthantering.
- Zingen: Door middel van zang kunnen kinderen op een echt leuke manier uitdrukken wat ze voelen. Ze kunnen bijvoorbeeld liedjes kiezen waarmee ze zich identificeren. In een werkgroep of met de therapeut kunnen ze hun gevoelens onderzoeken.
Muziek helpt om emotionele problemen op te lossen. Het versterkt ook de creativiteit en moedigt aan tot sociaal contact. Bovendien versterkt het ook de aandacht en het geheugen. Het helpt kinderen eveneens om de taal te structureren. Muziek is dus een ongeëvenaard therapeutisch instrument.
“Muziek is een morele wet. Het geeft een ziel aan het universum, vleugels aan de wind, vlucht aan de verbeelding, charme aan verdriet en leven aan alles.”
-Plato-
De voordelen van kunsttherapie voor kinderen
- De kunsttherapie versterkt de creativiteit.
- Het laat kinderen hun gedachten en gevoelens uitdrukken.
- De kunsttherapie moedigt de integratie aan van de psychologische, lichamelijke en sociale aspecten.
- Het versterkt uitvoerende functies zoals de aandacht, het geheugen en de ruimtelijke oriëntatie.
- Het verbetert de taal.
- De kunsttherapie moedigt zelfbewustzijn aan.
- Het helpt kinderen om beter in groep te werken.
- Het zorgt ervoor dat kinderen zich veilig en gehoord voelen.
- De kunsttherapie moedigt onderzoek aan.
- Het helpt om het zelfvertrouwen te verhogen.
- Het zorgt voor de ontwikkeling van een goede communicatie.
- De kunsttherapie helpt kinderen om betere beslissingen te nemen.
- Het helpt kinderen om met hun problemen om te gaan.
- De kunsttherapie verbetert de motorische vaardigheden.
De kunsttherapie is één manier om het welzijn van een kind te verhogen. Het leert kinderen hoe ze zichzelf kunnen uitdrukken en problemen oplossen en hoe ze op leuke manieren met problemen kunnen omgaan.