Kinderpsychologie: wie kan ik vertrouwen
Een van de meest voorkomende vragen tijdens psychologieconsultaties heeft te maken met ouders en de opvoeding van hun kinderen. De meesten hebben geen therapie nodig, maar alleen deskundig advies om hun onzekerheid te verminderen. We zien hierbij dat veel ouders niet precies weten met welk soort deskundige ze contact op moeten nemen. Dit kan een kinderpsycholoog, kinderarts of pedagogisch psycholoog zijn. Dus wat zijn de mogelijkheden als het gaat om kinderpsychologie?
De meeste ouders gaan naar een kinderarts omdat ze dat altijd al hebben gedaan, maar het kan zinvoller zijn om een kinderpsycholoog op te zoeken. Anderen gaan voor hulp naar de school van het kind. Ze zien dat de psycholoog daar meer gericht is op de problemen met het onderwijs en de ontwikkeling van de kinderen.
Veel mensen blijven het werk van een kinderpsycholoog verwarren met dat van een onderwijspsycholoog. Het is waar dat er op sommige gebieden een zeer fijne lijn is tussen beide beroepen. We hebben het echter over twee zeer verschillende rollen. Waar deze twee disciplines zich het meest verenigen is op academisch gebied. Hier werken ze meestal naast elkaar en combineren ze verschillende vaardigheden om mogelijke problemen in het leerproces op te lossen.
Kinderpsychologie – de verschillende opties
Beide disciplines bestuderen de mens en het uiteindelijke doel is om in te grijpen en te assisteren. Daarom hebben we soms moeite om de twee te onderscheiden. In dit artikel zullen we de belangrijkste verschillen en overeenkomsten van deze beroepen, die sinds hun ontstaan met elkaar verbonden zijn, laten zien. Immers, in de namen van de beroepen vinden we precies hetzelfde voorvoegsel,’psycho’.
Het belangrijkste verschil tussen psychologie en pedagogische kinderpsychologie is dat psychologie een bredere visie heeft die alle aspecten van het leven omvat. Dit terwijl de onderwijspsychologie specifieke aandacht besteedt aan het leerproces.
“We weten allemaal iets. We negeren allemaal iets. Daarom leren we altijd. Het doel van onderwijs is om mensen te laten zien hoe ze voor zichzelf kunnen leren. Het andere begrip van onderwijs is indoctrinatie.”
-Noam Chomsky-
Beroepsvaardigheden in verschillende werkomgevingen
De onderwijspsycholoog werkt op verschillende terreinen, zoals oriëntatie en psycho-educatieve interventie. Deze gebieden vereisen een set van kennis, methodologieën en theoretische principes die moeten worden gebruikt. Dit maakt het mogelijk om preventieve, corrigerende of ondersteunende acties uit te voeren op basis van meerdere modellen, gebieden en principes. Alle acties richten zich op verschillende contexten.
Binnen de verschillende gebieden van counseling in de pedagogische kinderpsychologie vinden we oriëntatie in leerprocessen. Dit richt zich op het verwerven van leertechnieken en -strategieën, en op de ontwikkeling van metacognitieve strategieën en motivatie. In deze benadering van de verschillende beroepen zullen we proberen de verschillende richtlijnen en doelstellingen van de disciplines te verduidelijken (Palacio, López en Nieto, 2006).
Wat de beroepsvaardigheden betreft, handelt de onderwijspsycholoog in de eerste plaats door problemen in verband met leren te voorkomen, op te sporen en aan te pakken, ongeacht de leeftijd van de persoon. Daarnaast werkt hij met educatieve programma’s en verschillende technieken om het onderwijsproces te vergemakkelijken.
Aan de andere kant is de psycholoog meer gericht op een globale, en tegelijkertijd specifieke, kennis van de persoon. Hun expertise is zeer breed, zelfs binnen het onderwijsgebied. Het varieert van het reguleren van emoties en gedachten tot het beheren van interpersoonlijke relaties.
“Ken alle theorieën, krijg alle technieken onder de knie, maar als je een menselijke ziel aanraakt, moet je gewoon een andere menselijke ziel zijn. De ontmoeting van twee mensen is als contact van twee chemische stoffen: als er een reactie is, worden beiden getransformeerd.”
-Carl Jung-
Belangrijkste verschillen tussen het profiel van een kinderpsycholoog en een onderwijspsycholoog
De beroepsprofielen van deze twee gebieden hebben veel gemeen, maar ook aspecten die hen onderscheiden. Het werk van de onderwijspsycholoog richt zich specifiek op leren, onderliggende processen en gedrag. Er zijn echter uitzonderingen waar deskundigen op dit gebied binnen bedrijven werken om de levenskwaliteit van organisaties en werknemers te verbeteren.
Het werk van de onderwijspsycholoog is ook nauw verbonden met integratie. Ze bieden onder andere ondersteuning aan kinderen en jongeren met problemen en monitoren kinderen die problemen hebben in het gezinsleven.
Een van de taken van de kinderpsycholoog op dit gebied is het opsporen van afwijkend of tegenstrijdig gedrag bij kinderen. Vervolgens stellen kinderpsychologen de behandeling en richtlijnen vast die moeten worden gevolgd om deze gedragspatronen te corrigeren. Als de persoonlijkheid van het kind wordt aangetast, kunnen ze samenwerken met een psychiater en medicatie gebruiken bij de behandeling.
Kinderpsychologie – de schoolomgeving
In de schoolomgeving is de belangrijkste functie van de onderwijspsycholoog het begeleiden van het kind, met behulp van specifieke strategieën om bepaalde resultaten te bereiken.
Er zijn twee basismodellen in het psychologisch onderwijs: het klinisch model en het overlegmodel. Kinderpsychologen daarentegen hebben te maken met emotionele aspecten. Ze kijken naar de evolutionaire stadia van menselijke ontwikkeling, gedrag, persoonlijkheid, roeping, werk en sociale fenomenen.
De onderwijspsycholoog specialiseert zich daarentegen, zoals we hebben gezien, in de leerprocessen van een persoon gedurende zijn hele leven. Als een probleem specifiek is voor de schoolomgeving van het kind, zou het een beter idee zijn om gebruik te maken van de hulp van een onderwijspsycholoog. Als het probleem ook psychologische processen betreft, is het beter om naar een algemene kinderpsycholoog te gaan.
“Onderwijs heeft twee doelen: het opleiden van vaardigheden en het opvoeden van gevoelens. De een zonder de ander ontneemt zijn betekenis.”
-Ruben Alves-
Bibliografie
Bravo, V. (2009). Educational psychology, Psychopedagogy and Special Education.
Castro Solano, A. (2004). The professional competencies of the psychologist and the needs of professional profiles in the different work environments. Interdisciplinary, 21 (2), 117-152.
Manzanares Moya, A. (2004). Expertise and the Educational Psychologist: an integrating vision of the spaces of action in the professional family of education.
Bordón: Journal of Pedagogical Orientation, 56 (2), 289-302.Palacio.
C. R., López, G. C. H., & Nieto, L. Á. R. (2006). What is Educational Psychological intervention: definition, principles and components.
The Agora USB Medellín-Colombia, 6 (2), 215-226.
Pérez Solís, M. (2011). Can an educational psychologist play the role of a psychologist? Professionalization against professional intrusion.
Estud. Psicol. (Campinas), 28 (1), 3-13