Joker en Harley Quinn, een giftige relatie
De relatie tussen de Joker en Harley Quinn is een van de bekendsten binnen animatiefilms en stripboeken. Het is een duo van schurken dat zich tegen Batman afzet. Ze zijn beiden echter zo charismatisch dat mensen niet anders kunnen dan ze liefhebben.
Ze maken een fundamenteel onderdeel uit van de wereld van Batman, waaraan ze zowel humor als spanning toevoegen. Dit alles geschiedt in een stad genaamd Gotham.
Batman zou natuurlijk niet hetzelfde zijn zonder de Joker. Deze zou op zijn beurt niet dezelfde charme bezitten zonder Harley Quinn. Wat is nou echter de aard van de relatie tussen de Joker en Harley?
Als we deze relatie eens onder de loep nemen en de diepgang van de personages opzoeken, zullen we snel opmerken dat iets niet helemaal klopt. Het wordt duidelijk dat de twee een ongezonde relatie hebben. Sterker nog, Harley Quinn bevindt zich waarschijnlijk in een manipulatieve situatie waar ze zichzelf niet uit kan redden.
Het personage: de Joker
De Joker heeft een ietwat omstreden oorsprong. De verhalen die hij spint omtrent zijn verleden veranderen continu omdat dat hem zo uitkomt. Zijn karakter is omgeven in een nevel van mysterie.
We weten allemaal wel dat zijn typische uiterlijk (groen haar, witte huid en rode lippen) het resultaat is van een val in een vat met chemische afvalproducten. Dit veranderde zijn uiterlijk voorgoed.
De Joker is, zoals zijn naam al suggereert, een echte grappenmaker. Hij heeft een circusclown-achtig uiterlijk. Zijn duistere plannen worden deels gevormd door zijn gevoel voor humor, kaartspelletjes en andere fratsen die we met clowns associëren.
Terwijl hij niet de enige vijand is van Batman, kunnen we wel zeggen dat hij de meest charismatische is. Hij is een geniaal, manipulatief, leugenachtig en egocentrisch personage met een psychopatisch persoonlijkheidsprofiel.
De Joker geniet van andermans leed en heeft niemand lief — behalve zichzelf. Hij is altijd op zoek naar plezier en een reden om te lachen, net als een kind. In zijn zoektocht let hij uiteraard niet op wie hij hiermee kwetst.
De Joker is op verschillende manieren weergegeven. Zo bestaat hij in stripverhalen, de geanimeerde televisieserie en films met verschillende echte acteurs. Toch blijven zijn imago en persoonlijkheid een constante eenheid binnen al deze verschillende bestaansvormen.
Het personage: Harley Quinn
Harley Quinn is het eeuwige vriendinnetje van de Joker waarover we meer leren in het stripverhaal genaamd Mad Love. Haar echte naam is Harleen Quinzel. Ze was een geweldige gymnast, waardoor ze een studiebeurs ontving en aan een universiteit kon studeren.
Daar studeerde ze medicijnen en uiteindelijk psychiatrie en haalde ze geweldige cijfers. Dat deed ze echter op een oneerlijke manier (door haar leraar te verleiden). Uiteindelijk kreeg ze een baan in het zogeheten Arkham Asylum, een psychiatrische instelling. Dit is waar ze de Joker ontmoet — omdat hij daar opgenomen is.
Toen ze hem daar ontmoette, was ze vanaf begin af aan gefascineerd door zijn persoonlijkheid. In Mad Love zien we dat hij zich oprecht opstelt en haar over het trauma dat hij doorstaan heeft vertelt.
Dit zijn ervaringen waarvan we later te weten komen dat hij ze verzonnen heeft. Bovendien is Harley niet de enige die hij hierover verteld heeft (wat hij wel zo laat lijken).
Harley wordt alsnog verliefd op hem. Doordat de liefde haar verblindt, is ze niet in staat om de Joker voor de psychopaat aan te zien die hij werkelijk is. Ze ziet hem alleen als iemand die intens leed gekend heeft en waarvan Batman de aartsvijand is.
De getuigenis van Harley’s liefde
Harley steelt dus een harlekijn-kostuum ter ere van de bijnaam die haar geliefde Joker haar gegeven heeft. Uiteindelijk lukt het haar om hem uit het Arkham Asylum te bevrijden. Vanaf dit moment pakt hij de Joker criminele carrière weer op en begint het hare.
Hij ontwikkelt zijn persoonlijkheid en wordt een schurk die gefascineerd is door grapjes. Hij neemt een circusachtig uiterlijk aan en adopteert bovendien twee hyena’s als huisdieren.
Voor de Joker staat Harley symbool voor een kans om uit het Arkham Asylum te ontsnappen. Hij ziet haar als iemand die hij kan vertrouwen omdat haar toewijding aan hem geen grenzen kent. Ze wordt hopeloos verliefd op hem — en hij maakt hier misbruik van.
De giftige relatie van de Joker en Harley Quinn
De Joker begint Harley zowel fysiek als mentaal te mishandelen. Hij probeert haar zelfs om het leven te brengen. Toch blijft Harley zich onbewust van hoe ongehoord dit soort gedrag is. Ze is onderdanig en toegewijd en neemt genoegen met minimale liefkozing.
In bepaalde afleveringen kunnen we echter een glimp vangen van haar protest tegen het gedrag van de Joker. Soms lijkt het er zelfs op dat ze even met beide benen op de grond staat. Dat is bijvoorbeeld het geval wanneer ze Poison Ivy, een andere schurk, ontmoet en met haar probeert verder te gaan met haar leven.
Toch zien we allemaal wel dat alles wat ze doet, ze doet om indruk te maken op de Joker. Daarom is zijn mening ook enorm belangrijk. Het bepaalt namelijk de acties en keuzes van beide personages. Zoals je kunt zien is de relatie tussen de Joker en Harley Quinn een perfect voorbeeld van een giftige relatie.
Harley Quinn staat altijd voor hem klaar. Ze droomt van de ondergang van Batman omdat ze (volgens zichzelf) alleen hierna van haar relatie met de Joker kan genieten. In andere woorden: ze probeert iemand anders de schuld te geven van het gedragsprobleem van de Joker.
Ze heeft ook altijd wel een goed woordje voor hem over. Op die manier bedriegt ze zichzelf ook, omdat ze er altijd in gelooft dat hun liefde wederzijds is. Ook is ze er van overtuigd dat ze uiteindelijk nog lang en gelukkig samen zullen leven.
De reacties van de Joker op Harley Quinn
Op een gegeven moment willen Joker en Harley Batman om zeep helpen. Uiteindelijk verbetert Harley een plan dat Joker bewerkstelligd heeft om dit te bereiken. Dit blijkt een ontzettend slimme aanpassing te zijn geweest. Waarom? Omdat zij op deze manier dichterbij de ultieme overwinning komt dan dat de Joker ooit gelukt is.
Je zult de pijnlijke ironie van het resultaat dan ook wel inzien. De Joker duwt Harley uiteindelijk namelijk van een gebouw af en redt Batman eigenhandig — allemaal omdat hij te trots is om te accepteren dat Harley een beter staaltje werk heeft geleverd dan hij.
Ook al zien we soms wel dat de Joker bepaalde gevoelens heeft voor Harley, toch draait het meestal om manipulatie of om zijn eigen krankzinnigheid. Het is dus goed mogelijk dat de Joker haar werkelijk lief heeft, maar zijn trots en zelfliefde zijn vele malen groter.
Harley heeft de Joker, haar relatie met hem en alles hieromheen geïdealiseerd. Ze is haar eigen gezonde verstand kwijt geraakt door haar doorgeslagen verliefdheid. Dit komt de Joker goed uit, dus hij toont af en toe een beetje (mogelijk geveinsde) liefde om haar gevoelens te onderhouden.
De waarheid is dat dit alles echter een enorme bron van onzekerheid binnenin Harley veroorzaakt heeft. Dit zien we wanneer haar grote vijand, Batman, dit tegen haar gebruikt. Door dit te doen vertelt Batman haar echter alleen maar de waarheid over de Joker die zij niet wil inzien.
Suicide Squad, een bijgewerkte versie
Na de première van Suicide Squad in 2016 werden de Joker en Harley Quinn pas echt populair. Dit was voor veel mensen namelijk de eerste keer dat ze met deze personages te maken kregen. De Joker werd hierin gespeeld door Jared Leto, een acteur en zanger die vooral bij het jongere publiek bekend is. Harley werd gespeeld door de Australische actrice Margot Robbie.
We hebben andere acteurs de rol van de Joker op zich zien nemen. Denk aan Jack Nicholson in de interpretatie van Tim Burton. De meest gewaardeerde versie van de Joker werd echter leven in geblazen door Heath Ledger. Hij is echter een aantal jaren geleden helaas overleden.
In ieder geval bestaat er geen twijfel dat deze nieuwe, bijgewerkte versie in de smaak valt onder de jongere toeschouwers. Dat is grotendeels te danken aan het nieuwe imago van de personages en de algemene uiterlijke weergave van de film.
Harley Quinn heeft grotere rollen vervuld in andere verhalen, maar dit is de eerste keer dat ze op het grote scherm te zien was. Dat heeft een grote invloed gehad op de populariteit van het personage — waarin ook haar make-over een grote rol speelde.
De relatie van de Joker en Harley in Suicide Squad
In Suicide Squad wordt niet al te diep ingegaan op hun relatie. We zien een versie van de Joker die zich soms net wat meer medelevend opstelt richting Harley. Zijn wreedheid voert echter de boventoon. Bovendien blijft de Joker in deze film een soort perifeer personage.
De Harley die we in Suicide Squad zien, geeft meer weer van haar ware persoonlijkheid. We zien haar krankzinnigheid, haar liefde voor de Joker en zelfs haar verlangen om een normaal leven te leiden en een familie met hem te beginnen.
Er ontstaat echter een probleem wanneer we iets proberen te zien wat niet bestaat. De Joker verliest zijn psychopathische neigingen niet en Harley stelt zich ook niet minder onderdanig op. Wel zijn het nog steeds charismatische, aantrekkelijke en gevatte personages. De wereld van Batman zou dan ook niet hetzelfde zijn zonder hun!
Waar de relatie tussen de Joker en Harley Quinn voor staat
Deze twee personages zijn een eigen leventje gaan leiden. Ze zijn beiden perfecte prototypes van schurken. De relatie tussen de twee is echter een helder voorbeeld van wat we niet willen: een giftige relatie.
“Alle anderen zien de Joker lachen. Alleen Harley heeft hem zien huilen.”
-Arleen Sorkin, de stemactrice die Harley Quinn inspreekt in de geanimeerde Batman-serie-
Hun krankzinnigheid is besmettelijk maar ook gevaarlijk. We moeten ze dus leren zien zoals ze zijn: stripfiguren. Deze figuren geven typische schurken weer en dat interesseert ons. We moeten toch goed in onze oren knopen dat de relatie tussen de Joker en Harley Quinn, welke gebouwd is op een tekort aan gezond verstand, niet in het echte leven past.