Jezelf ziek denken. Is dat mogelijk?

Gezondheid en ziekte worden vandaag de dag gezien als een ingewikkelde balans in de wisselwerking tussen lichaam en geest, tussen het organisme en diens gedachten. Beetje bij beetje hebben we een reductionistische zienswijze ontwikkeld die de invloed die de subjectieve wereld op ons lichaam heeft, en daardoor ook op ziekte en gezondheid, minder belangrijk heeft gemaakt. Dit terwijl onze gedachten juist erg krachtig zijn. Niet alleen kun je jezelf ziek denken, maar je kunt jezelf ook beter denken. 

De conventionele geneeskunde begint zich geleidelijk aan steeds meer bewust te worden van haar eigen grenzen. De twintigste eeuw werd gekenmerkt door een paradigma waarin het idee van het lichaam als machine overheerste. Vanuit dit standpunt, werd het organisme gezien als een apparaat dat uit verschillende onderdelen bestond en vertegenwoordigde ziekte een disfunctie in een van deze onderdelen, zowel op functioneel als op structureel vlak.

Dankzij deze vooruitgang in de geneeskunde is het echter ook mogelijk geworden om aan te tonen dat die inwendige dimensie een zeer sterke invloed heeft op de staat van iemands gezondheid, of dit nu direct of indirect is. Deze invloed wordt zelfs nog beter merkbaar als je kijkt naar hoe gezond of ziek iemand denkt dat hij is. Daarom gaf ik hiervoor ook al aan dat gedachten, naar mijn mening, inderdaad in staat zijn om ons ziek te maken en te doden, maar dat gedachten ons ook kunnen genezen.

Farmacologische geneeskunde en de geneeskunde van gedachten

Bruce Lipton, dokter in cellulaire biologie en auteur van verschillende boeken, is diep ingegaan op het onderwerp van gezondheid en ziekte en de invloed die onze gedachten hebben op deze processen. En zijn ontdekkingen en conclusies zijn werkelijk zeer interessant.

Lipton geeft aan dat de farmacologische geneeskunde eigenlijk een grote mislukking is. Dit zegt hij omdat chemische medicijnen, stuk voor stuk, bijwerkingen veroorzaken die nog negatiever zijn dan de ziekte die ze moeten bestrijden. Hij stelt zelfs dat de meeste van deze medicijnen bij langdurig gebruik dodelijk kunnen zijn.

Hij geeft ook aan dat de natuurlijke omgeving van lichaamscellen bestaat uit bloed en dat veranderingen in ons bloed bepaald worden door het zenuwstelsel. Tegelijkertijd bestaat de natuurlijke omgeving van het zenuwstelsel uit gedachten en gevoelens. Op basis hiervan is Lipton ervan overtuigd dat het onze gedachten en gevoelens zijn die ons uiteindelijk ziek maken en, als gevolg, ook de middelen vormen die ons kunnen helpen om te helen.

De macht die gedachten over het lichaam hebben

Niet alleen Bruce Lipton denkt er zo over. Er zijn genoeg andere onderzoekers die onze gedachten erg veel macht toeschrijven in het proces van ziekte en genezing. Zelfs de meest deskundige doktoren binnen de farmacologische wetenschap weten dat wanneer iemand ernstig ziek is, de kans op genezing groter is als hij zich bevindt in een behulpzame omgeving, waarin hij omringd wordt door genegenheid en vertrouwen

Dit is niet esoterische kennis, noch een effect dat teweeg wordt gebracht door het buitengewone. De verklaring voor de macht die onze gedachten over ons lichaam hebben is ook gewoon een kwestie van scheikunde. Wanneer iemand geconfronteerd wordt met een aangename aanwezigheid of kan genieten van een positieve stimulus, dan scheiden zijn hersenen dopamine, oxytocine en een reeks andere stoffen uit die een gezond effect hebben op zijn lichaamscellen. Het tegenovergestelde vindt plaats wanneer er sprake is van een negatieve stimulus, die angst, woede of andere destructieve emoties opwekt.

Het organisme neemt dagelijks een gigantische taak op zich: het produceren van triljoenen nieuwe cellen om de cellen die zijn afgestorven te vervangen. En daarnaast moet het zich beschermen tegen de duizenden pathogenen die zijn gezondheid in gevaar brengen. Als je lichaam het gevoel krijgt dat het dag in dag uit moet vechten tegen zeer negatieve stimuli uit de omgeving, dan zal het al zijn energie hieraan uitgeven en zal het andere functies, zoals groei en bescherming, aan de kant zetten. Het gevolg: je wordt gemakkelijker ziek.

Tussen suggestie en energie

Het placebo-effect is inmiddels al binnen verschillende contexten bestudeerd en de resultaten van deze onderzoeken hebben veel licht geworpen op de invloed die placebo’s hebben op onze lichaamsperceptie. Het is zelfs zo dat er tegenwoordig meerdere medicijnen verkrijgbaar zijn die maar een iets betere werking hebben dan placebo’s. Deze placebo’s zijn ontegenzeggelijk bewijs dat de invloed die onze gedachten hebben – in het geval van een placebo, onze verwachtingen – enorm krachtig kan zijn: je gelooft dat het je zal helen en automatisch beginnen ook je symptomen minder heftig te worden.

Kwantumfysica heeft de nadruk gelegd op het belang van energie, wat de uiteindelijke compositie is van materie. Alles en iedereen is, in zijn meest primitieve vorm, energie. Daarom is men zich bij het ontwikkelen van nieuwe medicijnen meer gaan richten op het in balans brengen van energie in plaats van het lichaam chemisch te modificeren. Hierbij gaat men uit van het idee dat de processen van ziekte in gang worden gezet door energetische onevenwichtigheden.

Deze onevenwichtigheden zijn het resultaat van het gegeven dat we geprogrammeerd zijn om negatief te denken, iets dat al begint tijdens onze jeugd. Misschien heb je jezelf er op bewust niveau al van overtuigd dat je je manier van denken moet veranderen, maar weerhoudt iets diep vanbinnen je hier nog altijd van. Het zijn dus niet je bewuste gedachten die veranderd moeten worden, maar die onbewuste programmering die we al van jongs af aan bij ons dragen. Dit is de manier waarop je veranderingen teweeg kunt brengen die je mentale gezondheid bevorderen, en daardoor dus ook je lichamelijke gezondheid.

Noot van de redactie: dit artikel is in geen enkel opzicht bedoeld om het belang van de farmacologie te ondermijnen als het aankomt op het bestrijden van ziektes als kanker; we kunnen zelfs zeggen dat farmacologie uitermate essentieel is. Wat we wel duidelijk willen maken is dat onze mentale gezondheid en ons fysiologisch welzijn twee elementen zijn die beide een sterke invloed hebben op iemands behandeling, en dat deze invloed veranderd kan worden om de diagnose te verbeteren of verslechteren.

Afbeeldingen met dank aan Marcel Caram