Je geest bedriegt je wanneer je hart gebroken is

Je hart kan even gemakkelijk breken als je botten. Je geest bedriegt je vaak wanneer dit gebeurt. Het sleurt je mee in wanhoop en overtuigt je ervan dat je je moet vastklampen aan de kleinste onmogelijke hoop op verzoening. Maar beetje bij beetje berust je hart in de realiteit. Je geest keert dan terug naar zijn normale staat. Het is die toestand waarin we ons op een waardige manier verzoenen met het feit dat we door een rouwproces moeten wegens ons gebroken hart.

Het thema van het gebroken hart is helaas iets dat vaak voorkomt. Maar we raken er nooit aan gewend. Een van de meest succesvolle liedjes van de Bee Gees in de jaren zeventig was een nummer met de volgende tekst. “Hoe herstel je een gebroken hart? Hoe kan je de regen laten stoppen met vallen, hoe kan je de zon laten stoppen met schijnen?”. In deze woorden zien we een lichte adem van wanhoop. Het zijn woorden die ons lijken te vertellen dat het verlies van de liefde een letsel veroorzaakt dat nooit geneest.

Sociale psychologen hebben in dit geval vaak op een aspect gewezen. Gemiddeld vrezen mensen sociale of emotionele pijn veel meer dan lichamelijke pijn. De gedachte een bot te breken schrikt ons niet zoveel af als een ontgoocheling, bedrogen worden of emotioneel ineenstorten.

Ons lichaam weet wat het moet doen en hoe het op een lichamelijk letsel of infectie moet reageren. Maar wanneer een relatie verbroken is, ervaren ons lichaam en onze geest een volledige blokkade. Deskundigen vertellen ons dat de hersenen dit soort scheiding als een soort brandwond beschouwen. Ze ervaren de emotionele pijn op dezelfde manier als de lichamelijke pijn. Maar het verschil is dat we niet weten hoe we het emotionele letsel moeten herstellen. Dat is de reden dat onze geest een tijdje vervalt in een mengsel van tegenstrijdigheden, valse hoop en zinloos gepieker.

Je geest bedriegt je wanneer je een gebroken hart hebt

Je geest bedriegt je, ofschoon het onopzettelijk is. Het doet dit omdat het gekwetst en verloren is. En het is nog steeds gehecht aan je gebroken hart. Het klampt zich nog steeds vast aan een hart dat niet erg goed weet hoe het met afwijzing moet omgaan of hoe het afscheid moet nemen van een liefde die tot nog niet zo lang geleden alles voor je betekende. Wanneer dit gebeurt, raken we vast in een ingewikkeld netwerk van verdedigingsmechanismen. We proberen te ontkennen wat er gebeurd is. En alsof dit nog niet genoeg was, treden er ook nog geraffineerdere en averechtse processen in onze hersenen op.

Onze hersenen activeren de secundaire somatosensorische cortex en de achterste dorsale insula. Deze structuren houden verband met lichamelijke pijn. We hebben er eerder al op gewezen. Emotioneel lijden wordt vaak op dezelfde manier ervaren als lichamelijk lijden. Dit betekent allemaal dat we niet helder kunnen denken. We bedriegen onszelf. Laten we nu eens bekijken hoe dit proces eigenlijk werkt.

1. Ik ben de belangrijkste persoon in mijn leven kwijt

De emotionele pijn veroorzaakt angst. Die angst gaat op zoek naar een uitweg, naar hoekjes en gaten waar het zichzelf in wanhoop kan koesteren. In deze fase na de breuk is het normaal dat schadelijke gedachten ontstaan, als ‘Ik ben de belangrijkste persoon in mijn leven kwijt, de enige die me gelukkig kon maken.’

Je geest bedriegt je. Eigenlijk zet het jou gevangen. De belangrijkste persoon in je leven ben jij. Je ex-partner was iemand die gedurende een bepaalde periode in je leven belangrijk was. Die periode is nu ten einde gekomen. Dat is iets wat we moeten aanvaarden.

2. Ik heb iets verkeerd gedaan, ik kan veranderen!

Ontkenning is het eerste deel van de strijd. Dit is waar we onvermijdelijk naar strohalmen grijpen. Het komt vaak voor dat we onszelf de schuld geven. We vertellen onszelf dat we de relatie verwaarloosd hebben, dat we iets verkeerd gedaan hebben dat we nog steeds kunnen herstellen.

Vanaf dan proberen we op een bijna obsessieve manier de andere persoon ervan te overtuigen dat we het opnieuw moeten proberen. Je wil met een schone lei beginnen en terugkeren naar het begin. Want je gaat wat je had, toch zeker niet zomaar weggooien. Je geest bedriegt je opnieuw. Je hart is gekwetst en je goede bedoelingen verblinden jou. Maar je moet de kille werkelijkheid aanvaarden – de andere persoon houdt niet meer van jou en er is geen tweede deel.

3. De obsessie om te verbinden en contact op te nemen

We leven in een tijdperk van onmiddellijke communicatie, dringende hulp en het onvermogen om elke soort frustratie te verdragen. Hoe kan ik aanvaarden dat mijn geliefde mij geen berichtjes meer stuurt? Hoe word ik verondersteld te begrijpen dat hij mij heeft geblokkeerd en dat hij niets meer met mij te maken wil hebben?

Onze geest zal duizenden uitvluchten verzinnen om de stilte, de afwijzing of de lange tijd die hij nodig heeft om te reageren, te verklaren. Je geest bedriegt je op deze manier. Bovendien zal het zelfs duizenden strategieën bedenken zodat je toch nog één laatste bericht naar hem kunt sturen of één laatste wanhopige verzoek. Deze verwoestende dynamiek zal blijven duren totdat onze waardigheid ons tenslotte zal zeggen dat het genoeg geweest is. En dat is het moment dat we die noodzakelijke stappen zullen nemen. We zullen bijvoorbeeld onze ex-partner verwijderen uit onze contactlijst en uit ons sociale netwerk.

4. Mijn leven zal nooit meer hetzelfde zijn

Deze uitspraak is waar. Ons leven zal inderdaad niet meer hetzelfde zijn na deze emotionele instorting. Maar je geest bedriegt je opnieuw want het fluistert in je oor dat je nooit meer gelukkig zal zijn. Het zal je zeggen dat je de liefde niet meer verdient. Het vertelt je dat je alles wat je aanraakt, vernielt en dat je nooit iemand anders zal vinden als de persoon die je net verlaten heeft. Dit soort gedachten zijn een vorm van absurde marteling. Natuurlijk zal het leven niet meer hetzelfde zijn. Het zal anders zijn, nieuw en veel beter. Want we zullen niet langer iemand aan onze zijde hebben die toch niet van ons houdt. Of misschien hield hij wel van ons maar niet op de juiste manier.

5. Ik moet weten waarom hij niet langer van mij houdt

Is er ooit een heldere, objectieve en tastbare reden waarom we ophouden met van iemand te houden? Soms is dat misschien zo, maar niet altijd. We kunnen erdoor geobsedeerd raken en zelfs wanhopen. Maar het vuur van de liefde gaat soms uit zonder dat we echt weten waarom. Misschien zijn er andere mensen bij betrokken. Of vele kleine dingen kunnen iets groots creëren. Maar meestal kunnen relatiebreuken niet in woorden omgezet worden. In deze gevallen is de enige weg voorwaarts aanvaarding en eerlijkheid. Aanvaarding van onze kant en eerlijkheid van de persoon die niet langer van ons houdt. Want die zal het moedig aan de andere persoon duidelijk maken dat er geen weg terug is en er geen toekomst in de relatie zit.

Tot slot vatten we samen. We kunnen onze geest niet altijd vertrouwen wanneer we een gebroken hart hebben. Maar meestal maken de gevoelens en het gepieker deel uit van het gevecht. Als we aanvaarden wat er gebeurd is, dan zal dat helpen om wat gezond verstand te brengen in de chaos rond ons. Stap voor stap vinden we onze weg terug naar de beschutting van ons zelfvertrouwen. En daar zullen we de delicate maar onontbeerlijke taak starten en ons hart helen.