Invaliderende ouders verhogen het risico op psychische stoornissen bij hun kinderen

Ouders die de emoties van hun kinderen ondermijnen, en die de constructie van hun identiteit bekritiseren en belemmeren, zijn vaak de oorzaak van het optreden van zeer invaliderende klinische aandoeningen, zoals borderline persoonlijkheidsstoornis op volwassen leeftijd.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 24 februari, 2023

In het leven zijn er veel voorrechten. Ze zijn niet allemaal verbonden met een financieel voordeel. In feite is een van de belangrijkste verbonden met het emotionele domein.

Inderdaad, opgroeien in een gezinssituatie waarin ouders hun kinderen voortdurend veiligheid, genegenheid en bevestiging bieden is het grootste geschenk. Het is niet alleen een manier om kinderen gelukkig te maken, maar ook om hun geestelijke gezondheid te beschermen.

In werkelijkheid zou deze psycho-emotionele voeding echter een verplichting moeten zijn en geen voorrecht. Dat gezegd hebbende, zijn er veel momenten waarop een zeker gebrek aan zorg wordt waargenomen, en gaten en veranderingen in de band ernstige gevolgen achterlaten. Zozeer zelfs dat Invaliderende ouders verband houden met de latere ontwikkeling van meer dan één psychologisch probleem.

De expliciete afwijzing van de gebeurtenissen in de emotionele dimensie van kinderen is een uiterst intense bron van psychologische angst. Het betekent dat hun gevoel van zelf en identiteit wordt vervormd. Bovendien worden ze wijsgemaakt dat veel van hun behoeften verkeerd of gebrekkig zijn.

Niemand zou moeten opgroeien te midden van deze dynamiek. In feite is ouderschap gebaseerd op veilige hechting en correcte emotionele aandacht een recht dat elk kind zou moeten krijgen.

Invaliderende ouders en hoe ze dat doen

Emotionele invalidering is het mechanisme dat een individu uitoefent op een ander door afwijzing, minimalisering of expliciete manipulatie van diens gevoelens. Helaas is het een dynamiek die vaak voorkomt in veel van onze relaties met anderen, of het nu in de familie-, relatie- of zelfs vriendschapssfeer is.

In geen enkele band is het echter zo belangrijk om aandacht te besteden aan emotionele validatie als in de opvoeding en scholing van kinderen. Het erkennen van hun behoeften, emoties en gevoelens zonder ze te veroordelen of te bekritiseren bevordert hun psycho-emotionele ontwikkeling. Ook hun identiteit. Door zich gewaardeerd en begrepen te voelen, slagen ze er immers in aanwezig te zijn in de wereld.

Het hebben van invaliderende ouders is echter de oorzaak van meerdere psychische stoornissen. Een studie (Engelse link) van de Universiteit van Washington (VS) laat bijvoorbeeld zien hoe familie-invalidatie samenhangt met het optreden van zelfbeschadiging in de adolescentie. Daarnaast is de laatste jaren onderzoek gedaan naar meer van de gevolgen van ouderlijke invalidatie.

Eerst leggen we uit hoe het ouderlijke invalidatiemechanisme tot stand komt.

Straf voor het uiten van behoeften

Bang zijn, zich angstig en bezorgd voelen en aandacht vragen…. Kinderen drukken hun behoeften uit door gedragingen die hun ouders soms kunnen uitputten. Maar als we niet begrijpen wat er achter het gedrag van onze kinderen zit, ontkrachten we hen, verwaarlozen we hen en ontzeggen we hun de meest passende reactie in elke situatie.

Veel verzorgers kiezen voor straf, voor een schreeuw die het kind verlamt. Of, in de ergste gevallen, een klap. Maar fysieke straf die negatief gedrag wil beheersen heeft ernstige gevolgen. Dat mogen we nooit vergeten. In feite lost opvoeding op basis van angst en pijn verre van iets op maar versterkt juist gevoelens van angst en schuld.

Minimaliseren: wat ze voelen is niet belangrijk

De minimalisatietechniek is het meest gebruikte middel door invaliderende ouders. In feite herinneren volwassenen zich vaak bepaalde zinnen, opmerkingen of houdingen van dit soort ouders. Ze verwerpen de emotie die hun kind op een bepaald moment voelt en onderschatten die, zonder de achterliggende kwestie aan te pakken.

De “Huil niet, het is niets,” “Word niet boos want het maakt niet uit,” “Het is maar speelgoed, het maakt niet uit dat het zoek is” of zelfs “Wees er niet verdrietig om, er zijn veel ernstiger dingen in het leven” zijn manieren om de psycho-emotionele ervaring van elk kind te vernietigen.

Door geen belang te hechten aan en af te doen aan wat ze voelen, gaan ze geloven dat hun emoties en problemen er niet toe doen.

Emotionele gaslighting

De praktijk van ouderlijke gaslighting betekent het bewust veranderen van wat het kind voelt om macht over hen te krijgen. In dit geval ontkrachten de ouders hun emoties niet alleen. Ze vervormen deze ook, waardoor ze geloven dat er iets mis met hen is.

Invaliderende ouders maken hun kinderen wijs dat wat hen overkomt of wat ze nodig hebben iets anders is. Hier volgen enkele voorbeelden van dit verschijnsel:

• Je bent een heel gevoelig en zwak kind.
• Je overdrijft altijd. Het is onmogelijk om met je te leven.
• Je hebt geen honger, je bent moe.
• Je hebt niets om boos over te zijn, je verveelt je gewoon.
• Hou je mond. Je hebt niets om over te huilen, je bent gewoon verwend.

Borderline persoonlijkheidsstoornis en Invaliderende ouders

In een recent onderzoek (Engelse link) van Dr. Stephanie Lee en collega’s van de Nationale Universiteit van Singapore werd aangetoond dat in veel gevallen van borderline persoonlijkheidsstoornis Invaliderende ouders de oorzaak zijn. De gegevens bevestigen opnieuw hoe deze aandoening altijd samenhangt met traumatische gebeurtenissen die in de kindertijd plaatsvonden.

De onderzoekers beweren ook dat borderline persoonlijkheidsstoornis beter te begrijpen is vanuit een biosociaal model. Met andere woorden, opgroeien in een invaliderende sociale omgeving kan verwoestend zijn. Als het kind echter ook van jongs af aan een grotere impulsiviteit en emotionele kwetsbaarheid vertoont, ontstaat het risico dat het zich ontwikkelt tot een psychisch probleem.

In wezen herinnert het ons eraan hoe bepalend het is dat ouders hun kinderen weten te begeleiden bij elke emotionele uitdaging. We weten dat het opvoeden van een kind geen gemakkelijke taak is. Maar het bevorderen van een jeugd gebaseerd op veiligheid en aandacht voor al hun behoeften legt een stevige basis voor de volwassene die ze zullen worden.

Daarom moeten ouders ervoor zorgen dat ze hun kinderen emotioneel valideren om ervoor te zorgen dat ze een gelukkiger volwassenheid bereiken, of in ieder geval voorbereid zijn op elke vitale uitdaging in hun leven.