Instagram: het uiteengevallen ego

Je zelfbeeld is voor een groot deel opgebouwd uit referenties uit de buitenwereld. Deze referenties kunnen echter worden aangepast op de sociale media-platforms zoals Instagram.
Instagram: het uiteengevallen ego
Cristina Roda Rivera

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Cristina Roda Rivera.

Laatste update: 27 december, 2022

We weten niet of de sociale media binnen enkele jaren als een van de meest schadelijke en nutteloze elementen van het internet zullen worden beschouwd. Misschien zullen onderzoeken blijven aantonen dat sociale mediadiensten zoals Instagram schadelijk zijn voor de fysieke en mentale gezondheid.

We hebben nog steeds niet genoeg gegevens om een definitieve conclusie te kunnen trekken. Veel onderzoeken wijzen echter al op een aantal belangrijke feiten over hoe we de sociale media gebruiken. Het lijkt erop dat sociale mediadiensten van invloed zijn op de psychologische gezondheid. De mate hiervan hangt af van een aantal factoren, zoals:

  • de persoonlijkheid van de gebruiker
  • de hoeveelheid tijd die hij of zij aan de sociale media besteedt
  • de sociale mediadiensten die hij of zij gebruikt,
  • de leeftijd waarop hij of zij voor het eerst gebruik is gaan maken van de sociale media

We weten dat sociale mediadiensten verslavend kunnen worden. Net als elke andere substantie lijken ze in te werken op de neurale circuits van bevestiging. Het gebruik ervan kan zelfs leiden tot tolerantie en ontwenning.

Verschillende sociale netwerken, verschillende effecten

We hebben allemaal wel eens dat gevoel van minderwaardigheid, rusteloosheid en zelfs angst ervaren wanneer we de sociale media gebruiken. Dit komt ofwel door de negatieve commentaren van de internet-trollen, ofwel door de onrealistische verwachtingen van de foto’s die door photoshoppen worden gewekt.

Hoewel je misschien al een idee had dat sociale netwerken een negatieve invloed hebben op je  geestelijke gezondheid, heeft een nieuw onderzoek ernstige bezorgdheid gewekt.

Likes en reacties krijgen op een sociale mediabericht

Dit onderzoek concludeerde dat Facebook, Snapchat, Instagram en Twitter ernstige geestelijke gezondheidsschade kunnen veroorzaken bij mensen tussen de 14 en 24 jaar.

Instagram is het meest schadelijke sociale netwerk voor jongeren, zo blijkt uit dit onderzoek dat is gedaan door twee organisaties, de Royal Society for Public Health en de Young Health Movement.

Voor het onderzoek vroegen de onderzoekers bijna 1.500 mensen in de leeftijd van 14 tot 24 jaar om de impact van vijf sociale netwerken op hun leven te delen. Er waren 14 verschillende criteria, waaronder:

  • eenzaamheid
  • zelfbeeld
  • angst
  • stress
  • intimidatie

Van alle criteria had Instagram de slechtste beoordeling. Snapchat, Facebook en Twitter liepen echter niet ver achter. Deze drie netwerken hadden ook een negatieve invloed op het welzijn van de gebruikers. Onderzoekers zijn van mening dat deze sociale netwerken angst bevorderen.

Het enige sociale netwerk dat volgens de onderzoekers een positief effect had, was YouTube. Sommige gebruikers waren echter van mening dat de site en de inhoud ervan hen minder lieten slapen dan ze zouden moeten.

Het is interessant om te zien dat Instagram en Snapchat als de slechtste voor de geestelijke gezondheid en het welzijn uit de bus komen. Beide diensten zijn zeer beeldgericht en het lijkt erop dat ze gevoelens van minderwaardigheid en angst bij jongeren kunnen opwekken,” zei Shirley Cramer, directeur van de Royal Society for Public Health.

Instagram en het uiteengevallen ego

Het lijkt misschien of Instagram minder inhoud heeft dan andere sociale netwerken. Deze dienst bestaat voornamelijk uit foto’s. Je volgt vrienden of kennissen, of, via hashtags en publieke profielen, kun je ook beroemdheden en andere mensen zien die beroemd zijn op Instagram. Ze zijn voor iedereen beschikbaar.

Dit is het sociale netwerk met het hoogste aantal jonge gebruikers. Dit brengt aanzienlijke risico’s met zich mee, omdat deze jongeren worden ondergedompeld in het proces van persoonlijke ontwikkeling. Ook bevinden ze zich in een fase waarin ze hun waarden aan het ontwikkelen zijn.

De sociale media leren hen dat hard werken en toewijding aan een beroep minder waardevol zijn dan het poseren voor afbeeldingen. Sommige sociale netwerken zijn niet langer een middel om in contact te komen met anderen.

In plaats daarvan zijn ze voor veel merken een advertentieruimte geworden. Sociale netwerken zijn zakelijke netwerken geworden en gebruikers zijn het belangrijkste product en consumenten.

Veel bedrijven zien zelfs zakelijke kansen in moeders die reclame maken voor de merken die hun kinderen dragen. Door dit te doen, zetten ze de kinderen (vaak minderjarigen) om in producten.

Fake it till you make it

Als iemand een oppervlakkig en ijdel persoon ziet die geen echte baan heeft, maar wel duizenden volgers, kan hij of zij denken dat het de moeite waard is om dit te imiteren. Ze zullen zich onnatuurlijk gaan gedragen en dingen ‘leuk vinden’ waar ze niet echt in geïnteresseerd zijn. Als gevolg daarvan kan hun zwakke ego bitter worden of uiteenvallen.

Op Instagram staan te veel foto’s van kleding, huizen, reizen, vrienden, kusjes en knuffels. Voor elk account dat uniek is, zijn er tien accounts die je proberen te beïnvloeden door middel van een krachtige, verleidelijke en verkapte ijdelheid.

Je kunt het niet laten om af en toe naar mooie foto’s te kijken. Het is begrijpelijk dat je ze bekijkt en een soortgelijk beeld van jezelf wilt hebben. Misschien wil je zelfs op reis gaan zoals de mensen op de foto’s die je ziet.

Maar hoe is de arbeidsmarkt vandaag de dag? Wat voor inkomen hebben jongeren nodig om een fatsoenlijk leven te kunnen leiden? Hoeveel verschil is er tussen de foto’s op sociale media en het echte leven? Wil je die dingen echt? Heb je ze echt nodig in je leven?

Een mobiele telefoon met daarop de app Instagram

Deskundigen moeten actie ondernemen

Wanneer de sociale netwerken waar je veel tijd aan besteedt niet nauwkeurig iets reëels vertegenwoordigen, dan komen er twijfels naar voren over je begrip van het leven, de maatschappij en de waarde van je inspanningen en harde werk.

Mensen zien aantrekkelijke waarden in deze ‘virtuele’ realiteit die in het echte leven niet te vinden zijn. Zo beginnen ze belangrijke waarden in hun leven te heroverwegen, zoals onderwijs, hard werken, inzet of toewijding.


Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.