Iemand missen: een pijnlijke leegte

Iemand missen is meer dan alleen maar nostalgisch zijn. Soms veroorzaakt het gewicht van een afwezigheid een blijvende wond. Het kan een enorme leegte worden waarvan je misschien niet weet hoe je ermee om moet gaan en die je vermogen om je gelukkig te voelen beperkt.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 13 december, 2023

Iemand missen is als een leegte in je hart, een die moeilijk op te vullen is. Sommige afwezigheden doen meer pijn dan andere. Ze kunnen zo zwaar op je geheugen drukken dat er een leegte ontstaat waaraan je hoop en dromen en zelfs je kwaliteit van leven kunnen ontsnappen.

Iemand missen gaat verder dan alleen verlangen om hem of haar weer te zien. In veel gevallen is het niet eenvoudig om de pijnlijke wond die een afwezigheid veroorzaakt te verlichten.

Hier is iets merkwaardigs dat je in de klinische praktijk zult tegenkomen. Mensen hebben de neiging om zichzelf niet te beschrijven met wat ze doen, niet met wat er in hun leven is, of met de mensen die hen definiëren.

In plaats daarvan beschrijven ze vaak wie ze missen. Velen gebruiken zinnen als “Ik verloor mijn moeder toen ik 12 was” of “Ik ben niets meer sinds mijn partner me acht maanden geleden verliet.”

Afwezigheden definiëren ons op de een of andere manier. Wat je mist, drukt een diepe stempel op je wezen. Daarom is het niet gemakkelijk om te leven als je je er voortdurend van bewust bent dat je iemand mist.

Je kunt een hardnekkige barrière voelen die je verhindert om verder te kijken dan het verlies en die je de mogelijkheid ontneemt om jezelf anders te zien, als een persoon die in staat is om een gelukkiger en bevredigender werkelijkheid te creëren.

Iemand missen: waarom doet de leegte zo’n pijn?

Iemand afwezig missen is een essentieel onderdeel van mens-zijn. Bovendien, als er iets is waar je hersenen gewoon te goed in zijn, dan is het wel in je mentale achteruitkijkspiegel kijken om gevoelens van nostalgie over het verleden te voeden.

Veel onderzoeken, zoals dat van Dr. Lawrence Jones aan de Duke University (Engelse link), geven aan dat de hersenen geneigd zijn meer nostalgisch dan proactief te zijn. Met andere woorden, we hebben de neiging om meer tijd te besteden aan het ophalen van herinneringen dan aan het focussen op het hier en nu.

Natuurlijk kan iets wat normaal is in sommige situaties ook ongezond zijn in andere. In dit artikel hebben we het over waar het missen van iemand constant en obsessief wordt, tot het punt dat je je niet meer kunt concentreren op iets anders dan die afwezigheid. Verlangen naar iemand kan soms zo pijnlijk zijn dat het je zelfs psychologisch kwetsbaar maakt.

Bovendien wijzen experts over dit onderwerp, zoals Dr. Donald Catherall van de Northwestern University in Chicago, erop dat twee omstandigheden vaak traumatischer zijn als je het over verlies hebt.

Verlies tijdens de kindertijd: eeuwige afwezigheid

Het verliezen van een ouder tijdens de kindertijd creëert een van de diepste emotionele verwondingen die een mens kan ervaren. Niet alleen de dood drukt een traumatische stempel op iemands geheugen. Verlating heeft ook hetzelfde effect. Beide situaties maken het kind emotioneel kwetsbaar en het is niet gemakkelijk om daarvan te herstellen.

Het komt zelfs vaak voor dat mensen volwassen worden en nog steeds diezelfde afdruk van afwezigheid dragen. De leegte die een vader of moeder achterlaat, veroorzaakt een wond. Maar het laat ook een bijna constante indruk achter waarbij de persoon altijd het gevoel heeft dat er iets ontbreekt.

Deze ervaring kan er vaak toe leiden dat de persoon pogingen onderneemt om de leegte op te vullen, hetzij met afhankelijke relaties, middelenmisbruik of eetstoornissen.

Het missen van een liefhebbende partner

Het missen van een verloren liefde is absoluut een veelvoorkomende realiteit voor veel mensen vandaag de dag. Dit soort pijn heeft vele gezichten en ze hebben allemaal één ding gemeen: lijden. Je verlangt misschien terug naar het geluk dat je in het verleden hebt ervaren. Je mist je geliefde, je vriend, de persoon die je vertrouweling was en aan wie je je hele leven had gegeven.

Het stuklopen van de relatie betekent dat je al die delen van het leven die je zo mist, achter je moet laten. Die gebieden definieerden jou ook. Waarom? Je was een deel van iemand. Uit het niets word je gedwongen om dat allemaal los te laten en jezelf opnieuw uit te vinden zonder die persoon.

Jezelf opnieuw uitvinden is natuurlijk niet gemakkelijk als je je bezwaard voelt door verlangen en heimwee.

Er is nog iets dat je in zo’n geval kunt doen. Wat is dat? Je kunt de persoon die niet meer bij je is gaan idealiseren. Je voedt misschien een vals beeld, wat het nog moeilijker maakt om jezelf los te maken van die herinneringen en niet langer gevangen te zitten in het verleden.

Wat kun je doen om de pijnlijke leegte van het missen van iemand te verzachten?

Alfred de Musset, een 19e-eeuwse Franse toneelschrijver, zei altijd dat zowel afwezigheid als tijd er niet meer toe doen als je weer van jezelf houdt. Natuurlijk zeggen we niet dat het enige antwoord om iemand niet meer te missen is om op zoek te gaan naar een nieuwe partner. Eigenlijk is er iets eenvoudigers dat je kunt doen: zoek naar nieuwe passies en betekenis voor je leven.

Wat moet je in gedachten houden? Je zult nooit stoppen met het missen van iemand van wie je ooit hield. Of het nu een familielid, een vriend of een partner was, je zult ze nooit vergeten. Je herinnering aan hen zal er nog steeds zijn. Je doel is eerder om de pijn van de herinnering achter je te laten.

Achter de leegte van het missen van iemand die er niet is, vind je soms een verlangen of behoefte om terug te krijgen wat je ooit een gelukkig en veilig gevoel gaf. Daarom moet je ervan uitgaan dat wat je bent kwijtgeraakt niet meer kan terugkeren zoals het ooit was.

Het is niet gezond om stil te staan bij nostalgie. Geluk voedt zich met directe realiteiten en die moet je bevorderen. Je moet namelijk nieuwe hoop vormen door je ogen gericht te houden op het hier en nu.

Iemand missen is niet slecht. Maar overdreven verlangen naar iets wat je ooit had is schadelijk. Geef daarom nieuwe betekenis aan je leven en ga op zoek naar nieuwe motivatie en doelen. Op die manier haal je je ogen van het verleden en kun je het heden omarmen. Waarom zou je het niet uitproberen?