Hoe om te gaan met de stress om zwanger te worden
Wanneer een koppel beslist om een kind te krijgen, hebben ze de neiging te geloven dat het proces gemakkelijk zal zijn. Maar wat gebeurt er als een zwangerschap uitblijft? Het verhoogt meestal de stress. Deze reactie op de situatie is weliswaar normaal, maar vormt een belemmering om daadwerkelijk zwanger te worden.
Wanneer de angst de kop opsteekt, beginnen vrouwen aan zichzelf te twijfelen: “Zou ik onvruchtbaar zijn?” of “Wat is er mis met mij?” of “Wat als ik er nooit in slaag zwanger te worden?” Dit soort vragen leidt niet tot een zinnige oplossing van het probleem, maar maakt hen alleen maar ongeruster.
De stress om zwanger te worden
De stress die met deze frustrerende situatie gepaard gaat, lijkt een negatief effect te hebben op de vruchtbaarheid. Uit een onderzoek (Engelse link) bleek bijvoorbeeld dat vrouwen met hogere cytokineniveaus, een hormoon dat bij stress toeneemt, minder kans hadden om zwanger te worden.
Naast cytokinen zijn ook hoge concentraties van speekselalfa-amylase, een enzym dat door de speekselklieren wordt afgescheiden als reactie op stress, in verband gebracht met verminderde vruchtbaarheid. Uit één onderzoek (Engelse link) bleek zelfs dat bij vrouwen met een hoge concentratie van dit enzym de vruchtbaarheid met 29% afnam.
Bovenstaande resultaten moeten echter met grote voorzichtigheid worden bekeken, omdat het oorzakelijke verband tussen stress en angst (Engelse link) met betrekking tot onvruchtbaarheid of problemen met zwanger worden nog niet al te duidelijk is en uiterst moeilijk te bevestigen is.
Desalniettemin valt niet te ontkennen dat het niet zwanger worden, terwijl je wel wilt, veel angst veroorzaakt. Hoe komt dat?
Wat veroorzaakt de angst?
Er zijn veel factoren die ongerustheid kunnen veroorzaken bij pogingen om zwanger te worden. Hieronder bespreken we de meestvoorkomende.
1. De perceptie dat een waarde wordt bedreigd
Een waarde is iets dat als waardevol en belangrijk voor het leven wordt beschouwd, zonder hetwelk het bestaan geen betekenis zou hebben.
Als je dus merkt dat een fundamentele waarde van je leven bedreigd wordt met vernietiging, ontstaat er angst. Zo wordt de angst om zwanger te worden een existentiële reactie op de mogelijkheid dat de waarde van voortplanting en moeder- of vaderschap niet wordt gerealiseerd.
Voor mensen die ouders willen worden, is het krijgen van een kind van het allergrootste belang. In feite kunnen zij zich vaak niet eens een gelukkig leven in de toekomst voorstellen zonder een kind. Bovendien, hoe groter de wens om zich voort te planten en hoe waardevoller en zinvoller deze daad wordt ervaren, hoe groter de angst is om niet zwanger te worden.
2. Druk van anderen
In veel samenlevingen staan vrouwen onder grote druk om moeder te worden. Sommigen slagen erin de druk te negeren, maar anderen niet.
Te midden van zoveel druk kan een vrouw die niet in staat is deze situatie op te lossen, zich incompleet voelen. In feite voedt de voortdurende vraag wanneer ze een kind zal krijgen haar gevoelens van dagelijks ongemak.
3. De biologische klok
Het feit dat het vanaf een bepaalde leeftijd moeilijker wordt voor een vrouw om zwanger te worden, kan ook een bron van druk zijn. De vrouw kan het gevoel hebben dat “de tijd begint te dringen” voordat zij moeder wordt. Dit leidt tot bezorgdheid en uiteindelijk tot wanhoop.
Recente wetenschappelijke ontwikkelingen hebben het tot op zekere hoogte mogelijk gemaakt de biologische klok “stil te zetten” met behulp van het invriezen van eicellen. Met deze techniek kunnen vrouwen namelijk hun reproductiepotentieel voor de toekomst veiligstellen als ze er op dat moment nog niet aan toe zijn.
4. De omgeving
De directe omgeving is weliswaar een bron van steun, maar kan uiteindelijk ook een stressgenerator worden. Dat komt omdat vrienden en familie vaak goedbedoelde adviezen geven die een vrouw uiteindelijk nog angstiger maken om zwanger te worden. Daardoor worden ze ongewild een bron van druk.
5. Voortdurend zwangere vrouwen zien
Hoe meer je iets wilt, hoe meer je het waarneemt in je omgeving. Als je bijvoorbeeld honger hebt, word je je meer bewust van voedselreclames.
Iets soortgelijks gebeurt met vrouwen die een baby willen krijgen of zwanger willen worden. Ze zien overal zwangere vrouwen of moeders met kinderen in hun armen. Dit is nog een bron van angst, want het wekt het gevoel op dat ‘iedereen een kind heeft behalve ik’.
Sociale media kunnen ook een constante bron van angst zijn. Dat komt omdat de vrouw die zwanger wil worden, mogelijk mensen die posten over het onderwerp volgt die haar, onbedoeld, voortdurend herinneren aan haar gefrustreerde wens.
Browsergegevens (cookies) kunnen de vrouw ook bombarderen met pagina’s en artikelen over zwangerschap wanneer zij gerelateerde zoekopdrachten uitvoert op het internet. Dit alles zorgt ervoor dat ze zich angstiger gaat voelen.
Hoe kun je je angst om zwanger te worden verminderen
Er zijn geen magische formules om te stoppen met angstgevoelens, maar er zijn dingen die je kunt doen om de manier waarop je ermee omgaat te veranderen. Laten we eens kijken wat je kunt doen als je je in zo’n situatie bevindt.
1. Accepteer je zorgen en obsessies
Hoe meer je vecht om er niet aan te denken en je er geen zorgen over te maken, hoe meer je dat zult doen. Hoewel het misschien paradoxaal klinkt, is het beste wat je kunt doen luisteren naar je gedachten en jezelf toestaan er bij te zijn.
Immers, als het bestrijden ervan niet voor je heeft gewerkt, waarom zou je dan doorgaan met het toepassen van een strategie die niet werkt? Probeer je te verbinden met je ideeën en emoties.
Accepteer je huidige situatie, maar stop niet met het zoeken naar het vervullen van je doel. Accepteren betekent niet dat je je erbij neerlegt. Het betekent jezelf openstellen voor wat er gebeurt, ernaar kijken, en ernaar handelen.
Acceptatie vereist dat je je verbindt met al die onaangename gewaarwordingen, met je ongemak, verdriet en angst. Een oefening die je kan helpen dit te bereiken is ademhalen en observeren. Laten we eens kijken hoe je dat kunt doen.
2. Middenrifademhaling
Ken je het begrip middenrifademhaling? Ga in een comfortabele houding zitten. Sluit je ogen en let op je ademhaling. Let op het ritme en de diepte ervan. Is hij diep of ondiep? Snel of langzaam?
Leg dan een hand op je buik en zorg ervoor dat je, wanneer je ademt, voelt hoe je maag zich opblaast en weer leegloopt bij elke inademing en uitademing. Leg de andere hand op je borstkas en probeer die niet te bewegen als je ademhaalt. Alleen de hand op je buik zou moeten bewegen.
Adem langzaam in door je neus, zodat de hand op je buik de druk ervan voelt stijgen. Je hand op je borst moet stil blijven liggen. Houd je adem even in en adem langzaam uit door je mond, zodat je de hand op je buik voelt dalen.
Laat de adem nu normaal zijn gang gaan, je hoeft hem niet te controleren. Observeer in die toestand van stilte en rust je gedachten, je emoties en je angst. Hoe voel je je? Vanuit welk deel van je lichaam komen die gevoelens? Waar denk je aan?
Kijk gewoon. Probeer je niet te verzetten, maar stel je er gewoon voor open om je problemen onder ogen te zien. Deze diafragmatische ademhalingsoefening kan je veel helpen met de filologische activering die je stress en angst veroorzaakt.
3. Laat je geest rusten
Beperk je tot alleen datgene wat nodig is om zwanger te worden. Zoek niet op sociale media naar informatie over het onderwerp. Verminder je blootstelling aan alles wat je angstig maakt om zwanger te worden. Het verminderen van de tijd die je besteedt aan alles wat met zwangerschap te maken heeft, is inderdaad een heel goede strategie om je geest rust te geven.
Het zal niet gemakkelijk voor je zijn om je in één keer van alles los te koppelen. Doe het geleidelijk. Je loskoppelen betekent niet dat je gaat stoppen met proberen.
In plaats daarvan ga je voorkomen dat je je geest overlaadt met informatie over het onderwerp. Concentreer je alleen op wat nodig is om zwanger te worden. Dat is omdat er zoveel dingen zijn die niets anders doen dan je angst vergroten.
4. Stoom afblazen
Deel wat je voelt met de mensen om je heen. Ventileer je gevoelens. Het is zelfs zo dat het verwoorden van wat er met je gebeurt in een ondersteunende omgeving, hoe klein ook, meestal een groot gevoel van opluchting geeft. Je kunt het ook op papier zetten.
Laat je angst om niet zwanger te worden niet de overhand krijgen. Moeder worden vergt immers moed, inspanning, kwetsbaarheid en veel toewijding. Zelfs als het nu moeilijk voor je is, gooi de handdoek dan niet in de ring.
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- Haimovici, F., Anderson, J. L., Bates, G. W., Racowsky, C., Ginsburg, E. S., Simovici, D., & Fichorova, R. N. (2018). Stress, anxiety, and depression of both partners in infertile couples are associated with cytokine levels and adverse IVF outcome. American journal of reproductive immunology, 79(4), e12832.
- Lynch, C. D., Sundaram, R., Maisog, J. M., Sweeney, A. M., & Buck Louis, G. M. (2014). Preconception stress increases the risk of infertility: results from a couple-based prospective cohort study—the LIFE study. Human reproduction, 29(5), 1067-1075.
- Rooney, K. L., & Domar, A. D. (2022). The relationship between stress and infertility. Dialogues in clinical neuroscience.
