Hoe kun je iemand van gedachten laten veranderen?

Vaak werken je hersenen niet rationeel. Dit kan betekenen dat je in de verkeerde positie blijft zitten, ook als je bewijs van het tegendeel krijgt. Hoe kan deze barrière worden overschreden?
Hoe kun je iemand van gedachten laten veranderen?

Laatste update: 16 september, 2021

Iemand van gedachten laten veranderen is een taak die varieert in moeilijkheidsgraad. Het is afhankelijk van bepaalde omstandigheden. In de regel filter je een idee kritisch voordat je het als je eigen idee overneemt. Maar als het eenmaal door dit filter is gegaan, is het niet gemakkelijk voor je om het opnieuw in twijfel te trekken.

Neurowetenschapper Tali Sharot, auteur van The Influential Mind, heeft dit fenomeen gedetailleerd bestudeerd. Haar aantrekkingskracht op het onderwerp kwam voort uit een simpel feit: iemand van gedachten laten veranderen, zelfs als het nieuwe bewijs dit ondersteunt, is niet gemakkelijk te bereiken.

Sharot werd getroffen door ons vermogen om bewijsmateriaal te negeren dat in tegenspraak is met onze overtuigingen. In feite kunnen we, bewust of onbewust, onze geest afsluiten en weigeren de werkelijkheid vanuit een ander perspectief te zien. Met dit in gedachten, hoe zorg je ervoor dat iemand van gedachten verandert? We bespreken het hier.

“De splitsing van het atoom heeft alles veranderd, behalve hoe we denken .”

Albert Einstein

Het koppige brein

Het menselijk brein houdt van nieuwigheid, maar het verzet zich ook tegen verandering. Hoewel het brein graag onderzoekt en ontdekt, begrijpt het ook dat het muteren van de schema’s waarmee het werkt een investering van energie vereist. Daarom stelt het meestal veel voorwaarden om dit soort wijzigingen door te voeren.

Als er nieuwe informatie verschijnt die valide en goed beargumenteerd is, ontvang je die meestal goed. Er ontstaat echter een probleem wanneer die nieuwe informatie in tegenspraak is met de constructie van sommige van je bestaande schema’s. Met andere woorden, je bent in staat om nieuwe kennis naar tevredenheid te assimileren. Zolang het je eerdere kennis of overtuigingen maar niet in twijfel trekt.

In eerste instantie lijkt dit een “ontwerpfout” te zijn. Het is echter meer een conserveringsmechanisme en een middel om energie te besparen. De beschikbare gegevens wijzen er zelfs op dat het brein alles afwijst of filtert wat een uitnodiging is om zijn werkwijze te veranderen.

Het brein is niet goed in het omgaan met onzekerheid. Daarom, als het brein een nieuw idee genereert, heb je de neiging jezelf te beschermen. Het lijkt erop dat je soms liever denkt dat je nog steeds op vaste grond bent, ook al ben je omringd door water op een wiebelend platform. Tali Sharot bewees dit zelfs met enkele experimenten.

Verlichte hersenen

De experimenten van Tali Sharot

Tali Sharot en enkele van haar collega’s voerden een onderzoek (Engelse link) uit  om vast te stellen hoe iemands meningen veranderen. Ze voerden verschillende tests en een eenvoudig experiment uit. Dit bestond uit het vragen van verschillende mensen om de prijs van een huis te berekenen en te zeggen hoe zeker ze waren van hun mening.

Vervolgens moesten de vrijwilligers wedden op hun mening, die varieerde van 0 tot 60 cent. Ze mochten dan zien wat hun teamgenoten hadden ingezet en kregen de kans om hun inzet te wijzigen. Wat er gebeurde, was dat als een andere vrijwilliger een soortgelijk getal had geraden, ze hun weddenschap verhoogden.

Aan de andere kant, als een andere deelnemer een heel ander getal had, hadden ze de neiging dit te negeren. Het maakte niet uit of die persoon had gezegd dat hij extreem zeker was van zijn berekening en een hoge weddenschap had geplaatst. Als die persoon zijn eigen mening tegensprak, in algemene termen, sloegen ze daar geen acht op.

Hoe kun je iemand van gedachten laten veranderen?

Bovenstaande en andere onderzoeken laten zien dat het erg moeilijk is om iemand van gedachten te laten veranderen, zelfs als iemand solide bewijs heeft van de fout. Het is ook bewezen dat wanneer iemand meningen hoort die anders zijn dan die van hemzelf, hij of zij een soort desensibilisatie kan ondergaan.

Hoe zorg je ervoor dat iemand van gedachten verandert, hiermee rekening houdend? Volgens dr. Tali Sharot is het eerste wat je moet doen argumenten aanvoeren die een gemeenschappelijke basis hebben. Bijvoorbeeld punten van overeenstemming vinden om te voorkomen dat de hersenen van de ander afsluiten en gevoelloos worden.

We geloven niet alleen wat we denken dat waar is, maar ook wat we willen geloven. Daarom, om iemand van gedachten te laten veranderen, is het belangrijk om aan dat verlangen te voldoen en het niet in diskrediet te brengen. Ook moet je rekening houden met eerdere angsten en overtuigingen.

Man aan het praten

Een voorbeeld 

Een voorbeeld van het proces om iemand van gedachten te laten veranderen, zou als volgt kunnen verlopen. Zeg bijvoorbeeld dat je gelooft dat er een grote samenzwering gaande is.

Ik denk ook dat sommige van de belangen die bepaalde maatregelen motiveren die ons raken, onduidelijk zijn, maar ik denk niet dat er een samenzwering als zodanig is. We denken allebei dat er krachtige groepen achter deze ideeën zitten. Bovendien weten we allebei dat er bepaalde informatie is waar we geen toegang tot hebben.

Ik ben net zo bang als jij over wat er zou kunnen gebeuren. Het verschil tussen jouw mening en de mijne is echter dat ik geloof dat er veel meer mensen zoals jij of ik zijn die niet op hun knieën zijn gebracht. In feite hebben de meest toegewijde van hen serieuze organisaties opgericht om de excessen of misbruiken van machtige groepen bekend te maken.

Ik geloof in de informatie die deze organisaties produceren, omdat ze al vele jaren actief zijn en hebben laten zien dat ze als bron te vertrouwen zijn. Maar waarom geloof je alleen in anonieme informatiebronnen?


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • González Reyna, S. (2018). La comunicación persuasiva como instrumento para el cambio de opiniones. Revista mexicana de opinión pública, (25), 185-193.


Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.