Hoe je voorkomt dat je terugvalt in slechte gewoonten
Heb je ooit hebt geprobeerd je levensstijl te verbeteren? Dan heb je je misschien gerealiseerd dat het vaak moeilijker is om een gewoonte vol te houden dan om er aanvankelijk mee te beginnen. Met inspanning en motivatie ga je op weg naar bepaalde doelen, maar wanneer je het het minst verwacht, merk je dat je laat opblijft en terugvalt in slechte gewoonten zoals die sedentaire levensstijl en een slecht eetpatroon. Als je dit wilt voorkomen, geven we je hier wat tips.
Gewoonten hebben niet alleen betrekking op lichamelijke gezondheid. In feite gaat het om elke opeenvolging van handelingen die geautomatiseerd zijn geraakt. Gewoonten die je uitvoert zonder overleg of bewuste controle. Bijvoorbeeld je houding en de manier waarop je gewoonlijk denkt of voelt kunnen als gewoonten worden beschouwd.
Je gewoonten veranderen is ingewikkeld. Vaak zijn je wil en motivatie die het behalen van bepaalde resultaten je heeft gegeven niet genoeg om je op het rechte pad te houden. Weten hoe je geest werkt kan de ontbrekende sleutel zijn.
Neurale gewoonten en activiteit
Veel van de gewoonten die je aanneemt leiden uiteindelijk tot veranderingen in je hersenen. Zo wordt een opeenvolging van handelingen die een gewoonte vormt, weerspiegeld in een specifiek activeringspatroon dat je als geheel ‘opslaat’.
Studies (Engelse link) hebben bewezen dat, wanneer we ons gewoonten eigen maken, er gedurende het hele proces neuronale activiteit is. Eenmaal geautomatiseerd worden de hersenen echter alleen geactiveerd aan het begin van de reeks en aan het eind.
Op de een of andere manier is het voldoende om “op de starttoets te drukken” (d.w.z. de trigger verschijnt) om het hele patroon tot een goed einde te brengen.
Zelfs als je je bewust inspant om je gewoonten te veranderen, blijft dat leren sluimeren en kan het gemakkelijk weer geactiveerd worden (Engelse link). Daarom zijn er bepaalde maatregelen die je kunt nemen om te voorkomen dat je terugvalt in slechte gewoonten.
Hoe voorkom je dat je terugvalt in slechte gewoonten
Als je aanzienlijke vooruitgang hebt geboekt in je houding of levensstijl en die wilt handhaven, zijn hier enkele richtlijnen om te helpen.
1. Identificeer kritieke momenten
Zoals we al eerder zeiden, wordt een goed ingesleten gewoonte gelanceerd vanuit een triggering stimulus. Dit is een signaal dat de activering van genoemde gewoonte in gang zet. Zelfs als je het een tijdje niet gedaan hebt, kan een signaal het gemakkelijk weer activeren. Daarom moet je aandacht besteden aan de kritieke momenten die als triggers kunnen fungeren.
Als het je bijvoorbeeld net gelukt is om ‘s ochtends te gaan sporten, is het belangrijk of je opstaat of de wekker op snooze zet. Dat komt omdat de eerste van deze handelingen je naar je nieuwe gewoonte leidt en de tweede naar je oude.
Als je de neiging hebt om ‘s nachts eetbuien te krijgen, kan naar de keuken gaan op een bepaalde tijd een trigger zijn. Ben je daarentegen een sociale roker dan kan een glas in je hand je automatisch aanzetten tot opsteken.
Als je dit begrijpt, kun je de kritieke momenten herkennen. Je kunt dan de waarschuwingssignalen begrijpen en waakzaam zijn om niet terug te vallen. Het is op die momenten dat je je extra moet inspannen om niet terug te vallen in je oude gewoonten. Het zetten van de eerste stap zal de goede gewoonte die je hebt aangeleerd in gang zetten.
2. Besteed aandacht aan je emoties
Emoties zijn uiterst belangrijk als het gaat om terugvallen van welke aard dan ook. Dat komt omdat we als mensen handelen op basis van kosten en beloning.
Als je stabiel bent en je goed voelt, ben je beter in staat je te richten op de voordelen op lange termijn en het huidige ongemak te verdragen. Maar als je verdrietig, geïrriteerd of ongemotiveerd bent, ben je eerder geneigd onmiddellijke bevrediging te zoeken.
Je emoties kunnen je ertoe brengen terug te vallen op de slechte gewoonte die je hebt opgegeven in een poging je tijdelijk beter te voelen. Daarom moet je leren contact te maken met hoe je je voelt en hulpmiddelen verwerven waarmee je die gevoelens tijdig en adequater kunt beheersen.
3. Leid een geordend leven
Ten slotte moet je, om te voorkomen dat je terugvalt in slechte gewoonten, begrijpen dat alles deel uitmaakt van een geheel. Hoewel je slechts op een bepaald aspect gericht bent, zal de rest van je dagelijkse routine de neiging hebben om je in de ene of andere richting te leiden.
Zo zou laat opblijven je ertoe kunnen aanzetten om lichaamsbeweging op te geven. Daardoor kun je terugvallen in je sedentaire leven. Of, leven in een slordige en ongeorganiseerde omgeving kan ervoor zorgen dat je terugvalt in je eerdere slechte gewoonten. Probeer daarom, ongeacht welke gewoonte je probeert te handhaven, in alle opzichten een ordelijke en gezonde levensstijl te leiden.
Vermijden dat je terugvalt in slechte gewoonten is een langeafstandsrace
Kortom, probeer in gedachten te houden hoe gemakkelijk het is om terug te vallen in een slechte gewoonte, en laat je niet op je hoede zijn. Dat gezegd hebbende, kan de werking van je geest helaas tegen je werken. Zeker als het gaat om het proberen vol te houden van een gezonde levensstijl. Maar door te weten wat er gebeurt, kun je op bepaalde signalen letten en zorgen dat je op tijd handelt.
Vooral, als je toch terugvalt, wees dan medelevend met jezelf en sta jezelf toe het opnieuw te proberen. Met doorzettingsvermogen zullen je goede gewoonten meer ingesleten raken en zul je merken dat je ze gemakkelijker kunt volhouden.
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- Barnes, T. D., Kubota, Y., Hu, D., Jin, D. Z., & Graybiel, A. M. (2005). Activity of striatal neurons reflects dynamic encoding and recoding of procedural memories. Nature, 437(7062), 1158-1161.
- Graybiel, A. M. (1995). Building action repertoires: memory and learning functions of the basal ganglia. Current opinion in neurobiology, 5(6), 733-741.