Hoe je over de dood van je moeder heen komt

Niemand is bereid het verlies van een dierbare onder ogen te zien, vooral de dood van een moeder. Dit kan voor velen de meest traumatische ervaring van hun leven zijn. Wat kun je doen om met dit verdriet om te gaan?

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 14 september, 2023

Als het gaat om het verwerken van de dood van je moeder, zijn er geen magische recepten of snelle strategieën. Sterker nog, hoewel je weet dat deze ervaring ooit zal komen, ben je er nooit op voorbereid. Het maakt niet uit dat je al volwassen bent en al eerder te maken hebt gehad met andere verliezen, tegenslagen en emotionele drama’s.

In feite is het verlies van een moeder een van de meest pijnlijke en traumatische gebeurtenissen in je leven. Dat komt omdat er zoveel afhangt van de relatie die je met je moeder hebt. Daarom is de band tussen jullie meestal heel liefdevol en betekenisvol,

De schrijfster Joan Didion zei in haar uitstekende boek The Year of Magical Thinking, waarin ze het onderwerp rouw behandelde, dat het leven snel voorbij gaat en ons soms in een oogwenk kan veranderen. Als je onlangs iemand in je naaste omgeving hebt verloren, zul je dit proces herkennen.

Maar hoe ga je om met deze bijzondere omstandigheid waar we allemaal wel eens doorheen moeten?

Strategieën om de dood van je moeder te verwerken

Er is geen vaste rouwperiode voor je moeder. In werkelijkheid kom je er nooit helemaal overheen, maar leer je wel leven met het verlies. Dit betekent dat er twee, drie of vijf jaar voorbij kunnen gaan, en plotseling merk je dat je weer moet huilen om hun afwezigheid. Dit is heel normaal.

De Universiteit van Noord-Texas (VS) deed onderzoek (Engelse link) waarin ze de behoefte aan steun in deze tijd benadrukten. Ze stelden dat iedereen op zijn eigen manier met verdriet omgaat en dat sommigen daarom meer tijd nodig hebben en anderen minder. Elk verlies is ook uniek. Zo is het verlies soms plotseling en soms het resultaat van een lange ziekte.

Ieders eigen werkelijkheid is uniek. Wat je echter het meest nodig hebt in je verlieservaring is hulp en steun op je reis door het verdriet. Want de pijn is verlammend en zorgt ervoor dat je je gewoon wilt opkrullen en een tijdje alleen wilt zijn.

Bovendien realiseer je je op deze momenten dat je voor het eerst in je leven met lijden moet omgaan zonder op de hulp van je moeder te rekenen. Laten we eens kijken naar een aantal basisstrategieën die je kunnen helpen.

Sta jezelf toe om elke sensatie, emotie en herinnering te voelen

Alles telt. Elke emotie die je lichaam en geest gevangen houdt na de dood van je moeder is legitiem en moet je accepteren. Je kunt woede, boosheid, verdriet, onbegrip, frustratie, verlangen, angst en verlatenheid voelen. Verder zijn de eerste dagen na je verlies altijd wazig en ervaar je meestal een vreemd gevoel van onwerkelijkheid. Dit is volkomen normaal.

Iedereen ervaart pijn op een andere manier

Jouw pijn is uniek. Anderen moeten dit feit respecteren. Zelfs twee broers kunnen bijvoorbeeld anders met hun verlies omgaan, omdat de relatie die ze elk met hun moeder hadden niet dezelfde was. Zoals we al eerder zeiden, hebben sommigen het nodig om langer te huilen (Engelse link) en meer momenten van eenzaamheid te hebben.

Aan de andere kant heb je het misschien nodig om met je vrienden en familie te praten en de voortdurende nabijheid van je dierbaren te voelen. Er is geen norm. Daarom is het belangrijk dat je niet onder druk wordt gezet om zo snel mogelijk verder te gaan. Je hebt tijd nodig om je eigen ritmes en emotionele aanpassingsprocessen aan te passen.

Acceptatie: het leven zal nooit meer hetzelfde zijn. Het zal altijd anders zijn

Om de dood van je moeder te boven te komen, moet je begrijpen dat je leven nooit meer hetzelfde zal zijn. Hoewel anderen je misschien aansporen om “terug te keren naar de normaliteit”, zal die normaliteit er niet meer zijn, het zal niet meer mogelijk zijn. De acceptatie van je verlies zal komen wanneer je begrijpt dat dingen anders zullen zijn, maar niet slechter.

Je zult je aanpassen omdat het leven verder gaat en je nog steeds geweldige vrienden, familie en partners zult hebben. Toch zal er in je hart een leegte zijn, maar je zult ermee leren leven. Want de pijn om degenen die niet meer bij je zijn, verandert langzaam, als een bloem die ontkiemt tot iets nieuws. Het verandert in een andere vorm van liefde, een die je beschermt en altijd bij je is.

Praat over je moeder, denk aan haar en sta jezelf toe slechte dagen te hebben

Je moet praten over wat pijn doet, zodat het minder pijn doet. Daarom is het goed om met je dierbaren de momenten te delen die je met je moeder deelde. Dat komt omdat haar herinneren haar eren is. Haar in je gedachten houden betekent dat ze nog steeds bij je is, en dat haar herinnering je niet blokkeert maar voortdrijft. Omdat ze zou willen dat je gelukkig was.

Sterker nog, ze zou willen dat je alle geluk van de wereld had. Een manier om haar te eren is dus door een zinvol leven te leiden. Aan de andere kant moet je ook accepteren dat je van tijd tot tijd gevoelens van verdriet en verlangen (Engelse link) zult ervaren. Je zult inderdaad slechte dagen hebben, maar dat is heel normaal.

Vind je rust en geef nieuwe betekenissen aan je bestaan

Elk verlies dwingt je om veel dingen opnieuw te formuleren. Het is echt moeilijk, maar om de dood van je moeder te boven te komen moet je geleidelijk aan wat innerlijke rust vinden. Je evenwicht vinden. Iedereen vindt het op zijn eigen manier. Je kunt je bijvoorbeeld realiseren dat je je leven moet veranderen zodat het meer betekenis en betekenis krijgt.

Verder word je je door het verlies van je moeder bewust van je eigen vergankelijkheid en dit spoort je aan om met meer betekenis te leven. Dit is ook een manier om haar te eren.

Hoe je je gezin bij elkaar houdt na de dood van je moeder

Je kunt merken dat je gezinsstructuur verandert na de dood van je moeder. In feite kan het relatieproblemen blootleggen tussen jou en je broers en zussen, of tussen jou (of je broers en zussen) en je vader of andere figuren. Inderdaad, elke familiekern heeft zijn eigen kenmerken.

Dit traumatische verlies raakt echter iedereen in je gezin en het zou niet goed zijn als het uit elkaar zou vallen. Het is zeker niet wat je moeder gewild zou hebben. Dit dwingt jullie ongetwijfeld allemaal om inspanningen te leveren en jullie intenties te verenigen. Jullie hebben elkaar immers allemaal nodig, des te meer te midden van zo’n pijnlijke leegte.

Probeer daarom jullie verschillen glad te strijken en wrok uit het verleden te doven. Herstart en koester de band met je familieleden om jullie allemaal sterker te maken, zodat alles wat door je moeder is opgebouwd overleeft. Steun en zorg voor elkaar, spreek regelmatig af en maak samen plannen. Genegenheid vereist betrokkenheid, en vervulde betrokkenheid bouwt liefde en vertrouwen op.

Tot slot zal het verdriet dat je voelt om het verlies van je moeder altijd sluimeren. Toch zul je met deze leegte leren leven. Haar missen, naar haar verlangen, aan haar denken als je bepaalde dingen doet of ziet, is een manier om je liefde voor haar aanwezig te maken, in het hier en nu. Weer vreugde vinden is geen verraad, het betekent het leven leiden dat zij voor jou gewild zou hebben.