Het slave-grandparent syndroom

De veranderingen die zich de laatste decennia in de familiestructuur hebben voorgedaan, hebben geleid tot een fenomeen dat een groot aantal ouderen treft: het slave-grandparent syndroom.
Het slave-grandparent syndroom

Laatste update: 27 oktober, 2019

Het ontstaan van het slave-grandparent syndroom is tot op zekere hoogte te wijten aan de veranderingen die zich de laatste decennia in de familiestructuur hebben voorgedaan. Enkele belangrijke aspecten zijn de integratie van vrouwen op de arbeidsmarkt en de stijging van de levensverwachting.

Door deze aspecten is er een toename van het aantal ouderen dat fulltime voor hun kleinkinderen zorgt. Dit vergemakkelijkt voor een deel het evenwicht tussen werk en gezinsleven aanzienlijk.

Maar waar liggen de grenzen? Je moet weten hoe je de grenzen van grootouders moet respecteren. Ook mag je niet vergeten dat ze al voor een gezin hebben gezorgd en hun deel hebben gedaan.

Pensioen moet een moment van bevrijding zijn. In het bijzonder is het een tijd voor rust en plezier. Dus, na een leven lang werken, vier je dat je eindelijk wat tijd kunt besteden aan vrije tijd en je hobby’s. Maar wat is er nu aan de hand?

Volgens Colubi en Sancho veroorzaakt het slave-grandparent syndroom een aantal psychologische en lichamelijke symptomen bij ouderen, als gevolg van sociale veranderingen. Deze symptomen hebben gevolgen op verschillende niveaus, te beginnen bij het lichamelijke.

Een oudere vrouw houdt vermoeid haar hand tegen haar hoofd

Rust en de rol van grootouders in gezinnen

Hoe belangrijk is de rol van grootouders in gezinnen? Gezien de turbulente tijden waarin we al enkele jaren leven, is de steun van ouderen van fundamenteel belang. Ze helpen in het bijzonder door de sociale gevolgen van de crisis voor gezinnen te verzachten. Praktisch doen ze dat door op verschillende manieren steun te verlenen, zoals de volgende:

  • Financiële steun. Veel grootouders zijn ‘gedwongen’ om zowel hun kinderen als kleinkinderen te ondersteunen. Door de economische crisis die in veel landen heerst of geheerst heeft, zijn er veel mensen die de kosten en behoeften van hun familie op zich hebben genomen.
  • Het verzorgen van hun kleinkinderen. Met ouders die lange uren werken, zijn grootouders nu verantwoordelijk voor de verzorging van hun kleinkinderen. Ze nemen ze mee naar buitenschoolse activiteiten, medische afspraken, speeltijd en meer. Zonder de steun van de grootouders zou het in veel gevallen onmogelijk zijn om al die dingen te doen. Dit heeft het dus makkelijker gemaakt voor ouders om een gezin te stichten zonder hun werk op te geven.
  • Hulp bij huishoudelijke taken. Koken, schoonmaken of andere klusjes. Vroeger konden veel gezinnen het zich veroorloven om iemand te betalen om hen te helpen met huishoudelijke taken. De crisis begon echter een tol te eisen van de financiën van het gezin. Dit betekende dat grootouders al deze taken moesten uitvoeren om hun kinderen te ondersteunen.

Het doet er niet toe hoe oud je bent, maar hoe je oud bent.

Jules Renard

Al deze activiteiten hebben in veel gevallen geleid tot een dynamiek waarbij grootouders overbelast zijn. Dit leidt dus tot wat we het slave-grandparent syndroom noemen. Met dit in het achterhoofd is het belangrijk om te leren hoe je grenzen kunt stellen, en niet het punt van misbruik te bereiken.

Symptomen van het slave-grandparent syndroom

Wat in eerste instantie een effectief, therapeutisch en verrijkend idee lijkt voor alle partijen, zorgt ervoor dat de rol van de grootouder in veel gevallen een moderne versie van een slaaf wordt, geketend door affectieve banden.

-Soldevilla-

Aan de ene kant houdt het slave-grandparent syndroom geen rekening met de voordelen van deze regeling, als het goed uitgevoerd wordt. De zorg voor kleinkinderen vormt een sterkere band met hen en brengt ook andere voordelen met zich mee:

  • grootouders genieten van hun rol
  • ze kunnen meer tijd met hun kleinkinderen doorbrengen
  • vaak zijn beide partijen tevreden
  • grootouders zijn actiever dan normaal
  • er is meer veiligheid voor grootouders en kleinkinderen

Aan de andere kant zijn er veel nadelen en negatieve effecten als beide partijen geen grenzen stellen. Als dat het geval is, hebben we te maken met het slave-grandparent syndroom.

Oudere man lijkt verdrietig te zijn

Grenzen en planning

Vergeet niet dat grootouders niet meer dezelfde energie en capaciteit hebben die ze vroeger hadden, toen ze ouders waren. Tijdens de ouderdom kunnen er lichamelijke beperkingen optreden. Daarom is het noodzakelijk om grenzen te stellen.

Ook moet je een routine vaststellen waarbij grootouders ook tijd hebben die ze niet samen met de kinderen kunnen doorbrengen. Met andere woorden, grootouders zijn ook mensen met hun eigen belangen. Vaak komen deze belangen niet alleen zichzelf maar ook hun kleinkinderen ten goede.

Je moet rekening houden met hun aspiraties, toekomstplannen en voorkeuren. Hun mening, die misschien niet is aangepast aan de actualiteit, zal altijd worden ondersteund door hun ervaring.

Dit geldt vooral voor humanistische zaken, waar het misschien niet zo veel is veranderd. In ieder geval moeten ze zich niet verplicht voelen om hun leven op te geven voor de zorg voor hun kleinkinderen.

Daarom is een goed plan en taakverdeling essentieel. Een plan dat ouders in staat stelt om hun leven te organiseren door alleen op grootouders te rekenen wanneer dat noodzakelijk is of wanneer zij dat willen, is heel belangrijk. Hoewel het de grootouders zijn, hebben zij uiteindelijk het recht om te beslissen hoe ze hun rol willen vervullen.


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • García Díaz, V. (2018). La implicación de los abuelos y las abuelas en las familias.
  • Guijarro, A. (2001). El síndrome de la abuela esclava. Grupo editorial universitario.
  • Maria, J., Guillén Palomares, J., & Caro Blanco, F. (2012). Abuelas cuidadoras en el siglo XXI: recurso de conciliación de la vida social y familiar.
  • Marín Rengifo, A. L., & Palacio Valencia, M. C. (2016). La crianza y el cuidado en primera infancia: un escenario familiar de inclusión de los abuelos y las abuelas. Trabajo social, (18), 159-176.
  • Pérez Ortiz, L. (2018). Las abuelas como recurso de conciliación entre la vida familiar y laboral. Presente y futuro.
  • Soldevilla Agreda, J. J. (2008). El verdadero rol de abuelo o una nueva puerta hacia la esclavitud. Gerokomos, 19(3), 113-114.
  • Triadó, C., Villar, F., Solé, C., Celdrán, M., Pinazo, S., Conde, L., & Montoro-Rodríguez, J. (2008). Las abuelas/os cuidadores de sus nietos/as: tareas de cuidado, beneficios y dificultades del rol. International Journal of Developmental and Educational Psychology4(1), 455-464.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.