Het kleine keizer-syndroom, of de kindertiran
Je ziet het steeds vaker: jonge kinderen die hun ouders of andere gezagsdragers uitdagen, negeren en bespotten. Het problematische hieraan is dat deze houdingen tot het uiterste lijken te escaleren. Tot op het punt dat ouders letterlijk worden mishandeld door hun kinderen. We hebben het over het kleine keizer-syndroom, ofwel, de kindertiran.
Zowel in mijn praktijk als in het dagelijks leven wordt het steeds normaler om kinderen hun ouders te zien slaan, beledigen, voor de gek te houden en nog veel meer om te krijgen wat ze willen.
Het meest opvallende is dat hoe tirannieker de houding van het kind is, des te meer moeite de verantwoordelijke volwassene doet om hem of haar te plezieren. Een volwassene die overweldigd raakt door de eisen van zijn kind, voelt zich schuldig omdat hij niet aan zijn of haar wensen heeft voldaan.
Om de kenmerken van het kleine keizer-syndroom te leren herkennen, zal ik jullie een echt gebeurd verhaal vertellen dat ik een paar weken geleden heb gezien tijdens de zomervakantie. Laten we kijken.
De situatie: de kleine keizer wil niet eten
Een gezin – vader, moeder en een kind van ongeveer vijf jaar oud – zit in een restaurant met heel wat mensen om zich heen. De moeder, bijna zwetend, probeert zoonlief te voeden, iets wat hij zelf heel goed kan, maar weigert te doen op het moment.
De kern van het probleem is niet dat het kind niet wil eten, maar dat hij nu alleen maar wil drinken van de cola die zijn moeder aan de bar heeft besteld. Het kind laat het glas niet los, ook niet nadat ze tot drie heeft geteld.
De moeder lijkt het vervolgens een goed idee om met het kind te onderhandelen en zegt tegen hem: “je mag alleen je cola drinken als je je biefstuk eet.”
Het slechte gedrag van het kind en de minachtende woorden tegenover zijn moeder nemen toe. Ik hoor: “Ik ga die vieze biefstuk niet eten omdat jij dat zegt” en “Ik heb toch al gezegd dat ik het niet ga opeten, begrijp je me niet ofzo?”
Vaderlief is ondertussen slechts een toeschouwer van het conflict dat hij met een apathische blik op zijn gezicht observeert.
Na wat heen en weer getrek aan het glas cola, geeft moeder het op. Eindstand: het kind drinkt alles wat hij wil, plaagt zijn moeder gezellig en schopt haar onder de tafel.
De laatste troef is een berisping van de moeder, die door het kind natuurlijk niet serieus genomen wordt: “je zult zien, vandaag ga jij niet naar het zwembad.”
Op dit punt heeft de kleine keizer echter al genoeg middelen om te winnen in dit soort situaties. Voortaan weet hij dat hij alleen maar een beetje harder hoeft te vechten om het glas cola.
Kenmerken van het kleine keizer-syndroom
Aan de hand van de situatie die we zojuist hebben beschreven, kunnen we enkele kenmerken van het kleine keizer-syndroom of de ‘kindertiran’ noemen:
- Overdreven perceptie van wat hem toebehoort. Hij vraagt niet, hij eist; hij is nergens tevreden over. Als hij krijgt wat hij wil, wil hij nog meer.
- Lage tolerantie voor frustratie, verveling of het woordje ‘nee’. In deze gevallen reageert hij met driftbuien, woede, beledigingen of geweld tegenover familie en vrienden, of ze nu in het openbaar zijn of niet.
- Hij vertoont heel weinig probleemoplossend vermogen. Hij is eraan gewend dat anderen problemen voor hem oplossen.
- Zijn egocentrisme doet hem geloven dat de wereld om hem heen draait.
- Hij vindt altijd rechtvaardiging voor zijn gedrag en geeft anderen de schuld voor wat hij heeft gedaan.
- Hij leeft zich niet in anderen in. Daarom voelt hij geen spijt wanneer hij schreeuwt, bedreigt of fysiek aanvalt.
- Hij gaat met zijn ouders in discussie over regels en straffen, die hij gemeen of oneerlijk zal noemen. Het kind weet daarbij dat hij door zijn ouders een rotgevoel te geven, ze eerder en vaker geneigd zullen zijn om toe te geven aan wat hij wil.
- Hij reageert niet goed op gezagsdragers of sociale normen.
- Hij heeft een laag zelfbeeld, maar dit wordt gemaskeerd door zijn tirannieke gedrag.
- Meestal is hij verdrietig, angstig, boos, etc.
Hoe krijgt een kind het kleine keizer-syndroom?
Zoals we in het begin al zeiden, zien we dit soort kleinze keizertjes steeds vaker. Maar vanwaar deze toename van dit verschijnsel?
Naast genetische aanleg lijkt de oorzaak vooral te liggen in twee dingen: een toegeeflijke opvoedingsstijl en de invloed van de samenleving.
Het ontbreken van duidelijke grenzen doet kinderen ten onrechte geloven dat ze het recht hebben om te doen wat ze willen wanneer ze maar willen. Binnen dat geloof zijn ze zich er niet van bewust dat beloningen voorafgaande inspanning vereisen en dat ze anderen moeten respecteren.
Aan de andere kant kunnen we de invloed van de consumentistische en individualistische maatschappij waarin we leven niet negeren, noch de rigide werkdag die de meeste ouders hebben. Dat is van invloed op de quality time met hun kinderen.
Een gezond kind heeft duidelijke grenzen nodig
Als we kijken naar al deze factoren bij elkaar, kunnen we stellen dat kinderen eraan gewend raken om dingen niet te waarderen en hun onmiddellijke verlangens boven alles te plaatsen. Net zoals de ouders eraan gewend raken om gefrustreerd te zijn. Wat je ook doet, je kind zal niet tevreden zijn.
Om sterke, gezonde en emotioneel intelligente kinderen groot te brengen, moeten we vanaf het begin duidelijke grenzen stellen. Het is essentieel dat kinderen een bepaalde mate van frustratie ervaren. Zo leren ze begrijpen dat de wereld inspanning en respect voor anderen vereist.
Door de wereld om hen heen te laten draaien, bewijzen we ze een slechte dienst. Het leven zal zich tenslotte niet altijd maar aan hen aanpassen. Een kind dat geen frustratie heeft ervaren, is dan ook een kind met een bepaalde zwakte.
In de toekomst zal hij of zij moeite hebben met het omgaan met nieuwe situaties en het oplossen van problemen. Hij zal op de harde manier moeten ontdekken dat het leven niet naar zijn wil buigt. Dat niet alles precies zo is als hij wil.
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- Garrido, V. (2005). Los hijos tiranos. El síndrome del emperador. Ariel, Barcelona.
- Pereira, R., & Bertino, L. (2009). Una comprensión ecológica de la violencia filio-parental. Violencia familiar, 226.
- Urra, J. (2012). El pequeño dictador. Grupo Ilhsa SA.
