Het centrum van Wernicke en het begrijpen van taal
Het begrijpen van taal is het menselijk vermogen om geschreven en gesproken taal te verwerken en te begrijpen. In de loop van onze evolutie is dit vermogen fundamenteel geweest. De vaardigheid om op een doeltreffende manier te communiceren maakt het ons mogelijk samen te werken en ingewikkelde samenlevingen te scheppen. In deze maatschappijen zijn we in staat om de confrontatie met een vijandige wereld aan te gaan. Dat is de reden dat we in de hersenen structuren ontdekken die geworteld zijn in onze biologie. Een voorbeeld hiervan is het centrum van Wernicke.
Een fundamenteel aspect van de neurale aanleg van taal is de lateralisatie. Dat betekent we de overgrote meerderheid van de hersenstructuren die met taal verbonden zijn, in de linkerhersenhelft vinden. Bepaalde onderzoeken tonen aan dat processen als grappen, pragmatisme en sarcasme vanuit de rechterhersenhelft afkomstig zijn. Het centrum van Wernicke is verantwoordelijk voor het begrijpen van taal en bevindt zich in de linkerhersenhelft. We vinden het vooral in de zones 21 en 22. Dit is een indeling volgens de zones van Brodmann.
In dit artikel willen we twee aspecten bespreken die fundamenteel zijn om het centrum van Wernicke en taal te begrijpen. Eerst willen we het hebben over zijn anatomische en functionele aspecten. Het tweede deel gaat over de afasie van Wernicke. Deze stoornis treedt op wanneer er sprake is van een letsel in het centrum van Wernicke.
De anatomie en de werking van het centrum van Wernicke
De zones 21 en 22 van Brodmann vormen het neuralgische middelpunt van het centrum van Wernicke. Bovendien zijn ook andere structuren belangrijk voor het begrijpen van taal. Wanneer we het over het uitgebreide centrum van Wernicke hebben, dan rekenen we ook de zones 20, 37, 38, 39 en 40 mee. Deze nemen deel aan het associëren van woorden met andere soorten informatie.
Het centrum van Wernicke is nauw verbonden met de primaire gehoorschors. Dit klinkt logisch, gezien zijn rol in het begrijpen van de gesproken taal. Op anatomisch niveau is het belangrijk dat we wijzen op de verbindingen die dit systeem heeft met het centrum van Broca. Dit gebied is voornamelijk verantwoordelijk voor het begrijpen van taal. Deze twee gebieden (Wernicke en Broca) zijn verbonden met een reeks bundels van zenuwvezels. Die vormen op hun beurt de fasciculus arcuatus.
Dit zijn de functies van het centrum van Wernicke:
- Het begrijpen van de gesproken en de geschreven taal.
- De besturing van de taalsemantiek waarbij woorden omgezet worden in hun betekenis en vice-versa.
- Plannen van de spraakproductie. Dit gaat vooral over de semantische en de pragmatische aspecten van de spraak.
Deze functies zijn de peilers die het begrijpen van taal ondersteunen. Zij maken het mogelijk dat menselijke wezens kunnen communiceren. Het resultaat is dat een letsel in het centrum van Wernicke negatieve gevolgen kan hebben op het taalgebruik. In het volgende onderdeel bespreken we de specifieke gevolgen van schade aan het centrum van Wernicke.
De afasie van Wernicke
Een letsel in het centrum van Wernicke veroorzaakt een taalstoornis die we de afasie van Wernicke noemen. Het kenmerk van deze stoornis is een ongestructureerde en betekenisloze spraak. Een ander kenmerk van deze aandoening is een verschrikkelijk taalbegrip. Hoewel de boodschap betekenis lijkt te missen, spreekt het individu echter op een vloeiende en vlotte manier. Dit komt omdat de spraakvorming intact blijft.
Bij de afasie van Broca is dit niet zo. In dit geval gebruikt de patiënt een groot aantal functionele woorden (de, van, vóór, een…). De patiënt gebruikt ingewikkelde werkwoordvervoegingen en bijzinnen. Ze gebruiken echter heel weinig woorden die inhoud hebben. De woorden hebben samen ook geen betekenis. Dit is vooral een gevolg van een effect dat we semantische paralexie noemen. Dit is wanneer een individu een ander woord met een gelijksoortige betekenis zegt in plaats van het woord dat ze zoeken. Dat gebeurt omdat het centrum van Wernicke geen specifieke selectie van woorden maakt door middel van betekenis.
Een belangrijk aspect van de afasie van Wernicke is dat de vloeiendheid van de spraak volledig intact blijft. Individuen met deze stoornis hebben geen probleem om een gesprek te voeren. Het gesprek mist echter betekenis. De oorzaak is dat het centrum van Broca de hersenstructuur is die verantwoordelijk is voor de spraakproductie. Dit helpt ons begrijpen dat het centrum van Wernicke gespecialiseerd is in de taalsemantiek en in het begrijpen van taal. Dit hersengebied is ook verbonden met andere zones. Toch zijn die andere zones in staat om onafhankelijk te functioneren.
De plasticiteit van de hersenen
Tenslotte treedt er iets vreemd op wanneer er op jonge leeftijd sprake is van een letsel in deze hersengebieden die verantwoordelijk zijn voor taal. De hersenen hebben een enorme plasticiteit. Het gevolg is dat taal zich in de rechterhersenhelft kan ontwikkelen als de linkerhersenhelft beschadigd is. Dankzij dit fenomeen zijn hersenletsels die optreden vóór de taal vastligt, niet zo aanzienlijk. Iemand met een dergelijk hersenletsel op jong leeftijd kan nog steeds een normale of bijna normale ontwikkeling bereiken.
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- Ardila, A., Bernal, B., & Rosselli, M. (2016). Área cerebral del lenguaje: una reconsideración funcional. Rev Neurol, 62(03), 97-106.
- Castaño, J. (2003). Bases neurobiológicas del lenguaje y sus alteraciones. Rev Neurol, 36(8), 781-5.
- González, R., & Hornauer-Hughes, A. (2014). Cerebro y lenguaje. Revista Hospital Clínico Universidad de Chile, 25, 143-153.
