Het brein van een leugenaar werkt anders
Wanneer mensen herhaaldelijk liegen,verliezen ze elke emotionele reactie op hun eigen onwaarheden. Door de totale afwezigheid van gevoelens, wordt deze praktijk gemakkelijker. Het wordt ook vaak een gebruikelijke hulpbron. Daarom zijn neurologen tot de conclusie gekomen dat het brein van een leugenaar anders werkt. Het zijn vakkundig geoefende geesten voor dat doel.
Als er iets is dat het menselijk brein kenmerkt, is de elasticiteit ervan. Dit is iets dat we al weten. Daarom zullen we niet verbaasd zijn te weten dat liegen in feite een vaardigheid is als elke andere. Om een uitmuntend niveau te behouden, is het genoeg is om dagelijks te oefenen. Sommige mensen hebben een passie voor wiskunde, ontwerpen of schrijven. Deze disciplines geven vorm aan het brein, afhankelijk van onze levensstijl en onze gewoonten.
‘Een leugen kan het heden redden, maar veroordeelt de toekomst.’
-Boeddha-
Het gebied van de psychologie en sociologie is altijd geïnteresseerd geweest in de wereld van leugens en bedrog. Gedurende enkele decennia, en met het oog op de grote vooruitgang in diagnostische technieken, heeft de neurowetenschap ons echter meer waardevolle maar ook meer verontrustende informatie geboden. De reden is iets dat je waarschijnlijk gaat verbazen. De oneerlijke persoonlijkheid is immers het resultaat van training en voortdurende gewenning.
Wie begint met de kleine leugens en ze tot een gewoonte maakt raakt in een progressieve toestand van desensibilisatie. Beetje bij beetje doen grote leugens minder pijn en worden ze een manier van leven …
Het brein van een leugenaar en de amygdala
We worden in ons dagelijks leven vaak getroffen door bepaalde gedragingen die voortkomen uit sociale factoren. We zien bijvoorbeeld dat sommige politici zich vasthouden aan hun leugens. Ze verdedigen hun eerlijkheid en normaliseren handelingen die op zichzelf hoogst verwerpelijk en zelfs crimineel zijn. Spelen deze dynamieken een rol bij openbare functionarissen of is er misschien iets biologisch aan de hand?
Tali Sharot, is hoogleraar cognitieve neurowetenschappen aan het University CollegeLondon. Ze vertelt ons dat er inderdaad een biologische component is, maar ook een trainingsproces. De hersenstructuur die dus direct gerelateerd is aan deze oneerlijke gedragingen is ongetwijfeld de amygdala. Het brein van de leugenaar zou feitelijk een geavanceerd proces van zelftraining ondergaan, waarbij je uiteindelijk alle emoties of schuldgevoelesn verliest.
Het tijdschrift Nature Neuroscience publiceerde een zeer compleet artikel in 2017 die dit meer in detail bespeekt. Om het echter beter te begrijpen, zullen we een voorbeeld geven. Stel je een jongeman voor die een machtspositie verkrijgt in zijn bedrijf. Om leiderschap en vertrouwen in zijn werknemers over te brengen, moet hij toevlucht nemen tot kleine leugens. Deze dissonanten en kleine verwerpelijke handelingen doen zijn amygdala reageren. Deze kleine structuur in het limbisch systeem, die gerelateerd is aan ons geheugen en onze emotionele reacties, beperkt de mate waarin we bereid zijn te liegen.
Nu wordt het gebruik van leugens bij deze jongeman een gewoonte. Zijn werk in deze organisatie is gebaseerd op het permanente en opzettelijke gebruik van misleiding. Wanneer deze benadering gebruikelijk is, stopt de amygdala met reageren. Hij creëert tolerantie en stoot geen enkele emotionele reactie meer uit. Het schuldgevoel verdwijnt. Hij voelt immers geen spijt meer en hij heeft er geen enkel probleem meer mee.
De hersenen van een leugenaar, zogezegd, passen zich aan oneerlijkheid aan.
Het brein van een leugenaar werkt anders
Wie liegt heeft twee dingen nodig: geheugen en emotionele koelheid. Dit is wat ze ons vertellen in een van de meest complete boeken over het brein van een leugenaar: ‘Waarom we liegen … vooral aan onszelf: de wetenschap van bedrog’ door professor psychologie Dan Ariely. Op dezelfde manier worden we ook uitgenodigd om andere neurologische processen te ontdekken die niet minder interessant zijn voor het onderwerp.
In een experiment van Dr. Ariely zelf bleek dat de hersenstructuur van pathologische leugenaars 14% minder grijs is. Ze hadden echter tussen de 22 en 26% meer witte stof in de prefrontale cortex. Wat betekent dit? In principe betekent dit dat de hersenen van een leugenaar veel meer verbindingen tot stand brengen tussen zijn herinneringen en zijn ideeën. Die verbindingen maken het mogelijk om een grotere consistentie te geven aan zijn leugens omdat hij een snellere toegang heeft tot deze associaties.
Het brein van een leugenaar heeft duistere motivaties
Al deze gegevens geven ons een idee van hoe oneerlijkheid van binnenuit wordt ontwikkeld. Die cognitieve processen worden geleidelijk aan betrouwbaarder wanneer we ze trainen. Dit komt omdat ons brein ook stopt met een emotionele component te geven aan die daden.
Dr. Airely ziet in deze praktijken iets echt beangstigend. Het feit dat de amygdala niet meer reageert op bepaalde feiten, onthult dat we datgene verliezen wat ons op de een of andere manier menselijk maakt. Wie niet langer ziet dat zijn acties gevolgen kan hebben voor anderen, verliest zijn edelheid. Hij verliest ook de natuurlijke goedheid die ons allemaal zou moeten definiëren.
Het brein van een leugenaar wordt gevormd door een reeks duistere motivaties. We zouden kunnen zeggen dat wanneer die persoon die ervoor kiest om van de leugen zijn manier van leven te maken, er een aantal zeer specifieke doelen zijn. Er is een verlangen naar macht, status, dominantie en eigenbelang. Het is de ideologie van degene die op een bepaald moment beslist om de prioriteit te geven aan zichzelf boven anderen. Niets kan echter storender zijn…
Laten we erover nadenken…
