Henko, een ingrijpende verandering zonder terugkeer
Henko is een Japans woord dat verwijst naar een verandering waarbij er geen mogelijkheid bestaat om terug te keren naar hoe we ooit waren. In vele gevallen vertegenwoordigt het een vooruitgang in onze persoonlijke groei. Henko is een ingrijpende verandering zonder terugkeer.
Het is het bewijs dat we in staat moeten zijn om in te zetten op onszelf en op onze vermogens. Henko is dat keerpunt dat ons verheft en over onze angst en zorgen tilt. Het verandert onze innerlijke houdingen.
Het vermogen bezitten om te veranderen, te ontwikkelen, vooruit te komen en ons bewustzijnsniveau uit te breiden is de sleutel om hindernissen te overwinnen. We moeten dus in staat zijn om dit te doen. Op die manier zullen we namelijk een eind maken aan de twijfel aan onszelf en sterker worden. Henko is de vrucht van onze veerkracht.
“In het leven moeten we een stuk van wie we zijn opgeven om te worden wie we echt kunnen zijn. Die verandering is niet zonder kostprijs en het voedt ons alleen maar als het ons tot verandering leidt.”
-Alex Rovira-
Veranderen om vooruit te komen
We kunnen veel van onze moeilijkheden oplossen als we in ons leven gebruik maken van henko, een ingrijpende verandering. Het probleem is echter dat we meestal niet bereid zijn om dit te doen. Misschien zijn we niet zeker hoe we een verandering moeten doorvoeren. Het kan ook beangstigend lijken omdat het nieuw is.
We weten bijvoorbeeld dat sommige mensen liever in hun comfortzone blijven. Ze blijven voortdurend dezelfde strategieën gebruiken om met de dingen om te gaan, ook al voelen ze zich verschrikkelijk. Eigenlijk moeten ze een echte inspanning leveren. Een ingrijpende verandering zal anders niet op een natuurlijke manier optreden.
De waarheid is dat het onbekende ons allemaal een ongemakkelijk gevoel geeft. De dingen die we niet kunnen voorspellen en die ontsnappen aan onze berekeningen, bevinden zich immers volledig buiten onze controle. Wanneer we dit ongemakkelijk gevoel verkeerd aanpakken, dan raken we uiteindelijk emotioneel uitgeput.
We kiezen er dan voor om de poot stijf te houden in plaats van de noodzakelijke verandering te koesteren. In deze zin kunnen er vele redenen zijn voor een transformatie. Deze drie elementen moeten echter bestaan om een verandering door te voeren: overtuiging, verlangen en motivatie.
Een risico nemen
Het risico op verandering is ingebed in wie we zijn. Het is een deel van ons. We moeten dus van dat innerlijke gevoel profiteren en het gebruiken om vooruit te streven. We moeten onbevreesd en klaar zijn voor het moment waarop onze voeten niet langer de grond raken.
Nu willen we hierover wel duidelijk zijn. Niet elke verandering of ervaring zal ons veranderen. Soms maken we een verandering van de eerste orde door. Wanneer dit gebeurt, “voeren we een verandering door” maar blijven we uiteindelijk in dezelfde sleur vastzitten of handelen we zoals we gewend zijn.
Om te groeien en een nieuw pad te volgen moeten we dus een hoger niveau van verandering invoeren. Paul Watzlawick noemt dit een verandering van de tweede orde. Wat betekent dit eigenlijk?
Soorten veranderingen volgens Paul Watzlawick
De experts in systeemtheorieën gaan ervan uit dat er op het vlak van verandering twee tegengestelde tendensen zijn. De eerste heeft te maken met ons in een stabiele, stilstaande toestand houden. De tweede tendens gaat over het creëren van nieuwe vormen. Beide tendensen zijn afgeleid van een wiskundige theorie over logische types.
De Oostenrijkse psycholoog Paul Watzlawick noemde deze neigingen verandering 1 of van de eerst orde, en verandering 2 of van de tweede orde. Om de twee veranderingen te verklaren maakte hij gebruik van het volgende voorbeeld.
Een persoon die een nachtmerrie heeft, kan binnen de nachtmerrie vele dingen doen: rennen, zich verbergen, schreeuwen enzovoort. Geen enkele verandering in deze gedragingen kan de nachtmerrie echter laten eindigen.
Dit type verandering noemde hij een type 1-verandering. De reden is dat de nachtmerrie wijzigingen en strategieën omvat die met dezelfde dynamiek te maken hebben waarin de persoon zich bevindt. Ze zijn gebaseerd op negatieve feedback.
Hij gaf daarentegen de naam type 2-verandering aan iets dat op een kwalitatieve manier optreedt en op positieve feedback steunt. Het laat dus de afwijkingen vermeerderen en maakt plaats voor de vorming van een nieuwe structuur.
Als we dit toepassen op het vorige voorbeeld, dan is wakker worden de type 2-verandering. De enige manier om uit de nachtmerrie te ontsnappen is een verandering in de droom, in de werkelijkheid of in het perspectief.
Type 2-veranderingen doorvoeren
In de psychologie en de behandeling kunnen we nog een ander voorbeeld vinden. Sommige ouders vragen psychologische hulp wanneer de schoolprestaties van hun kind zakken.
Uiteraard hebben de ouders al één of andere vorm van actie ondernomen. Ze hebben het kind misschien gestraft, de buitenschoolse activiteiten ingeperkt of het kind niet laten uitgaan met vrienden.
Dit zijn type 1-veranderingen. Het probleem is dat ze de situatie niet kunnen oplossen. De therapeut maakt nu een analyse en interviewt de verschillende familieleden. Hij stelt vast de dat grootmoeder en de oudere zuster van het kind bij hen zijn komen wonen.
Dit heeft de dynamiek van de relaties tussen alle familieleden verandert. Wat kan in dit geval de type 2-verandering zijn? De verandering moet de manier wijzigen waarop de familieleden met elkaar omgaan en hoe ze zich aan de nieuwe situatie aanpassen.
Misschien kunnen we dit concept beter begrijpen als we een persoon beschouwen die zich verdrietig, apathisch en ongemotiveerd is beginnen voelen. In een poging om hun humeur te verbeteren beslissen ze om zich aan te sluiten bij een sportclub, meer uit te gaan en met creatieve projecten te experimenteren. Dit zijn allemaal type 1-veranderingen.
Het probleem is dat ze zich ondanks al deze pogingen nog steeds niet goed voelen. Ze worden eerder afgeleid. Wat kunnen ze dan doen? Ze kunnen een type 2-verandering invoeren, die eigenlijk ook een henko of een ingrijpende verandering is.
Het betekent hun perspectief, hun visie op de werkelijkheid veranderen en hun emoties sturen. Dit zal ervoor zorgen dat ze echt in staat zijn om een ingrijpende verandering door te voeren.
“Verandering is onvermijdelijk. Veranderen om beter te worden is een full-time job.”
-Adlai E. Stevenson-
Henko: een ingrijpende verandering, een nieuwe bestemming
We zien dus dat verandering een fenomeen is dat meerdere dimensies omvat. Dat geldt vooral als we de huidige situatie willen overstijgen en een henko of een ingrijpende verandering uitlokken. Het is niet voldoende dat we alleen maar willen veranderen en iets nieuw beginnen doen.
Als we echt willen beginnen met de wereld op een nieuwe manier te bekijken, dan moeten we ons perspectief ontleden. We moeten ook analyseren hoe het ons dagelijks leven beïnvloedt.
We kunnen denken dat onze kijk op de realiteit perfect oké is en dat de wereld zich volgens onze ideeën moet gedragen. Hoe kunnen we hier echter zeker van zijn? Het is immers waar dat twee mensen dezelfde gebeurtenis op totaal verschillende manieren kunnen waarnemen.
De waarheid is dat ieder van ons een eigen individuele en moeilijk uitwisselbare realiteit opbouwt en ermee werkt. Daarom kunnen we beter andere visies en percepties onderzoeken om onze problemen op te lossen.
Onze werkelijkheid in twijfel trekken
Het is waar dat dit niet gemakkelijk is. Onze wereld in twijfel trekken is ook niet iets dat we op korte tijd kunnen doen. We zullen eigenlijk niet tevreden zijn tot we in harmonie zijn met onze ware aard, onze aard vrij van zorgen. We zullen alleen maar in staat zijn om welzijn te bereiken als we ons ego achter ons laten.
Een ingrijpende verandering, een henko, is een oefening in moed waarbij we de confrontatie met onszelf en met onze comfortzone aangaan. We moeten de muren afbreken die we al jarenlang opbouwen. We moeten de ideeën ontmantelen die uit ons leven uit gewoonte gemakkelijker maakten.
In deze zin zijn wij onze meest ingewikkelde tegenstanders. We zijn echter ook diegene met alle kennis. Dit betekent dat we onszelf de kans kunnen schenken om onszelf sterker te maken. De voorwaarde is dat we ons niet laten meeslepen door mentale spelletjes.
Verandering is in ons universum voortdurend aanwezig. Het is echter het bewust zijn van die verandering dat ons helpt ontwikkelen. Belangrijk is dat we de wegen verlichten die ons helpen groeien. Wat we onderweg geleerd hebben, moeten we gebruiken om verlicht te worden.