Gezonde voeding voor een optimale werking van de hersenen

Gezonde voeding voor een optimale werking van de hersenen
Sara Clemente

Geschreven en geverifieerd door Psycholoog en journalist Sara Clemente.

Laatste update: 27 december, 2022

Waar vinden we de grootste verbinding tussen het lichaam en wat we eten? Dat is niet het verteringssysteem maar wel de hersenen. Want je voedingspatroon heeft een rechtstreekse invloed op de hersenen. Enerzijds zijn ze verantwoordelijk voor het hongergevoel, de verzadiging en de drang om te eten. Anderzijds halen de hersenen hun energie uit de voeding. Daarom is gezonde voeding belangrijk.

Om de hersenen op een optimale manier te laten werken moet je ze de juiste gezonde voeding geven. Want afhankelijk van wat je eet, treden een reeks metabole processen op. Die zullen de voedingsstoffen omzetten in de brandstof die je geest nodig heeft.

Waar halen de hersenen hun energie?

De hersenen rusten niet. Ze zijn voortdurend actief en in werking, ook al ben jij je hier niet van bewust. Dat is de reden dat de voeding zo belangrijk is. Want het eten van gevarieerde en gezonde voeding is de enige manier om je hersenen energie te geven.

Koolhydraten helpen de hersenen om zo doeltreffend mogelijk te zijn. In de groep van deze koolhydraten zijn suiker of sucrose het belangrijkst voor een optimale werking van de hersenen. Ja, je hoort het goed. Suiker is niet helemaal slecht.

De hersenen hebben gezonde voeding nodig

Suiker is oplosbaar in water. Het lichaam kan het gemakkelijk verteren. Op chemisch vlak is het een disacharide die door twee moleculen gevormd wordt. De ene molecuul is glucose en de andere fructose. In het algemeen beschouwt men beide moleculen als de twee voornaamste soorten suiker.

Maar glucose en fructose hebben tegengestelde effecten op de hersenen. Glucose activeert het verzadigingssignaal. Fructose voert de tegenovergestelde taak uit. Het activeert de cerebrale doorgangen die je interesse in voeding laten stijgen. De ene vermindert en de andere stimuleert het verlangen om voeding te schrokken. Interessant, toch?

Glucose is de favoriete voeding van de hersenen

Maar één van die suikers is de lieveling van de hersenen: de glucose. Het is de “favoriete voeding” van je cellen. Bovendien is het de voornaamste energiebron voor je hersenen. Het is dus essentieel.

Het gewicht van de hersenen is slechts 2% van je totale lichaamsgewicht. Toch heeft het bijna een vijfde van de totale glucose nodig die in je bloed aanwezig is. Het vereist tien ook keer meer bloed dan de spierweefsels. Waarom? In tegenstelling tot de spieren en de andere organen kunnen de hersenen geen glucose opslaan om later te gebruiken.

De hersenen hebben daarnaast nog een andere handicap. Want de hersencellen zijn niet in staat om vetten of eiwitten in glucose om te zetten. Ze kunnen alleen datgene gebruiken wat uit onze dagelijkse inname van suiker komt.

Misschien begrijp je nu beter dat gezonde voeding een beslissing is die jou op meer vlakken beïnvloedt dan alleen maar je gewicht. Dit zijn enkele voedingsmiddelen die veel glucose bevatten: groenten (wortelen, rode bieten), zuivelproducten, granen (maïs, tarwe, bruine rijst) en wit brood.

Te veel of te weinig is schadelijk

Maar let op! Suiker is noodzakelijk om de hersenen op de juiste manier te laten werken. Dat betekent echter niet dat je jezelf moet volstoppen met gebakjes en junkfood. Onthoud dat suiker in zijn natuurlijke vorm aanwezig is in de voeding die je dagelijks eet. Die hoeveelheid is voldoende.

Want te hoge of te lage glucoseniveaus zullen verhinderen dat je lichaam op een normale manier werkt. Wanneer je dieet te strikt is, kan je bloedsuiker te laag zijn. Dit kan het geheugen, de concentratie en het leervermogen verzwakken. Als het te hoog is, dan kan het leiden tot chronische aandoeningen zoals epilepsie.

Andere gezonde voeding voor de hersenen

Zetmeel is nog een ander type complexe koolhydraten dat door glucosemoleculen gevormd wordt. Het is heel nuttig voor een goede werking van de hersenen. Daarom is het dus essentieel dat je ook zetmeelrijke voedingsmiddelen aan je dieet toevoegt. Voorbeelden hiervan zijn aardappelen, rijst en pasta.

Het belang van zetmeel voor de hersenen

Eiwitten zijn fundamenteel voor de aanmaak van neurotransmitters. Op hun beurt zijn de neurotransmitters verantwoordelijk voor de uitwisseling van informatie tussen de hersenen en de rest van het lichaam. Voorbeelden van goede bronnen van eiwitten zijn vis (tonijn, sardines, zalm), vlees en eieren.

Noten stimuleren de bloedcirculatie en de verdeling van de zuurstof over het lichaam. Bovendien bevatten noten veel antioxidanten en werken ze ontstekingsremmend. Dat komt door de grote hoeveelheid omega 3 – vetzuren, vitaminen en mineralen in noten.

Hoe wordt voeding in energie voor de hersenen omgezet?

Wanneer we eten, breken de enzymen in ons verteringssysteem de voeding in verschillende stukjes af. Koolhydraten worden omgezet in eenvoudige suikers. Eiwitten worden opgesplitst in aminozuren en vetten in vetzuren.

Deze bestanddelen reizen door de bloedstroom naar de verschillende cellen waaruit het lichaam opgebouwd is. Sommige elementen zoals glucose, gaan rechtstreeks naar de bloedvaten van de hersenen. Andere zoals de vetzuren, zijn structurele elementen voor de celmembranen.

Gewoonten die de werking van de hersenen beschadigen

Niet ontbijten betekent minder voeding voor de hersenen. Het betekent dus dat ze vroeg in de ochtend slechter zullen werken. Te weinig of te veel suiker zal op dezelfde manier en onmiddellijk de kracht van de hersenen aantasten.

Een gebrek aan lichamelijke oefeningen of gebrek aan slaap, roken, drinken of druggebruik kunnen zelfs de structuur van de hersenen veranderen. Want ze beïnvloeden het centrale zenuwstelsel op een ernstige manier. Weinig goede vriendschappen, geweld en stress zijn ook factoren die het geestelijk vermogen verminderen.

Gezonde voeding

Ons voedingspatroon zal er niet voor zorgen dat we meer of minder intelligent worden. Maar de voeding beïnvloedt wel dagelijks het geestelijk vermogen en de doeltreffendheid van de hersenen. We hebben al gezien dat glucose het fundament is. Maar de beste manier om te verzekeren dat onze hersenen ten volle gevoed worden, is door een gezond en evenwichtig dieet te volgen.

Breng kleine veranderingen aan in je voedingspatroon en zorg voor gezonde voeding. Je kan op die manier verrassende resultaten zien in je dagelijkse taken, zoals in wiskunde, redeneren en onthouden. Waarom probeer je het niet een keer?


Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.