Francine Shapiro: biografie van de bedenker van EMDR

Heb je ooit gehoord van oogbewegingsdesensibilisatie en opwerkingstherapie, algemeen bekend als EMDR? Als dat zo is, ben je misschien geïnteresseerd in het leven van de maker, Francine Shapiro.
Francine Shapiro: biografie van de bedenker van EMDR

Laatste update: 01 februari, 2022

Als we het hebben over de verschillende soorten therapieën in de psychologie, kunnen we denken aan psychoanalyse, humanisme of cognitieve gedragstherapie. Er zijn inderdaad veel verschillende soorten. Een dergelijke behandeling is bijvoorbeeld eye movement desensitization and reprocessing (EMDR). Deze methode is gemaakt door Francine Shapiro.

Francine Shapiro ontdekte dat oogbewegingen de intensiteit van de angst van negatieve gedachten konden verminderen. In haar onderzoek met oorlogsgetraumatiseerde proefpersonen ontdekte ze trouwens ook dat EMDR de symptomen van posttraumatische stressstoornis bij deze personen aanzienlijk verminderde.

Biografie van Francine Shapiro

Francine Shapiro werd geboren op 18 februari 1948 in Brooklyn, New York. Ze was de bedenker van eye movement desensitization and reprocessing (EMDR)-therapie om posttraumatische stressstoornis (PTSS) te behandelen en te genezen.

Shapiro behaalde in 1968 een BA in Engelse literatuur en in 1974 een MA aan het Brooklyn College van de City University of New York. In 1979 werd bij haar borstkanker geconstateerd.

De ervaringen die ze had met het lijden aan deze ziekte en het lezen van verschillende publicaties vergrootten haar interesse in de literatuur over de depressieve effecten van stress op het immuunsysteem. In feite kwam ze tot de conclusie dat er maar heel weinig therapieën waren die waren ontworpen om mensen met deze problemen te helpen.

Daarom besloot ze de bestaande procedures voor deze problemen te onderzoeken en deze onder het publiek te verspreiden. In de jaren die volgden nam ze deel aan tal van workshops en onderwijs- en zelfhulpprogramma’s om stress te verminderen. Ze schreef zich ook in aan de San Diego Professional School of Psychological Studies om te leren wat er in de psychologie werd onderwezen.

Francine Shapiro werd directeur van het EMDR Instituut in Watsonville, Californië. Ze was ook de oprichter en voorzitter van het EMDR Humanitarian Assistance Program.

Dit is een programma dat tot doel heeft EMDR te brengen in gemeenschappen die hebben geleden onder natuurrampen maar wiens behoeften op het gebied van geestelijke gezondheid niet worden beantwoord met andere psychotherapeutische benaderingen voor psychologisch trauma (Spaanse link).

Ze ontving verschillende onderscheidingen, waaronder de vooraanstaande internationale Sigmund Freud Award. Daarnaast ontving ze de California Psychological Association’s Distinguished Scientific Achievement Award in Psychology, en de American Psychological Association Division 56 Award voor uitmuntende bijdragen aan de praktijk van traumapsychologie.

Bijdragen aan de psychologie

Francine Shapiro ontdekte vervolgens dat mensen die een trauma ervaren het vaak niet volledig verwerken. In feite bestaan de gevoelens en herinneringen die bij het trauma horen vaak, maar ze staan los van elkaar.

Daarom is de patiënt niet in staat om een nauwkeurig verhaal met hen op te bouwen. Bovendien kunnen mensen die een trauma hebben meegemaakt mentaal terugvallen in opdringerige flashbacks en angstaanjagende nachtmerries. Deze kunnen op hun beurt leiden tot hoge angst.

EMDR is ontwikkeld om mensen te helpen die een trauma hebben opgelopen. Zijn interventie was in staat om de overweldigende gevoelens die gepaard gingen met de traumatische gebeurtenis te verminderen. Bovendien kon de patiënt de herinneringen en het gedrag dat met het trauma gepaard ging adequaat beheersen.

Francine Shapiro en EMDR

EMDR is een therapeutische benadering die werkt op het informatieverwerkingssysteem. Soms kan dit systeem om verschillende redenen geblokkeerd raken of niet goed werken. Dit kan leiden tot het optreden van verschillende symptomen.

Het belangrijkste doel van EMDR is het snel verminderen van negatieve gedachten en gevoelens. Bovendien probeert het de psychologische stress die gepaard gaat met trauma te verminderen. Dit verbetert de kwaliteit van leven van de patiënt (Grant, 2000).

De implementatie ervan omvat oogbewegingen, het creëren en afwijzen van afbeeldingen, cognitieve herstructurering, reorganisatie van zintuiglijke stimuli gerelateerd aan de traumatische ervaring, opeenvolgende organisatie van informatie en afbakening van het bewustzijn van gerelateerde fysieke sensaties (Shapiro, 1999).

De fasen van EMDR zijn als volgt (Lemus, 2008):

  • Klinische geschiedenis en behandelplan. Evaluatie van symptomen en daarnaast disfunctioneel gedrag.
  • Voorbereiding. Breng een adequate therapeutische relatie tot stand, stel redelijke verwachtingen en geef psycho-educatie en training in zelfbeheersingstechnieken.
  • Waardering. Identificeer de belangrijkste herinnering. Identificeer daarnaast negatieve cognities en spreek positieve uit.
  • desensibilisatie. Breng veranderingen teweeg in de zintuiglijke ervaring gerelateerd aan het trauma. Verhoog ook het gevoel van zelfeffectiviteit en vergroot het inzicht. Om dit te doen, wordt de patiënt gevraagd zich te concentreren op het belangrijke geheugen tijdens korte sessies van bilaterale stimulatie, bestaande uit snelle tonen, tikken of oogbewegingen.
  • Installatie. Neem de positieve cognities op en breid ze uit, ter vervanging van de negatieve.
  • Bodyscan. Laat sensaties zoals resterende spierspanning verdwijnen.
  • Sluiting. Ontwikkel een gevoel van zelfbeheersing en leer om te gaan met schokkende situaties.
  • Herbeoordeling. Stel nieuwe doelstellingen en strategieën voor waarin ook de resultaten van de interventie gewaardeerd kunnen worden.
Vrouw die de therapie ondergaat die is bedacht door Francine Shapiro

Haar laatste afscheid

In haar latere jaren kreeg Francine Shapiro een tweede diagnose van kanker. Ze stierf vervolgens vrij plotseling op 16 juni 2019 in een medische faciliteit ten noorden van San Francisco, niet ver van haar huis, na een lange strijd met ademhalingsproblemen.

Hoewel ze niet meer op deze wereld is, is haar nalatenschap nog steeds springlevend en een grote hulp voor degenen die traumatische situaties hebben meegemaakt. Inderdaad, haar werk en bijdragen op het gebied van traumapsychologie zullen zonder twijfel niet worden vergeten.


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • Grant, M. (2000). EMDR: a new treatment for trauma and chronic pain. Complementary Therapies in Nursing and Midwifery6(2), 91-94.
  • Lemus, L. M. G. (2008). Desensibilización y reprocesamiento con movimientos oculares. Revista Colombiana de Psiquiatría37(1), 206-215.
  • Sánchez Segura, Miriam, González García, René Marcos, Cos Padrón, Yanelkys, & Macías Abraham, Consuelo. (2007). Estrés y sistema inmune. Revista Cubana de Hematología, Inmunología y Hemoterapia23(2) Recuperado en 20 de enero de 2022, de http://scielo.sld.cu/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0864-02892007000200001&lng=es&tlng=es.
  • Shapiro, F. (1999). Eye movement desensitization and reprocessing (EMDR) and the anxiety disorders: Clinical and research implications of an integrated psychotherapy treatment. Journal of Anxiety disorders13(1-2), 35-67.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.