Epigenetica: kunnen tragedies geërfd worden?
In dit artikel gaan we het hebben over epigenetica. Bijna elke generatie heeft wel ontberingen doorgemaakt. Voor de ene generatie was dit oorlog, voor de andere hongersnood, genocide of een zware economische crisis.
We weten allemaal dat dit soort omstandigheden fysieke en psychologische gevolgen kunnen hebben voor de mensen die eronder moeten leven. Hoe zit het echter met de volgende generaties? Epigenetica kijkt naar de mate waarin tragedies erfelijk zijn.
Volgens epigenetica kunnen deze negatieve ervaringen namelijk een genetisch spoor achterlaten bij de patiënt. De patiënt geeft dit spoor vervolgens door aan de volgende generatie. Studies op dieren hebben dit bewezen.
Hetzelfde onderzoek bij mensen kan echter onethisch zijn, hierdoor is het erg moeilijk om vast te stellen waarom en hoe we tragedies kunnen erven.
Eerste benadering: sociale psychologie
Het meest opmerkelijk zijn de massale experimenten op het gebied van sociale psychologie. De resultaten van deze experimenten zijn zeer onthullend. Deze onderzoeken, die al generaties lang gaande zijn, laten namelijk zien hoe mensen, net als dieren, tragedies kunnen erven.
Hoewel sociale psychologie niet in staat is aan te geven welke genen zijn aangedaan, is het wel in staat aan te tonen dat er sprake is van een patroon van overerving dat gedeeld wordt door geslachten. Dit is een revolutionaire ontdekking voor de psychologie, sociologie en genetica.
Finland en de Tweede Wereldoorlog
Dr. Torsten Santavirta, van de universiteit van Uppsala, ontdekte dat er bij de nakomelingen van kinderen die tijdens de Tweede Wereldoorlog uit Finland werden geëvacueerd, vaker sprake was van ziekenhuisopnames voor psychische problemen dan bij de nakomelingen van kinderen die dit niet hadden hoeven meemaken.
Uit het onderzoek bleek echter ook dat dit over het algemeen vooral meisjes trof. Deze eigenaardigheid kan te wijten zijn aan het feit dat psychische aandoeningen vaker voorkomen bij meisjes dan bij jongens. Maar toch, het toeval is verbluffend.
“Het psychiatrische risico dat werd overgedragen aan de volgende generatie is zorgelijk. Er is dan ook een noodzaak om na te denken over de potentiële risico’s bij het ontwerpen van een beleid voor de bescherming van kinderen.”
-Dr. Torsten Santavirta-
Zuidelijke soldaten
Een andere studie, waarbij werd gekeken naar afstammelingen van soldaten die in een krijgsgevangenenkamp in Georgië waren geweest, vertoont enige overeenkomsten met het onderzoek dat werd uitgevoerd in Finland.
De kinderen van de overlevende gevangenen leefde over het algemeen korter dan de kinderen van andere oorlogsveteranen die niet in krijgsgevangenschap waren geweest.
Sommigen van hen stierven zelfs eerder dan hun oudere broers en zussen die vóór de oorlog geboren werden. Dit zou erop kunnen wijzen dat deze kinderen het trauma van hun ouders hadden geërfd.
“Er is een intergenerationele overdracht van menselijke kenmerken, die kan plaatsvinden via welbekende methoden zoals erfelijkheid, culturele erfenis of erfenis van kennis.”
-Neil Youngson-
Epigenetica en de kleinkinderen van slachtoffers van de Holocaust
Het Mount Sinai Hospital Center in New York bestudeerde de genetische samenstelling van een groep joden die tijd hadden doorgebracht in concentratiekampen en vergeleek deze met die van hun kinderen.
De studie richtte zich met name op een specifiek gen dat stresshormonen reguleert. Uit dit onderzoek bleek dat zowel de genen van de overlevenden, als de genen van hun kinderen, waren getroffen door het geërfde trauma.
Afzonderlijke analyses werden gemaakt om uit te sluiten dat de kinderen, de tweede generatie, het gen zouden hebben gemodificeerd met een eigen traumatische ervaring.
Het vreemde geslachtsonderscheid
Ook in het geval van de krijgsgevangenen in Georgië is er sprake van een onverklaarbaar aspect. In tegenstelling tot het fenomeen in Finland echter, waarbij het trauma alleen werd overgedragen op meisjes, werd het in dit geval alleen overgedragen op de jongens.
Deze studies en onderzoeken schijnen een nieuw licht op onderwerpen als de lichamelijke en geestelijke gezondheid van mensen. Het lijkt erop dat epigenetica het bij het juiste eind heeft. Blijkbaar kunnen mensen inderdaad de ontberingen van hun voorouders erven. Toch lijken er omtrent dit onderwerp nog altijd meer vragen te zijn dan antwoorden.