Emotionele hypergevoeligheid: wanneer emoties altijd op ontploffen staan
Heeft iemand ooit wel eens tegen je gezegd dat je te gevoelig bent? Lijkt het alsof dingen jou over het algemeen meer raken dan anderen? Elke willekeurige situatie, hoe onbelangrijk deze ook mag lijken, lokt een reactie bij jou uit die in de ogen van velen vrij overdreven is. Als je het gevoel hebt alsof je emoties altijd op ontploffen staan, dan heb je misschien last van emotionele hypergevoeligheid.
“Bied nooit je excuses aan omdat je gevoelig of emotioneel bent. Het laten zien van je emoties is een teken van kracht, niet van zwakheid.”
-Ignacio Novo-
Mensen die tot de categorie emotioneel overgevoelig behoren, beschikken over een soort van zesde zintuig, een zeer goed ontwikkeld niveau van empathie dat hen in staat stelt om verschillende emoties te herkennen bij anderen. Als iemand bijvoorbeeld ergens onder lijdt, dan zullen deze mensen dit eerder door hebben dan anderen. Als iemand ongelukkig is, zullen zij het weten.
Het probleem hieraan is dat dit ook invloed heeft op henzelf, en omdat ze veel meer voelen dan anderen, kunnen ze de pijn van een ander voelen in hun eigen vlees. Daarom is het ook niet zo gek dat ze emotioneel vrij impulsief zijn en dat dit soms verrassend kan zijn voor de mensen om hen heen.
Het is allemaal een kwestie van perspectief
Perspectief heeft een hoop te maken met de ontwikkeling van emotionele overgevoeligheid, hoewel er ook duidelijk sprake is van een biologische component. Dat is tenminste wat er naar voren kwam tijdens een studie die door een groep psychologen werd uitgevoerd aan de Stony Brook Universiteit in New York.
Iemands omgeving speelt echter ook een grote rol. Emotionele hypergevoeligheid wordt opgewekt door een combinatie van genetische factoren en omgevingsfactoren. Stel je bijvoorbeeld eens een kind voor dat thuis is opgegroeid in een onstabiele omgeving en hierdoor ernstige emotionele tekortkoming ervaart. Naarmate het kind ouder wordt, zal het problemen ontwikkelen met het reguleren van zijn emoties, en door de vervelende ervaringen die het gedurende zijn jeugd heeft meegemaakt, zal het voor alles om hem heen veel gevoeliger zijn.
Soms voel je je overweldigd door alle gevoelens om je heen, en dit zorgt ervoor dat je niet naar jezelf luistert.
Dit kind kan last krijgen van schaamte, verlegenheid, onzekerheid etc., maar desondanks speelt ook iemands perspectief een zeer belangrijke rol. Door zich in te spannen om zijn situatie vanuit een ander perspectief te kunnen bekijken, kan het kind zijn situatie verbeteren. Zodoende zal hij nog steeds een hypergevoelig persoon zijn, maar zal hij ook leren hoe hij zijn emoties kan handhaven en uiten en hoe hij er op een veel ingetogenere manier op kan reageren.
De bomen zien, maar het bos niet
Emotionele hypergevoeligheid kan zeer positief zijn. Het stelt je in staat om de mensen die jou nodig hebben te steunen, om empathie te tonen, en je gedrag aan te passen aan de gemoedstoestand van mensen die een moeilijke periode doormaken. Als je je echter te veel bezighoudt met de details, dan kan dit je ervan weerhouden de dingen op een globalere manier te bekijken.
Daarom is het ook zo belangrijk om te leren om dingen vanuit verschillende perspectieven te bekijken. Wanneer je te gefocust bent op de details, wordt je perspectief beïnvloed door je eigen gevoelens, die gefixeerd zijn op één ding in het bijzonder, waardoor je hier te veel belang aan hecht en uiteindelijk te overdreven reageert op dingen die anderen niet eens opmerken.
Wanneer iemand bijvoorbeeld iets zegt met een bepaalde intentie, dan kan dit bij jou een hoop agressie, woede of razernij opwekken, terwijl jij de enige was die deze verbuiging oppikte, en het voor anderen dus blijkbaar helemaal niet relevant was.
Hypergevoeligheid wordt benadrukt door problemen uit het verleden. Dat wil zeggen, als je in het verleden emotioneel verwaarloosd bent, als er tegen je gelogen is, of als iemand je op een bepaalde manier heeft gekwetst, dan zullen dit soort dingen wanneer je wederom in een soortgelijke situatie terechtkomt – of denkt dat dit zal gebeuren – veel meer invloed op je hebben.
Kan emotionele hypergevoeligheid ook iets positiefs zijn? Natuurlijk kan het dat. Het stelt je zelfs in staat om beter in contact te staan met anderen en hen te helpen als ze dit nodig hebben. Het probleem is dat er helaas ook een donkere kant aan verbonden zit, die gepaard gaat met onzekerheid, problemen met het handhaven van emoties, en prikkelbaarheid.
Ik voel meer dan anderen. Het is alsof ik alles veel persoonlijker opvat. Uit mijn poriën lekken emoties die ik niet onder controle kan krijgen of kan handhaven.
Angst, stress en depressie zijn aandoeningen die vaak veel invloed hebben op mensen die last hebben van emotionele hypergevoeligheid. Omdat deze mensen te veel voelen, zich te veel zorgen maken, en zich bezig kunnen houden met dingen die anderen negeren, kan dit ‘geschenk’ (hoe sommigen het zien) zomaar iemands ergste vijand worden.
