Emotionele afstandelijkheid: als een relatie afkoelt

Emotionele afstandelijkheid doet altijd pijn. Lees er meer over in dit artikel.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 27 december, 2022

Wanneer relaties beginnen te doven, hebben mensen soms de neiging zich slecht te gedragen. Als ze geconfronteerd worden met emotionele afstandelijkheid, lopen sommige mensen zonder uitleg van je weg. Anderen verzinnen smoesjes of weigeren de tekenen te erkennen dat de relatie ten einde loopt.

Relaties, zoals botten, breken soms. De meeste breuken gebeuren echter niet van de ene op de andere dag. Meestal groeit de afstandelijkheid tussen twee mensen subtiel maar gestaag tot ze beiden uiteindelijk besluiten om de relatie te beëindigen.

De eerste tekenen zijn dat je geen gevoel van betrokkenheid meer voelt, dat je niet meer samen lacht en dat je elkaar niet meer in de ogen kijkt.

Emotionele afstandelijkheid doet altijd pijn. Het is nog pijnlijker als één persoon in de relatie blijft geloven. Dat betekent niet dat de persoon aan de ontvangende kant er ook niet onder lijdt. Die persoon heeft de neiging zich schuldig of berouwvol te voelen. Hoe het ook zij, één ding is duidelijk: we zijn niet erg goed in het beëindigen van relaties.

Als het je lukt om de relatie op een goede manier te beëindigen, maakt dat het veel makkelijker om naar een nieuwe fase te gaan. Als de dingen slecht aflopen, is het tegenovergestelde vaak het geval.

Dit is vooral zo als je te maken hebt met ghosting (als iemand abrupt en zonder enige verklaring uit je leven verdwijnt). Desalniettemin hebben we allemaal de middelen die we nodig hebben om met dit soort ervaringen om te gaan.

Erachter komen wat er gebeurd is

Relaties doven uit door zaken als onder andere:

• teleurstelling
• gebrek aan interesse
• veranderende behoeften
• andere wereldbeelden

Als de vlam dooft, kom je in een soort limbo-achtige toestand terecht. Je weet niet zeker wat je nu moet doen, wat er is gebeurd, of wie de schuld heeft.

Charlene Belu en Brenda H. Lee van de Universiteit van Cambridge voerden een onderzoek over dit onderwerp uit. Ze kwamen erachter dat weinig dingen zo ingewikkeld zijn voor mensen als het verlaten van relaties. Hun onderzoek toonde aan dat mensen vaak precies moeten weten waarom dingen kapot zijn gegaan om verder te kunnen gaan met hun leven.

Als er geen duidelijke reden is voor de breuk, dan hebben mensen de neiging om te proberen weer bij elkaar te komen. Dat maakt het hele proces moeilijker. Het bemoeilijkt het proces van het starten van een nieuwe fase met waardigheid en integriteit.

Het onderzoek toonde ook aan dat mensen de neiging hebben om zich slecht te gedragen wanneer ze zich realiseren dat hun relatie ten einde loopt.

De verkeerde manieren om een relatie te verbreken

Zoals we in het begin al zeiden, is de slechtst mogelijke manier om met iemand te breken het verdwijnen zonder een spoor na te laten. Tegenwoordig is ghosting iets wat heel veel voorkomt in romantische en platonische relaties.

• Het ligt niet aan jou, het ligt aan mij: Dit excuus is zo beroemd dat het een grap is geworden. We zeggen het om de ander te “bevrijden” van elke verantwoordelijkheid. We zeggen dingen als: “je verdient beter” of “het is allemaal te veel voor me” en “ik kan je niet geven wat je nodig hebt.” Mensen zeggen die dingen om de simpele waarheid te verdoezelen: dat ze gewoon niet meer geïnteresseerd zijn. Hoe hard het ook klinkt (en daarom liegen mensen vaak), ze houden gewoon niet meer van de ander.
• De gebroken ijsberg: De ijsbergstrategie is ook heel gebruikelijk. Dit is wanneer je de relatie uit zichzelf laat bevriezen, zonder enige actie te ondernemen. Je negeert de tekenen en wacht tot de relatie een stevig blok ijs is dat uit zichzelf zinkt.

Emotionele afstandelijkheid: een moeilijk kruispunt

Als relaties afkoelen, betekent dat niet altijd dat het einde onvermijdelijk is. Het is belangrijk om in gedachten te houden dat, hoewel emotionele afstandelijkheid je een tijdje van het pad af kan leiden, het niet noodzakelijkerwijs betekent dat je relatie zal eindigen. Als je de juiste middelen hebt, kun je de warmte en de vonk terugbrengen in de relatie.

Psychologen behandelen dagelijks angststoornissen en depressies. Deze omstandigheden hebben een directe invloed op de kwaliteit van de relaties van mensen. Wanneer iemand een periode van ernstige stress of depressie meemaakt, hebben ze over het algemeen niet voldoende energie of motivatie te hebben om te genieten van het gezelschap van andere mensen.

Als je het gevoel hebt dat je relatie aan het doven is, of als je je emotioneel losgekoppeld voelt van je partner, kun je hier nog iets aan doen. Elke relatie doorloopt verschillende stadia en heeft aandacht nodig. Je moet het voeden en water geven als je wilt dat het groeit. Conflicten en problemen zorgen ervoor dat relaties zich ontwikkelen en sterker worden.

Je moet een emotioneel bekwaam persoon zijn, of je nu een relatie nieuw leven in wilt blazen of wilt beëindigen. Helaas is dat niet iets wat mensen op school leren. Het is iets wat je dagelijks moet oefenen. Train je emotionele competentie door gevoelig en respectvol te zijn en anderen met waardigheid te behandelen.

Elke relatie, of het nu romantisch of platonisch is, verdient het immers om gerespecteerd te worden. Weten hoe je het met integriteit en respect kunt loslaten spreekt ook boekdelen over onze menselijkheid.