Eigenschappen van mensen die psychologisch manipuleren
Het belangrijkste doel van het psychologisch manipuleren van mensen is om van anderen te krijgen wat ze willen door allerlei strategieën toe te passen. Enkele van de meestvoorkomende zijn:
- De ander aan zichzelf en zijn oordeel laten twijfelen om hem te manipuleren om te doen wat hij wil.
- Anderen onderwaarderen met overmatige niet-constructieve kritiek, waardoor hun gevoel van eigenwaarde en veiligheid een deuk oploopt.
- De behoeften van de ander negeren. Met andere woorden, negeren in situaties waarin ze om hulp vragen.
Dit is precies hoe manipulatieve mensen de feiten verkeerd voorstellen om verwarring en misverstanden om zich heen te creëren. Bovendien zijn ze er heel bedreven in om buiten de ruzies te blijven die ze zelf uitlokken.
“Dat iets geen leugen is, betekent niet dat het niet misleidend is. Een leugenaar weet dat hij een leugenaar is, maar iemand die slechts gedeelten van de waarheid spreekt om te misleiden, is een vakman van de vernietiging.”
-Criss Jami-
Kan het psychologisch manipuleren van anderen positief zijn?
Het is waar dat sommige manipulatieve handelingen eigenlijk kleine duwtjes in de rug zijn. Glimlachen om een goede indruk te maken in een sollicitatiegesprek of het kiezen van een bepaalde outfit om een goede indruk te maken op een date, bijvoorbeeld, zijn kleine handelingen die mensen doen om een positieve reactie van een ander te krijgen.
Deze gedragsgebaren zijn niet per se manipulatie, maar sociale vaardigheden waarmee je meer empathie van anderen kunt krijgen. Het zijn heel prijzenswaardige, zelfs gezonde manieren om te krijgen wat je wilt.
Spiegelneuronen
Dit type neuron wordt geactiveerd als je kijkt naar iemand die iets doet. Met andere woorden, dezelfde neuronen stimuleren zowel de doener als de waarnemer. Neurobioloog Giacomo Rizzolatti ontdekte ze en volgens zijn onderzoek lijken ze te gaan over empathisch (in de huid kruipen van de ander), sociaal en imiterend gedrag.
De volgende voorbeelden helpen je te begrijpen hoe spiegelneuronen je kunnen helpen in je relaties met anderen:
- Iemand is boos op je, dus je probeert hem te kalmeren. Hij wordt echter alleen maar bozer. Het is dus effectiever om te simuleren dat jij ook boos bent door gewoon hun bewegingen en gebaren te spiegelen. Je zult zien hoe snel ze kalmeren als je deze houding aanneemt.
- Stel dat je naar een sollicitatiegesprek gaat. Je kansen om de baan te krijgen nemen toe als je de interviewer vanaf het begin spiegelt.
Psychologisch manipuleren – openlijk en heimelijk
Zowel psychologisch als emotioneel manipulatief gedrag vindt altijd om iedereen heen plaats, ook al hebben weinigen van ons het in de gaten. Misschien doe je ze zelfs wel zonder dat je het door hebt. Het is dus belangrijk om te weten hoe je ze herkent en hoe je je er niet door laat meeslepen.
Je kunt echter bedenken dat taal het middel is waarmee mensen elke dag manipuleren of gemanipuleerd worden. Daarom moet je voorzichtig zijn met wat je zegt en hoe je het zegt. Jezelf kunnen verplaatsen in een ander, dat wil zeggen empathisch zijn, is een goed tegengif tegen manipulatie.
De meest voorkomende manipulatieve gedragingen
Manipulatieve mensen steken vaak de draak met de mening van anderen en wekken schuldgevoelens op door subtiele aanvallen, ondervragingen, dingen die hen niet interesseren eindeloos uitstellen, voortdurend medelijden met zichzelf hebben en de werkelijkheid vervalsen.
Ze gebruiken alles wat in hun macht ligt om het moment naar hun hand te zetten. Hieronder bespreken we de meest voorkomende manipulatiestrategieën.
Gaslighting
Zinnen als “Dat is nooit gebeurd,” “Je vergist je en verbeeldt je maar wat,” of “Je bent gek dus ik moet je niet serieus nemen” zijn vaak manieren om de ander te vervormen en te verwarren door hem te laten geloven dat hij gek wordt.
Barton en Whitehead (1969) definiëren gaslighting als: “Het opzettelijke streven om iemand gek te laten lijken en daar voordeel uit te halen.” Dit komt omdat het een truc is die leed en verwarring veroorzaakt zodat iemand zichzelf, zijn geheugen, waarneming of oordeel niet meer vertrouwt.
De ander de schuld geven
Een manipulatief persoon probeert negatieve emoties en kwetsbaarheden te verspreiden. Of ze proberen hun eigen verantwoordelijkheid af te schuiven op een ander. Ze proberen je woorden in de mond te leggen en zullen je zelfs proberen te laten denken dat ze je gedachten kunnen lezen.
Praten
Ze zullen proberen je in te pakken en je te verwarren met nietszeggende woorden. Hun doel is om je vooral in de war te brengen. Bovendien oefenen ze zelfs monologen alleen maar om dat te doen.
Manipulatoren diskwalificeren en generaliseren
Ze verbaliseren algemene, vage, holle en niet-operationele uitspraken en hun conclusies zijn algemeen. Wat ze van plan zijn is om je te laten zinken en je ideeën en meningen in diskrediet te brengen. Ze zullen dingen zeggen als “Je kunt gewoon niet luisteren en wilt altijd het laatste woord hebben,” “Alles klopt gewoon niet,” of “Je spreekt me altijd tegen.”
Zogenaamd helpen
Ze kunnen ook aanbieden om te “helpen.” Ze bekritiseren je en proberen je er dan van te overtuigen dat ze je kunnen helpen. Hun zinnen beginnen meestal met “Ja, maar…”. Ze zullen je bijvoorbeeld vertellen dat het jammer is dat je nieuwe mobiele telefoon niet het nieuwste model is.
Of ze zullen zeggen dat je outfit beter had gekund met andere schoenen als je je opmaakt voor een sollicitatiegesprek. Misschien zeggen ze wel dat je essay slecht is, ook al heb je voor een bepaald onderwerp in je vak onberispelijk werk geleverd.
Iedereen is vatbaar om anderen psychologisch te manipuleren of door hen gemanipuleerd te worden
Je zou kunnen bedenken dat er veel prototypes van manipulatieve mensen zijn: leugenaars, psychopaten, giftige, narcisten en emotionele chanteurs. Waar je ook rekening mee moet houden, is dat iedereen wel eens manipulatief gedrag tegenover anderen vertoont.
Een slachtoffer van manipulatie hoeft echter niet zwak, kwetsbaarder of speciaal te zijn, maar is een slachtoffer omdat hij of zij binnen het bereik van een manipulator ligt.
Iedereen is of wordt slachtoffer van een vorm van manipulatie, want niemand is er vrij van. Er zijn momenten waarop deze manipulaties je leven sterk verstoren en je gevoel van eigenwaarde verminderen en daardoor je onzekerheden vergroten.