Een liftfobie: oorzaken en symptomen
In dit artikel gaan we het hebben over een liftfobie. Angst is een natuurlijke menselijke reactie die je helpt gevaar te vermijden. Als gevolg hiervan zijn mensen vaak bang in nieuwe situaties waar ze geen controle over hebben.
Alledaagse dingen kunnen echter voor sommige mensen ook een bron van angst zijn. Misschien hebben ze indirect geleerd bang te zijn of het komt door een persoonlijke traumatische ervaring. Als je de ervaring niet goed verwerkt kan je angst irrationeel worden en veranderen in een volwaardige fobie. Een voorbeeld hiervan is een liftfobie.
Dit alledaagse moderne apparaat is een bron van angst voor veel mensen. Door de kleine, gesloten ruimte van een lift voelen de meeste mensen zich op zijn minst een beetje claustrofobisch. Anderen zijn echter gewoon echt bang. Hun intense angst beïnvloedt hun dagelijkse leven omdat ze de lift niet in durven te gaan.
De symptomen van een liftfobie
De meestvoorkomende symptomen van elke fobie zijn:
- zweten
- beven
- hoofdpijn
- misselijkheid
- duizeligheid
- snelle hartslag
- hyperventilatie
- zelfs braken
Om officieel de diagnose fobie te krijgen van een een psycholoog, moet je deze symptomen ten minste zes maanden hebben ervaren. Je moet ook een overweldigende angst hebben voor het ding in kwestie.
Een uniek aspect van een liftfobie is dat, hoewel het wordt behandeld als een algemene fobie, het eigenlijk een combinatie is van twee soorten: claustrofobie en acrofobie of hoogtevrees. De eerste bestaat uit de irrationele angst voor gesloten ruimtes en beperkte afmetingen. Acrofobie is de angst voor hoogten.
Liften passen dus in het plaatje van beide fobieën, hoewel veel mensen vaker bang zijn voor of het ene of het andere. Mensen met een liftfobie ervaren alle symptomen van angst wanneer ze eraan denken om in een lift te stappen of naar de hoogste verdieping van een gebouw te gaan.
Wat veroorzaakt een liftfobie?
Over het algemeen veroorzaken traumatische ervaringen met liften deze fobie. Het is niet verrassend dat een persoon meer kans heeft op het ontwikkelen van een liftfobie als hij er ooit eens voor langere tijd in vast heeft gezeten.
Het is ook mogelijk om een liftfobie te ontwikkelen als iemand in je omgeving een traumatische ervaring heeft gehad en je daardoor een intense angst ontwikkelt.
Net als bij andere fobieën, kun je een angst ook erven. Met andere woorden, je zou een liftfobie kunnen hebben omdat je ouders je je hele leven hebben verteld dat liften erg gevaarlijk zijn. Een andere mogelijkheid is dat er geen duidelijke reden is voor je fobie.
Als je een angststoornis hebt en je ervaart intense symptomen van angst in een lift, kun je een fobie ontwikkelen. Angst werkt namelijk door een associatie. Het feit dat je symptomen hebt gehad in een lift, zal je angstig maken om weer in een lift te stappen.
Is het te genezen?
Als je fobie mild is, kan het voldoende zijn om enkele ademhalings- en ontspanningsoefeningen te doen voordat je in de lift stapt. Het is belangrijk om liften niet helemaal te vermijden. Probeer ook niet te ontsnappen als je eenmaal in een lift staat. Plotseling of dwangmatig gedrag in en rond liften kan je fobie verergeren.
Om je een veiliger en zekerder gevoel te geven, kun je proberen om de lift in te gaan met iemand die je vertrouwt. Deze persoon zal er ook zijn om je te helpen als je je slecht begint te voelen of als je hulp nodig hebt. Het andere voordeel van het nemen van de lift met een buddy is dat deze je kan afleiden van je angst.
Als je deze stappen probeert, maar ze niet werken, moet je professionele hulp zoeken. Zo kun je een passende psychologische behandeling krijgen. Er zijn drie veelgebruikte strategieën om fobieën aan te pakken:
- cognitieve herstructurering
- ontspanning
- systematische desensitisatie
De eerste probeert de overtuigingen of negatieve gedachten te wijzigen die het voor je onmogelijk maken om normaal om te gaan met een lift. Je kunt bijvoorbeeld informatie krijgen over hoeveel ernstige ongevallen er in liften gebeuren. Het kan ook nuttig zijn om de kans op het vastlopen van een lift op te zoeken.
Ontspanningsoefeningen zijn gericht op het verminderen van angstsymptomen voor en tijdens blootstelling aan een lift. Systematische desensitisatie houdt in dat het individu geleidelijk wordt blootgesteld aan datgene waar ze bang voor zijn.