Dr. P: de man die zijn vrouw aanzag voor een hoed

Dokter P was een muzikant die bepaalde moeilijkheden ondervond met zijn perceptie van de wereld. Omdat hij echter een sociale, extraverte man was met een geweldig gevoel voor humor, bleven zijn problemen lange tijd onopgemerkt.
Dr. P: de man die zijn vrouw aanzag voor een hoed
Gema Sánchez Cuevas

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Gema Sánchez Cuevas.

Laatste update: 18 oktober, 2021

De zaak van Dr. P ging de geschiedenis in als een van de meest bizarre gevallen in de neurowetenschappen ter wereld. Het was een perfect voorbeeld van de vreemde manieren waarop de hersenen af en toe kunnen stoppen met correct functioneren.

Je gaat er waarschijnlijk van uit dat je om je heen kunt kijken en een stoel kunt herkennen als een stoel, of een deur als een deur. Inderdaad, je accepteert deze als eenvoudige en natuurlijke processen.

Je realiseert je waarschijnlijk echter niet het complexe netwerk van verbindingen in je hersenen die betrokken zijn bij deze ogenschijnlijk eenvoudige processen. In feite zijn het geavanceerde hersenfuncties. Het geval van Dr. P is hier een geweldig voorbeeld aan.

“Over het algemeen is het menselijk brein het meest complexe object dat bekend is in het universum – bekend, dat wil zeggen, bij zichzelf.”

E.O. Wilson

Technisch gesproken verwijst het geval van Dr. P naar een perceptieprobleem dat bekend staat als visuele agnosie. Deze aandoening betekent dat de patiënt problemen ondervindt bij het identificeren van bepaalde objecten of visuele stimuli.

De beroemde neuroloog Oliver Sacks publiceerde een boek met de titel: The Man Who Mistook His Wife for a Hat.

Twee mensen zonder gezicht

Het merkwaardige geval van Dr. P

Oliver Sacks schrijft in zijn boek dat dokter P een patiënt van hem was. Hij was een getalenteerde muzikant, die bekendheid verwierf als zanger. Na een succesvolle carrière trok hij zich terug uit de publiciteit en wijdde hij zich aan het onderwijzen van muziek. Toen begonnen de vreemde voorvallen.

Het begon allemaal toen hij merkte dat sommige studenten hem begroetten, maar hij herkende ze niet. Het was alsof ze er niet waren. Maar als ze met elkaar praatten, herkende hij hen wel. Met andere woorden, hij herkende mensen aan hun stem, niet aan hun uiterlijk.

Naarmate de tijd verstreek, werd het erger. Dr. P herkende niet alleen de gezichten van zijn studenten niet, maar hij zag ook gezichten waar er geen waren. Hij klopte bijvoorbeeld op de achterkant van een parkeermeter of een brandkraan. Was hij gek aan het worden?

Dokter P: de man die zijn vrouw aanzag voor een hoed

Een toevallige diagnose

Dr. P was altijd een gelukkig en opgewekt mens geweest. Niemand geloofde dat er iets mis met hem was. Sterker nog, ze dachten dat hij gewoon een grapje maakte.

Bovendien vond Dr. P zelf niets vreemds aan zijn onvermogen om de werkelijkheid te vatten. Hij kwam er trouwens per ongeluk achter.

Dit gebeurde drie jaar nadat hij de eerste symptomen vertoonde. Hij werd ziek en kreeg diabetes. Artsen adviseerden hem om een oogarts te bezoeken vanwege het risico dat diabetes zijn gezichtsvermogen zou kunnen beschadigen. De specialist deed enkele tests bij hem.

Toen de tests klaar waren, vertelden ze hem dat hij geen visuele problemen had. Ze ontdekten echter enkele problemen met de visuele delen van zijn hersenen. Ze stelden voor om een neuroloog te bezoeken. Zo ontmoette Dr. P vervolgens Oliver Sacks. De laatste kon niet achterhalen wat het probleem was, maar hij merkte wel dat er iets vreemds aan de hand was met zijn patiënt.

Archaïsche hersenen

Hij zag zijn vrouw aan voor een hoed

Sacks vroeg zijn patiënt om naar een tijdschriftomslag te kijken. Daarin was een zandduin. Dr. P beweerde dat de foto van een rivier was en dat er mensen onder parasols zaten. Hij noemde ook andere dingen die niet op de foto stonden.

Aan het einde van de sessie, waarbij ook zijn vrouw aanwezig was, greep hij haar hoofd alsof het een hoed was en probeerde het op te tillen om het op zijn eigen hoofd te zetten. Ze glimlachte amper. Ze was gewend aan dit soort evenementen.

De neuroloog raakte geïnteresseerd in het geval van Dr. P. Hij besloot hem een bezoek te brengen. De neuroloog toonde zijn patiënt een handschoen en vroeg hem wat het was.

De man kon de handschoen beschrijven, maar kon niet zeggen wat het was. Dr. P moest zingen om dagelijkse dingen te kunnen doen, zoals aankleden, eten, enz. Sterker nog, als hij niet zong, kon hij niets doen.

Sacks concludeerde dat Dr. P geen gezichten kon herkennen, iets dat bekendstaat als prosopagnosie. Hij kon echter ook zijn eigen beperkingen, iets dat bekendstaat als anosognosia, niet herkennen. In feite leed hij duidelijk aan visuele agnosie.

Naarmate zijn toestand verslechterde, ondervond hij meer moeilijkheden bij het associëren van concepten in zijn geest met zijn eigen vermogen om de dingen te begrijpen zoals hij ze zag. Hij werd nooit beter, maar hij leefde een schijnbaar normaal leven en zong tot hij stierf.


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • Sacks, O. (2016). El hombre que confundió a su mujer con un sombrero. Anagrama.


Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.