Digitale ontrouw: virtueel bedrog heeft gevolgen

Je hoeft de deur niet meer uit om je partner ontrouw te zijn. In feite zijn de mogelijkheden in de online wereld eindeloos en is er sprake van meerdere vormen van verraad. Digitale ontrouw komt steeds vaker voor. Maar wat zit er achter dit feit?

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 01 november, 2023

Met de komst van technologie en de geleidelijke infiltratie ervan in ons DNA, is er een nieuw soort emotioneel verraad ontstaan. Dit is digitale ontrouw. Het is een steeds vaker voorkomend fenomeen en een bron van leed en zorgen in elke relatie. Partners kunnen nu zelfs ontrouw zijn zonder het huis te verlaten. Bovendien wordt dit feit vaak als verdediging gebruikt.

“Er is niets gebeurd!” zeggen ze “We hebben elkaar niet eens persoonlijk ontmoet!” houden ze vol. Desondanks voelt de partner dezelfde soort verwarring en impact van emotionele ontrouw, vertrouwensbreuk en flagrant bedrog, alsof hun partner inderdaad buitenshuis gezelschap had gezocht.

In feite is het in de online wereld mogelijk dat iemand meerdere levens heeft. Levens waar de partner die elke nacht naast hem slaapt niets van weet.

Hoe vreemd het ook lijkt, dit soort situaties komt niet alleen voor bij digitale nomaden. Virtueel bedrog is namelijk niet uniek voor millennials en degenen die tot Generatie Z behoren. De consumptie van internetpornografie kan zich bijvoorbeeld op elke leeftijd manifesteren. Bovendien kan het net zo goed worden beschouwd als een vorm van ontrouw, zeker als de partner er niets van weet.

Digitale ontrouw: stiekem verraad en een boost voor het gevoel van eigenwaarde

Ontrouw is niet meer wat het geweest is. Toch zijn ze daarom niet minder ernstig. Vroeger bestond ontrouw uit flirten op het werk of heimelijke ontmoetingen midden in de nacht. Nu hebben mensen gewoon een account op sociale media. Sterker nog, er zijn apps voor dit hele proces. Een paar likes, een paar gewaagde reacties op een foto, een direct bericht en het spel begint. Het spel van digitaal flirten.

Er zijn veel mensen die denken dat digitale ontrouw geen echte ontrouw is. Maar waar trek je de grens? Waar is de handleiding waarin staat wat acceptabel is en wat niet?

Het National Institute of Mental Health and Neurosciences (NIMHANS) in Bangalore (India) heeft onderzoek (Engelse link) gedaan dat duidelijk maakt: online ontrouw wordt ervaren als even traumatisch als echte ontrouw. Laten we er wat meer over leren.

De digitale wereld: ambiguïteit en verraad op afstand

Digitale ontrouw vindt stiekem plaats. Mensen controleren hun telefoon op nieuwe berichten als hun partner niet kijkt. Ze voeren gesprekken of doen aan sexting (het versturen van berichten of foto’s met een hoog seksueel gehalte) achter de rug van hun partners om. Is dit soort gedrag echt geen probleem?

In feite zijn er velen die nog steeds een zekere verwarring voelen als het gaat om digitale ontrouw. Dat vuig flirten op Instagram komt immers bijna nooit neer op iets echts. Zo belangrijk kan het toch niet zijn, want ik hou nog steeds van mijn partner? Ze blijven volhouden.

Inderdaad, in de online wereld zijn de mogelijkheden eindeloos en er is niets mis mee om daar gebruik van te maken. Tenminste, dat is wat ze zichzelf wijsmaken. De werkelijkheid is echter anders.

Virtueel flirten is om de volgende redenen duidelijk verraad:

• Bij digitale ontrouw wordt het vertrouwensprincipe volledig geschonden.
• Ze weten diep van binnen dat deze flirt en deze seksuele berichten hun partner zouden kunnen kwetsen als die ervan zou weten.
• Ontrouw betekent niet noodzakelijk het seksueel verraden van een partner. Het kan bijvoorbeeld betekenen dat je intimiteit zoekt met iemand anders dan je partner. Niettemin telt de intentie even zwaar als de daden zelf.

De Northcentral University in Californië (VS) deed interessant onderzoek. Ze ontdekten dat emotionele ontrouw online eigenlijk als iets veel ernstigers wordt gezien dan seksuele ontrouw. Bovendien nemen mannen digitale ontrouw gemiddeld minder serieus dan vrouwen.

Het eigenwaarde probleem als trigger voor digitale ontrouw

Als die uitwisseling van likes, opmerkingen en intieme gesprekken begint, zijn de meeste mensen er niet op uit om hun partner te bedriegen. Sterker nog, hun doel is niet per se seks of verraad.

In werkelijkheid verlangen ze naar nieuwe ervaringen. Ze willen die adrenalinestoot, een boost voor hun gevoel van eigenwaarde. Ze zijn op zoek naar een stiekem beetje romantiek om hun dag op te fleuren.

• Het profiel van de digitale ontrouwe is iemand met een laag zelfbeeld die snel versterking nodig heeft.
• Er zijn talloze portals en applicaties die rijk worden van dit soort behoeften. Inderdaad, emotionele problemen zijn big business voor grote internetbedrijven.
• Waar sta ik in de huidige datingmarkt? Dit is een andere reden voor digitaal flirten. Iemand wil weten of hij nog “potentieel” heeft. Zijn ze nog aantrekkelijk? Als ze geen partner zouden hebben, zouden ze dan snel een andere kunnen vinden? Het enige wat ze hoeven te doen om daar achter te komen is bepaalde sociale netwerken of websites binnen te gaan.
• Het digitale universum is eenvoudiger dan de echte wereld. Bovendien beweegt het zich in een ander tempo. Er zijn andere regels en alles is stimulerender en vooral sneller. Je kunt je aanmelden bij bepaalde apps om iets specifieks te zoeken, je kunt je aansluiten bij groepen mensen met dezelfde smaak… zo verspil je geen tijd. In feite kun je op elk moment van de dag of nacht anoniem op internet surfen en heel snel krijgen wat je maar wilt.

De tijden van Steven Soderbergh’s Sex, Lies, and Videotape film uit de jaren 90 zijn compleet veranderd. Seks is al mogelijk in een heel ander soort scenario en videobanden hebben plaatsgemaakt voor mobiele telefoons. Maar leugens, tja, dat zijn nog steeds onwaarheden die relaties zowel beschadigen als beëindigen.