Dierentherapie en de voordelen ervan

Er zijn veel studies die de gedachte ondersteunen dat dieren ons kunnen helpen onze geestelijke gezondheid te verzorgen of te verbeteren. Het lijkt erop dat de effecten van hun gezelschap veel verder gaan dan een tegengif te zijn tegen de gevoelens van eenzaamheid.

Mensen en dieren delen al duizenden jaren een band. In feite leven tegenwoordig velen van ons met een huisdier. We voelen ons inderdaad nauw verbonden met onze huisdieren en vinden grote voldoening in de relatie die we met ze hebben. In feite is huisdiertherapie opgekomen als een behandelingsalternatief dat van deze emotionele band gebruik wil maken.

Hoewel er momenteel nog onderzoek naar gedaan wordt, laat huisdiertherapie veelbelovende resultaten zien. In dit artikel bekijken we deze interventies en hoe ze onze geestelijke en lichamelijke gezondheid ten goede kunnen komen.

Dierentherapie

Ook bekend onder de naam Animal-Assisted Interventions (AAI), is Dierentherapie een geheel van therapeutische technieken en methoden waarbij dieren betrokken zijn. Het doel ervan is gebruik te maken van de interactie tussen mens en dier als middel om lichamelijke en psychische ongemakken aan te pakken.

AAI omvat verschillende soorten activiteiten:

• Animal Assisted Therapy (AAT). Dit zijn gestructureerde behandelingssessies met therapeutische doelstellingen. Het doel van AAT is de symptomen te verlichten die door bepaalde lichamelijke en geestelijke gezondheidsstoornissen worden opgewekt. Het moet echter toegediend worden door een gezondheidswerker met de nodige opleiding.
• Animal Assisted Education (AAE). Een vorm van therapie met huisdieren die zich richt op het onderwijs. Het doel ervan is academische doelstellingen te bereiken. Bijvoorbeeld de motivatie van leerlingen verhogen om betere cijfers te halen.
• Animal Assisted Activities (AAA). Interventies met een meer spontane en open aanpak, zonder vaststaande therapeutische doeleinden. Ze hebben af en toe wel een therapeutische waarde, maar hebben meestal een meer recreatief accent. Bovendien hoeven ze niet geleid te worden door een gezondheidswerker of trainer.

Zoals je ziet is IAA een breed gebied met verschillende modaliteiten en doelstellingen. Maar in alle gevallen moet deze vorm van therapie geleid worden door opgeleid personeel. Het is inderdaad belangrijk dat de begeleider van het dier ervaren is in het beheersen van dierlijk gedrag. Het is ook aan te bevelen dat het dier aan bepaalde normen voldoet.

Welke dieren kunnen aan huisdiertherapie deelnemen?

Tegenwoordig is het scala van dieren dat we als huisdieren beschouwen uitgebreid. Zo worden bijvoorbeeld slangen, uilen, en zelfs wasberen geadopteerd. Dat gezegd hebbende, zijn niet alle diersoorten geschikt om aan huisdiertherapie deel te nemen.

De dieren die in IAA gebruikt worden zijn wezens met een zachtaardige en empathische aard die genieten van contact met mensen. Bijvoorbeeld honden, katten, paarden en dolfijnen, onder andere. Ze hebben meestal een vrolijk en kalm temperament.

Slangen en uilen daarentegen zijn soorten die meestal alleen leven. Bovendien tonen ze geen genegenheid en zullen ze geneigd zijn de meeste van onze gebaren als een bedreiging op te vatten.

In het verlengde hiervan moet elk dier dat aan gezondheids- of opvoedingsinterventies deelneemt zijn vaccinatieschema voltooid hebben.

Therapeutische voordelen van Dierentherapie

Volgens een studie (Spaanse link) van Oropesa Roblejo et al. (2009) heeft huisdiertherapie een positieve invloed op verschillende gebieden van de menselijke ontwikkeling.

Lichamelijke gezondheid

Bij IAA’s gaat het vaak om het spelen van spelletjes of andere soorten activiteiten in het gezelschap van dieren. Omdat beweging nodig is om mee te doen, vermindert dat de effecten van een zittende levensstijl. Tegelijk bevordert bewegen de bloedsomloop, gewichtsverlies en vermindering van pijn in spieren en gewrichten.

Geestelijke gezondheid

Koukourikos et al. (Engelse link) (2019) voerden een systematische review uit betreffende de voordelen van dierentherapie op de geestelijke gezondheid.

Activiteiten met dieren bleken te helpen om de uiting van negatieve symptomen bij patiënten met psychische stoornissen te verminderen. Bovendien bleken deze interventies de deelnemers in staat te stellen vaardigheden te ontwikkelen om hun kwaliteit van leven te verbeteren.

Desalniettemin kunnen de voordelen variëren naargelang het dier waarmee gewerkt wordt. Zo wordt bijvoorbeeld gezegd dat het gezelschap van katten stress helpt verminderen door hun kalme aard. Honden daarentegen zijn actiever en speelser en hebben de neiging positieve gevoelens als vreugde of liefde aan te moedigen.

Sociaal

Dieren bevorderen het ontstaan van sociale banden op verschillende manieren. Een veelvoorkomend voorbeeld is als je met je hond gaat wandelen en hij besluit in het park met een ander te gaan spelen. Vaak kom je tot interactie met de begeleider van de andere hond en kun je er na verloop van tijd zelfs een vriendschap mee beginnen.

Er zijn ook hulphonden die mensen begeleiden die lijden aan motorische of waarnemingsmoeilijkheden.

Advies over dierentherapie

Als je denkt dat jij of iemand die je kent baat zou kunnen hebben bij dierentherapie, neem dan contact op met een centrum of deskundige die deze dienst aanbiedt.

Zorg er wel voor dat je de geloofsbrieven verifieert van de instelling of de specialist die de dienst aanbiedt. Bedenk dat deze persoon niet alleen kennis moet hebben van geestelijke en lichamelijke gezondheid, maar ook van dierenverzorging. Vergeet ook niet na te gaan of het dier schoon is, gevaccineerd, en er gezond uitziet.

Als je tenslotte geïnteresseerd bent in het werken met je eigen huisdier, kun je dat bespreken met de instelling of een professionele dierentherapeut. Zij zullen bepalen of je huisdier al dan niet aan de geschikte voorwaarden voor dierentherapie voldoet.