Destructieve trots bij borderline persoonlijkheidsstoornis

In veel gevallen is de destructieve trots die kenmerkend is voor borderline persoonlijkheidsstoornis, niets anders dan een masker dat een extreme angst voor kritiek verbergt. In dit artikel zullen we je er alles over vertellen.
Destructieve trots bij borderline persoonlijkheidsstoornis
Alicia Escaño Hidalgo

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Alicia Escaño Hidalgo.

Laatste update: 27 december, 2022

Borderline persoonlijkheidsstoornis is een mentale aandoening die wordt gekenmerkt door veel symptomen zoals impulsiviteit, emotionele instabiliteit, laag zelfbeeld en gevoelens van leegte. Er zijn echter ook andere symptomen, zoals destructieve trots, die niet worden beschouwd als klinische symptomen, ook al komen ze vaak voor.

Mensen met een borderline persoonlijkheidsstoornis zijn vaak zeer gevoelig. Waar sommige mensen zich kunnen ergeren aan een milde negatieve ervaring, kunnen mensen met deze aandoening intense en verwoestende emotionele pijn meemaken als ze met zo’n ervaring worden geconfronteerd.

In sommige gevallen zullen mensen met deze aandoening zich verhullen met een masker van “valse eigenwaarde” om zichzelf te beschermen. Terwijl ze zich in dat kostuum verborgen houden, beginnen ze echter te geloven dat ze wat zij voelen een absolute waarheid is en dat alle andere mensen het mis hebben.

Wat er echt onder die mantel schuilt, is echter een intense angst dat iemand hen pijn doet. Ze zijn bang dat er door het hebben van een andere mening ruzie ontstaat.

Dit brengt hen ertoe om te proberen mensen te overtuigen dat ze het mis hebben. Ze zullen ook gefrustreerd raken als ze iemands perspectief niet kunnen veranderen. Met andere woorden, ze kunnen gewoonweg niet omgaan met tegengestelde meningen, omdat ze niet in staat zijn om flexibel te zijn.

Daardoor zullen de mensen om hen heen gaan geloven dat ze zichzelf beter vinden dan anderen, omdat ze proberen hun kijk op de wereld op te leggen aan anderen. Deze weigering om mensen hun eigen mening te laten hebben, kan ertoe leiden dat familie en vrienden afstand nemen.

Een huilende vrouw met tranen op haar wangen

Waar komt de destructieve trots vandaan?

Dit soort maskers hebben de neiging om wonden uit het verleden te verbergen, vooral uit de kindertijd. Mensen met borderline persoonlijkheidsstoornis hebben vaak een moeilijke jeugd gehad.

Ze kunnen bijvoorbeeld het gevoel hebben gehad dat hun ouders zich niet om hen bekommerden, dat ze vaak alleen werden gelaten of dat ze vaak werden bekritiseerd. Zo proberen ze hun gevoel van eigenwaarde te verbeteren door op anderen neer te kijken, omdat dit hen in hun kindertijd is overkomen.

Een kind kan op vele manieren een kritische omgeving assimileren. Wat we zeker weten is dat sommige kinderen proberen hun vernedering te overcompenseren. Dit doen ze door een masker van destructieve trots op te zetten. Dit is een woordeloze manier om te zeggen dat ze nooit meer zullen toelaten dat iemand anders ze pijn doet.

Het is belangrijk dat iemand met borderline persoonlijkheidsstoornis begrijpt dat de trotse, vijandige volwassene die ze zijn geworden niets meer is dan een gewond, eenzaam kind. Ze moeten erkennen dat hun woede hen niet zal helpen om hun littekens te genezen.

Wat kun je doen?

Begrijpen waar deze destructieve trots vandaan komt, is slechts de eerste stap. Om er overheen te komen, moet je hard werken. Gelukkig zijn er een aantal goede strategieën om je te helpen omgaan met destructieve trots.

Een veel voorkomende tactiek is dat de borderline-patiënt om brieven, e-mails of sms’jes vraagt van mensen die hij of zij kent. Het gaat echter niet om willekeurige berichten. Ze moeten deze mensen vragen om hen te vertellen welke positieve en negatieve eigenschappen ze denken te hebben.

Een constante behoefte aan zelfbevestiging gaat altijd gepaard met een onvermogen om om actief te luisteren naar de meningen van andere mensen. Wat deze strategie dus doet, is de persoon met borderline uitnodigen om zichzelf wat vragen te stellen.

Ze kunnen bijvoorbeeld denken aan dingen als: “Is het niet vreemd dat vijf verschillende mensen hetzelfde over mij denken?”, “Waarom kan ik het niet aan als iemand een ander perspectief heeft?” of “Welke positieve les kan ik hieruit trekken?”

Het idee is dat de borderline-patiënt zijn absolute, strakke kaders in twijfel trekt. Van daaruit kunnen ze beginnen te herkennen dat de meningen van andere mensen ook geldig zijn.

Een vrouw praat met een psycholoog

Veranderingen

De onverwachte situaties die zich in het dagelijks leven voordoen zijn een andere goede plek om te werken aan destructieve trots.

Het doel is dat je je bewust wordt van de manier waarop je geest en lichaam reageren. (bijvoorbeeld door spierspanning, piekeren, of een verhoogde hartslag) wanneer iemand je bekritiseert. Je volgende doel is om te leren een paar minuten te wachten voordat je reageert.

Als je dat eenmaal hebt bereikt, moet je onthouden dat je niet met agressieve of gespannen lichaamstaal een gesprek moet beginnen. Je moet je gezicht ontspannen houden, met een lichte glimlach, en oogcontact houden zonder intimiderend te zijn. Het is ook het beste om je armen of benen niet te veel te bewegen of te snel te spreken.

Je kunt proberen je zinnen te beginnen met zinnen als “Ik denk…” of “Naar mijn mening…” Je kunt ook proberen om iets gemeenschappelijks te vinden door aan te geven met welke punt je het wel eens bent.

Wat je moet vermijden zijn stijve woorden en mensen onderbreken. Je moet mensen nooit helemaal afschrijven, ook al ben je het niet met ze eens. Als je borderline persoonlijkheidsstoornis hebt en echt moeite doet, zul je gaan zien dat je interacties met andere mensen veranderen.


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • Golier, J. A., Yehuda, R., Bierer, L. M., Mitropoulou, V., New, A. S. y Schmeidler, J. (2003). The relationship of borderline disorder to posttraumatic stress disorder and traumatic events. American Journal Psychiatry, 160, 2018-2024.
  • Millon, T. y Davis, R. D. (1998). Trastornos de la personalidad. Más allá del DSM-IV. Barcelona: Masson, S.A.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.