De voordelen en nadelen van eenoudergezinnen
Tegenwoordig bestaan er vele verschillende soorten gezinnen. Eén van die vormen zijn de eenoudergezinnen. Het kenmerk van dit gezin is de afwezigheid van één ouder.
Net als alle soorten gezinnen heeft ook deze vorm zijn bijzondere kenmerken. Ze onderscheiden dit gezinstype van andere archetypes zoals het kerngezin. Eén van die bijzondere kenmerken is dat deze kinderen in een conflictsituatie moeten leven die hun ouders geschapen hebben.
Er zijn echter nog vele andere verschillen. Ze onthullen het aanpassingsproces dat deze gezinnen moeten doormaken hebben om deel uit te maken van de samenleving. En de maatschappij heeft uiteraard ook moeten evolueren om deze gezinnen ten volle te aanvaarden.
Categorieën van eenoudergezinnen
In wezen zijn eenoudergezinnen gezinnen waar één ouder volledig verantwoordelijk is voor één of meer kinderen. Dit is echter een heel breed begrip. Eenoudergezinnen kunnen zich namelijk op vele manieren vormen:
- Een gescheiden vader of moeder die samenleeft met zijn of haar kinderen.
- Een weduwnaar of weduwe die samenleeft met zijn of haar kind die de tienerleeftijd heeft.
- Een alleenstaande vrouw of man die de beslissing genomen heeft een kind te adopteren.
- Een tienermeisje dat een kind gekregen heeft en besloten heeft om thuis te blijven en haar kind groot te brengen.
“Mensen scheiden vaak om vele redenen maar ze scheiden in wezen omdat ze niet in staat zijn een goed huwelijk uit te bouwen of niet bereid zijn om genoegen te nemen met een slecht huwelijk.”
-Paul Bohannan-
De voordelen van eenoudergezinnen
De afwezigheid van één van de ouderfiguren versterkt in vele gevallen de gevoelsmatige band tussen de ouder en het kind. Vaak zorgt dit er ook voor dat de alleenstaande ouder onafhankelijker is wanneer beslissingen genomen moeten worden die met het kind te maken hebben.
Dit betekent ook dat ze niet hoeven om te gaan met discussies over hoe ze hun kind zullen opvoeden. Deze soepele en ontspannen omgeving kan voor een aangenamere gezinssfeer zorgen.
In eenoudergezinnen zijn de individuen die één van de twee hechtingsfiguren niet hebben, meestal onafhankelijker. Vele kinderen moeten in die situatie ook de rol van de afwezige ouder op zich nemen.
Bovendien nemen ze grotere verantwoordelijkheden op zich dan ze eigenlijk op hun leeftijd zouden moeten hebben. Deze vereisten en krachtdadige aanpassingen helpen hem om volwassener te worden. Het kan echter ook een nadeel zijn.
De nadelen van een eenoudergezin
Eén van de belangrijke moeilijkheden waarmee deze gezinnen geconfronteerd worden, is de blootstelling van de kinderen aan de conflicten van hun ouders. Het is immers heel duidelijk dat deze problemen een rechtstreekse invloed hebben op de kinderen. In vele gevallen laat deze invloed een diepe wonde na die ver voorbij de kinderjaren blijft weerklinken.
Bovendien kunnen kinderen ook afwijzing ervaren. Dit is het gevolg van het feit dat ze geen traditioneel gezin hebben. Er is ook sprake van problemen om gezonde gesprekken te voeren en tot een overeenkomst te komen. Dit bevordert eveneens eenzijdigheid wanneer er belangrijke beslissingen genomen moeten worden.
Anderzijds verhoogt het feit dat een ouder een kind alleen moet opvoeden, de belasting van het dagelijkse werk. Ze besteden dan ook minder tijd aan hun eigen behoeften of beschouwen ze niet als een prioriteit.
Bovendien mist de alleenstaande ouder de mogelijkheid om meningen tegenover elkaar te stellen. Die ouder kan met niemand discussiëren over oplossingen voor mogelijke problemen. Hij of zij kan de verantwoordelijkheid voor bepaalde beslissingen ook niet delegeren naar een andere persoon.
Minder privacy en meer “vrijheid” voor het kind
In eenoudergezinnen kan het gebeuren dat kinderen de privacy van hun vader of moeder niet respecteren. Ze weten namelijk niet wat de intimiteit van een koppel betekent.
In sommige gevallen kunnen ze vaak gesprekken onderbreken of zich mengen in beslissingen die hen gezien hun leeftijd eigenlijk niet aangaan. Dit kan er ook voor zorgen dat de ouder het kind meer vrijheid geeft om te doen wat hij maar wil. Uiteraard profiteren de kinderen hiervan.
We hebben het echter eerder al vermeld. Soms kunnen kinderen ook de rol van de afwezige ouder op zich nemen. Ze kunnen hun bijvoorbeeld hun moeder niet laten uitgaan met vrienden of zelfs eisen dat ze hetzelfde bed delen.
Het meest negatieve aspect van deze situatie is dat de volwassen ouder dit onbewust mogelijk maakt. Alleenstaande oudere hebben meestal geen partner die voldoende geïnvesteerd heeft in de opvoeding van het kind en hen zeiden dat ze iets verkeerd deden.
Toch zijn eenoudergezinnen nog steeds met dezelfde “lijm” met elkaar verbonden als elk ander gezin, de lijm van de liefde, bescherming, veiligheid en voortdurende zorg.