De positieve en negatieve symptomen van schizofrenie
De positieve en negatieve symptomen van schizofrenie maken het een van de meest destructieve psychische aandoeningen. Ongeveer 20 miljoen mensen in de wereld hebben hier last van.
Om een patiënt met schizofrenie te diagnosticeren, stelt de DSM-V dat schizofrenie in het algemeen kan worden gediagnosticeerd als:
- Je hebt een maand lang meestal één of meer van de volgende symptomen ervaren:
– waanideeën
– hallucinaties (bijvoorbeeld stemmen horen, dingen zien die er niet zijn)
– onsamenhangende spraak
– of negatieve symptomen, zoals een afvlakking van emoties - Je symptomen hebben een aanzienlijke invloed gehad op je vermogen om te werken, te studeren of je dagelijkse taken uit te voeren
- Alle andere mogelijke oorzaken, zoals recreatief drugsgebruik of bipolaire stoornis, zijn uitgesloten.
Diagnose van positieve en negatieve symptomen van schizofrenie
Schizofrenie kan dus worden geïdentificeerd, afhankelijk van de belangrijkste symptomen. Deze ziekte kan zich echter op verschillende manieren voordoen: met positieve symptomen, met negatieve symptomen óf met positieve en negatieve symptomen. Om dit artikel overzichtelijk te houden, gaan wij enkel in op de eerste twee mogelijkheden.
In het eerste geval zijn patiënten in staat om het te herkennen omdat de symptomen zeer opvallend en wonderlijk zijn op een bepaalde manier. Zo hebben ze bijvoorbeeld hallucinaties, waanideeën of motorische veranderingen: het zijn allemaal “vreemde” verschijnselen die er normaliter niet zijn. De patiënt ziet dat in sommige gevallen zelf ook in.
In het tweede geval blijven de negatieve symptomen onopgemerkt omdat ze niet zo “opvallend” zijn, maar toch een slechtere prognose geven. Het gaat in feite om een afwezigheid van bepaalde verschijnselen.
Patiënten die lijden aan de negatieve symptomen hebben vaak een groter risico op chronische verschijnselen, zelfmoord of drugsmisbruik. Ook zijn de effecten veel beter zichtbaar dan bij patiënten met positieve symptomen. Laten we dieper ingaan op de twee soorten symptomen.
De positieve symptomen van schizofrenie
De belangrijkste positieve symptomen van schizofrenie zijn de volgende:
Auditieve hallucinaties
Dit zijn de meestvoorkomende vormen van hallucinaties, hoewel de patiënt ook visuele, somatische of zelfs smaakhallucinaties kan ervaren.
Dit specifieke type verschijnt in de vorm van stemmen die op verschillende manieren met de patiënt praten. De stemmen kunnen van elk geslacht zijn, bekend of onbekend. Andere geluiden zoals muziek of klikjes kunnen voorkomen, hoewel dit minder vaak gebeurt. Soms hoort de patiënt liever stemmen die met elkaar praten over de persoonlijkheid van de patiënt.
Waanideeën
Waanideeën zijn overtuigingen die de patiënt intens ervaart zonder te beseffen dat het het product is van zijn eigen geest. Het is een overtuiging die “vanzelf” is ontstaan.
Het is dus onmogelijk om een waanidee zomaar te veranderen, hoezeer je iemand met dit symptoom ook probeert te overtuigen dat hun overtuiging niet waar is. Ze zullen niet van gedachten veranderen. Sommige soorten waanideeën, afhankelijk van hun inhoud, zijn:
- Waanideeën over controle. Dit is wanneer de patiënt gelooft dat een externe kracht hun gedachten of acties onder controle heeft.
- Referentiewanen. Dit soort waanideeën is wanneer ze denken dat alles wat er gebeurt met hen te maken heeft, met inbegrip van grandioze, religieuze en jaloerse waanideeën.
- Paranoïde waanideeën. Hierbij is iemand ervan overtuigd dat hij in de gaten gehouden wordt of gevolgd wordt door iets of iemand.
Motorische beperking
Dit is een lichamelijke uiting van schizofrenie kan ook worden veroorzaakt door het gebruik van medicijnen. Denk hierbij aan acathisie, dyskinesie en extrapyramidale. De laatst genoemde omvat specifiek bewegingsproblemen als gevolg van medicatiegebruik.
Deze motorische verschijnselen worden gezamenlijk “catatonie” genoemd. Een aantal symptomen van deze motorische stoornis zijn:
- Stupor, wat ertoe leidt dat de patiënt zich van de buitenwereld isoleert tot het punt van niet praten.
- Remming of agitatie.
- Catalepsie, het innemen van vreemde en stijve posities…
- “Aparte” maniertjes of onnatuurlijke gebaren.
- Stereotypie, de continue herhaling van bepaalde handelingen of gebaren.
Taalstoornissen
Meestal betekent dit vlotte spraak, maar zonder enige inhoud. Een voorbeeld hiervan is ontsporing of tangentiële spraak, waarbij het spraakpatroon van het ene idee naar het andere springt. Hierbij staat alles volledig los van elkaar.
Er is ook sprake van indirecte spraak, waarbij de patiënt indirect en met veel details reageert om het deel van de boodschap dat hij wil overbrengen te vertragen.
Neologismen (door hen uitgevonden woorden) zijn ook typisch, evenals het na-apen van anderen en/of het gebruik van woorden op basis van hun geluid in plaats van hun betekenis.
Extravagant gedrag
Sommige schizofrene mensen kunnen dit verschijnsel ervaren en uitdrukken door de manier waarop ze zich kleden, sociaal en seksueel gedrag (zoals masturberen in het openbaar), hardop tegen zichzelf praten in het openbaar, en agressief, opgewonden of repetitief gedrag.
Negatieve symptomen
Emotionele afstomping
Emotionele afstomping is niet alleen een gebrekkige uitdrukking van emoties en gevoelens, maar een gebrekkige ervaring hiervan.
Dit gebrek aan gevoel gaat meestal gepaard met een strak gezicht, minder bewegingen of handgebaren, het vermijden van oogcontact, inconsistentie en ongevoeligheid. Dit kan leiden tot glimlachen bij het bespreken van een serieus onderwerp, eentonig praten, enzovoorts.
Alogie
Langzaam, stijf en leeg denken. Dit zal ook blijken uit de spraakkwaliteit van de patiënt. Ze hebben meer tijd nodig om te antwoorden als er iets aan ze gevraagd wordt.
Abolie en apathie
Abulie is het gebrek aan wilskracht om iets te doen. Patiënten zijn daarom niet in staat om zelf een taak te beginnen of af te ronden. Het kan zich uiten in gedragsmatige aspecten zoals gebrekkige hygiëne, het niet afronden van projecten of het niet nemen van initiatief.
Apathie ofwel anhedonie is een gebrek aan interesse in sociale relaties en activiteiten. De patiënt met negatieve symptomen is vaak niet in staat om zich prettig te voelen en vermijdt ook sociale relaties die hen mogelijk voldoening kunnen geven. Er is dus vaak geen enkele belangstelling voor seksualiteit, intimiteit of zelfs vrijetijdsactiviteiten.
Therapie en behandeling voor positieve en negatieve symptomen
Farmacotherapie – en dan met name het gebruik van antipsychotica – is de meestvoorkomende behandeling voor schizofrenie. Men heeft meermaals aangetoond dat psychologische behandeling de effecten van antipsychotica verbetert.
Hierbij is het echter belangrijk om onderscheid te maken tussen de positieve en negatieve symptomen van schizofrenie met betrekking tot de behandeling.
Het probleem is dus dat medicatie werkt wanneer de patiënt positieve symptomen heeft, omdat het dopaminereceptoren blokkeert, wat hallucinaties en waanideeën vermindert.
Aan de andere kant lijkt het erop dat medicatie niet alleen niet werkt wanneer er negatieve symptomen zijn, maar het kan ze zelfs verergeren. Er zal dus nog veel meer onderzoek gedaan moeten worden om patiënten te helpen die lijden aan de positieve en negatieve symptomen van schizofrenie.
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- Belloch, A., Sandín, B. y Ramos, F (2008). Manual de psicopatología. Volúmenes I y II. McGraw-Hill.Madrid
- American Psychiatric Association (APA) (2014): Manual de Diagnóstico y Estadísitico de los Trastornos Mentales, DSM5. Editorial Médica Panamericana. Madrid.
