De kenmerken en voordelen van convergent denken

Convergent denken gebruikt logica, rede en ervaring om snel de juiste oplossing te bieden. Ontdek hoe het werkt, wanneer je het kunt gebruiken en wat de belangrijkste voordelen zijn.
De kenmerken en voordelen van convergent denken

Laatste update: 04 oktober, 2021

Je hebt vast wel eens gehoord van divergent of creatief denken, maar… hoe zit het met convergent denken? Weet jij wat het is? Wanneer kun je het toepassen? Er zijn meerdere manieren van denken, reflecteren en min of meer betrouwbare conclusies trekken. Dus het kiezen van de beste is op zichzelf een vaardigheid die verbetert met ervaring.

Vandaag zullen we ons concentreren op convergent denken, een soort denken gebaseerd op de logica die je zal helpen problemen op te lossen met unieke oplossingen. Lees verder om er meer over te weten te komen.

“In tests van convergent denken is er bijna altijd één conclusie of antwoord dat als uniek wordt beschouwd, en het denken moet worden gekanaliseerd of gecontroleerd in de richting van dat antwoord.”

Kay Redfield Jamison

Wat is convergent denken?

In 1967 stelde de Amerikaanse psycholoog Joy Paul Guilford twee nieuwe soorten denken voor (destijds): divergent en convergent.

Hij definieerde convergent denken als het vermogen om het juiste antwoord op een vraag te geven door de beschikbare informatie logisch te ordenen. Met andere woorden, het is het vermogen om problemen op te lossen of vragen te beantwoorden zonder enig creatief vermogen.

Een voorbeeld van convergent denken is wanneer je veelvoorkomende wiskundige bewerkingen uitvoert, zoals optellen.

Vrouw maakt wiskundige berekening

Mensen volgen dus gevestigde en gebruikelijke patronen voor het oplossen van problemen door middel van convergent denken. Ze “gaan niet verder” door dit soort denken (zoals ze zouden doen met divergent denken) om een strategie toe te passen die ze eerder hebben gebruikt, althans niet op dezelfde manier als ze die eerder gebruikten.

Divergent denken daarentegen is een proces van het benaderen of oplossen van problemen door te zoeken naar innovatieve strategieën en oplossingen. Deze manier van denken wordt ook wel creatief of lateraal genoemd. Volgens Guilford wisselen innovatieprocessen beide soorten denken af. Een van de doelen is ook om effectievere oplossingen te vinden.

Hoe werkt convergent denken?

Zoals je kunt zien, zou je kunnen zeggen dat convergent denken de antagonist is van divergent (creatief) denken. Een manier van denken die zich niet richt op alle mogelijkheden (zelfs die waarvoor meer verbeeldingskracht nodig is) maar die snel en nauwkeurig de meest geschikte oplossing zoekt.

Om dit te doen, gebruiken mensen de informatie waarvan we denken dat ze ons zullen helpen het probleem op te lossen, maar stellen zich geen alternatieve of atypische scenario’s voor, zoals het geval is bij divergent denken. Het is een vrij smal denkproces in dit opzicht.

Wanneer is het het handigst?

Convergent denken lijkt misschien meer beperkend omdat het niet fantasierijk of creatief is, maar in bepaalde situaties nuttig kan zijn.

Je zou bijvoorbeeld via een logisch besluitvormingsproces tot één correct antwoord komen in die situaties waarin er slechts één is.

De kenmerken van convergent denken

Dit soort denken geeft je meestal onzekere antwoorden. Bovendien is het gebaseerd op rede en logica, en je neemt je toevlucht tot alle beschikbare informatie om er snel een precies antwoord mee te vinden.

Daarnaast gaat convergent denken over de kennis die we al hebben. Dit komt doordat je gestandaardiseerde data gebruikt wanneer je deze toepast.

Ten slotte ga je er ook kritisch door denken. Het soort dat gebaseerd is op informatie, voorkennis, logica, statistieken en waarschijnlijkheden.

De voordelen van convergent denken

Wat zijn de voordelen van het gebruik van deze manier van denken boven een andere? Hier zijn twee van de belangrijkste:

Het is perfect voor problemen waarvoor geen betere oplossing nodig is

Convergent denken kan u helpen bij het nemen van beslissingen. Volgens psycholoog Oscar Castillero omvat besluitvorming al die processen waardoor iemand een van de vele mogelijke opties kiest uit de beschikbare opties. Om dit te doen, vertrouwt de persoon op een groot aantal factoren die de situatie omringen.

Het gebruik van deze manier van denken in het dagelijks leven is nuttig voor de meeste problemen. Ga je elke dag op de kaart kijken om van huis naar je werk te komen? Blijf je zoeken naar een recept om die stoofpot te verbeteren die toch al best lekker is?

Er zijn dus momenten waarop je geen betere resultaten nodig heeft en de oplossingen en strategieën die je al kent, voldoende zullen zijn. Dit is de arena waarin convergent denken je vertrouwen geeft en dus de beste keuze is.

Convergent denken

Gebruikt weinig cognitieve bronnen

Het gebruik van strategieën die je al kent, bespaart mentale energie. Je hebt deze bekende paden, paden of routes al verkend, dus ze zijn voorspelbaar.

Je weet bijvoorbeeld dat het aanzetten van de verwarming je opwarmt als je het koud hebt. Je weet ook dat rekken rugpijn zal verlichten. Denk er eens over na, dit soort acties doe je in principe automatisch.

Dit soort denken is dus licht in de toepassing ervan, omdat mensen elke dag veel beslissingen nemen zonder zich er zelfs maar van bewust te zijn.

Leren en denken

Convergent denken kan in veel gevallen nuttig zijn. Het kennen van de kenmerken ervan kan dus helpen het gebruik en de effectiviteit ervan te verbeteren. Er zijn veel soorten denken, en het nut van elk ervan, waarvan de keuze beter of slechter is, hangt af van indirecte variabelen: het doel en de aard van het probleem zelf.

Het belangrijkste is om de context grondig te analyseren, de reactiemogelijkheden te kennen (en ze te creëren als ze niet bestaan, om je verbeeldingskracht te stimuleren), een actieplan uit te werken en dit uit te voeren om de gewenste reactie te bereiken.

Hoewel je duizenden fouten zult maken, leer je er gelukkig wel van. Houd in gedachten dat ervaring een veeleisende leraar is; het stelt je eerst op de proef en leert je dan een lesje.


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • Espino, O.G. (2004) Pensamiento y razonamiento. Pirámide.
  • Manktelow, K. (1999). Reasoning and Thinking. Psychology Press.
  • Naqvi, N.; Shiv, B.; Bechara, A. (2006). The role of emotion in decision making: a cognitive neuroscience perspective. Current Directions in Psychological Science. 15 (5): 260–264.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.