Mentale vermoeidheid en uitputting - mogelijke oorzaken

Ben je vaak moe zonder duidelijke reden en heeft dit invloed op je dagelijkse leven? Je mentale vermoeidheid kan te wijten zijn aan stress. Misschien is het het resultaat van overmatige zorgen over onopgeloste problemen die je niet hebt aangepakt.

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Valeria Sabater.

Laatste update: 27 december, 2022

“Ik ben uitgeput alsof ik een marathon heb gelopen en het hele gewicht van de wereld op mijn schouders heb gedragen.” Klinkt dit je bekend in de oren? Dit raakt bij velen een gevoelige snaar. Jouw schijnbaar onverklaarbare mentale vermoeidheid is vaak overweldigend en hoeft niet per se te wijten te zijn aan fysieke inspanning.

Emotionele uitputting ligt vaak op de achtergrond op de loer. Iets dat ongetwijfeld even opvallend als duidelijk is, is de intieme relatie tussen je lichaam en geest. Soms is niets zo fijn als thuiskomen na het sporten. Door de deur van je huis te gaan en weten dat je klaar bent met je dagelijkse taken en je je tevreden kunt voelen met wat je hebt bereikt.

De geest voelt zich gewoonlijk op zijn gemak bij dit soort vermoeidheid, aangezien het niet pijnlijk, zwaar of uitputtend is. Het lichaam komt er snel weer bovenop en er is een gevoel van innerlijke rust.

Er zijn echter momenten waarop alleen al gaan winkelen of uit eten met vrienden al je energie verbruikt. Deze situaties kunnen in sommige gevallen te wijten zijn aan een onderliggend probleem. Je moet er in ieder geval aandacht aan besteden.

Extreme vermoeidheid zonder reden

Meestal weet je wel waarom je je uitgeput voelt, althans in de meeste gevallen. Het kan zijn dat je je overbelast hebt of een speciaal project hebt voltooid, waardoor je harder hebt gewerkt.

Misschien heb je een reis gemaakt waarbij je vaak moest overstappen. Dit zijn allemaal voor de hand liggende redenen voor fysieke en mentale vermoeidheid. Voor de meesten van ons is het echter moeilijk om de redenen te achterhalen voor het soort uitputting dat al onze energie van ons rooft.

Er zijn momenten waarop een soort algemeen ongemak je overvalt en de redenen daarvoor zijn niet altijd duidelijk. Misschien lijdt je aan mentale vermoeidheid.

Wat is mentale vermoeidheid?

Mentale vermoeidheid is niet altijd het gevolg van dingen die fout zijn gegaan. Het heeft niet altijd te maken met problemen, teleurstellingen of dagelijkse tegenslagen.

Als je moe bent en niet weet waarom, kan dat komen door de vele dingen die je doet. Ook kan het komen door de problemen waarmee je te maken krijgt zonder enige tijd te nemen om erover na te denken of gewoon om even een pauze te nemen.

Hoe vaak sta je bijvoorbeeld ’s ochtends op om te ontbijten, de kinderen naar school te brengen, naar het werk te gaan en op de automatische piloot terug naar huis te keren?

Die taken doe je voornamelijk passief, de een na de ander zonder erbij na te denken. Je laat in principe geen ruimte voor reflectie of ontspanning en het eist uiteindelijk de tol van je gezondheid.

Wat leidt tot mentale vermoeidheid?

Mentale vermoeidheid manifesteert zich niet van de ene op de andere dag. In plaats daarvan is het het cumulatieve resultaat van verschillende factoren, zoals:

• Overcommitment. Hoe vaak zeg je toe om meer dingen te doen dan je werkelijk kunt?
• “Omdat ik moet.” Als je erover nadenkt, heeft plichtsbesef veel macht over je geest. Je verplicht voelen om iets te doen wat je eigenlijk niet wilt, is een belangrijke reden voor mentale uitputting.
• Perfectionisme. Dit is complementair aan plichtsbesef. Je bent ervan overtuigd dat je alles perfect, snel en efficiënt moet doen. Dit is iets dat ongetwijfeld niet alleen tot mentale vermoeidheid zal leiden, maar ook tot frustratie.
• Gebrek aan rust. Dit is de meest doorslaggevende factor van allemaal. Niet kunnen ontspannen of slapen leidt tot uitputting, zelfs voordat je ’s ochtends uit bed komt.

Strategieën om uitputting het hoofd te bieden

Wayne Dyer zei altijd dat het het beste is om verschillende dingen te doen als je moe bent en dat je moet vermijden om over je vermoeidheid bij andere mensen te klagen. Je brengt zo namelijk je ontmoediging op hen over. Houd er rekening mee dat iedereen op de een of andere manier met zijn eigen uitputting te maken heeft.

Als je zegt dat je op de een of andere manier uitgeput bent maar je weet niet waarom, wees dan duidelijk over één ding. Er zit een reden achter die uitputting en je moet deze identificeren voordat je wijzigingen kunt aanbrengen. Als je er verder niets aan doet en je klaagt er alleen over, zul je je alleen maar slechter voelen.

Hier zijn dus enkele strategieën die je dagelijks kunt toepassen:

• Je moet gedurende de dag pauzes inlassen en ervoor zorgen dat je minimaal twee uur voor jezelf hebt. Besteed een deel van die tijd en ruimte aan denken, ontspannen en dingen te doen die je leuk vindt.
• Weet hoe je prioriteit moet geven aan wat belangrijk is en niet aan wat secundair is.
• Wijd je aan zelfzorg, want je verdient het. Aarzel niet om jezelf op een gezonde manier in de watten te leggen (met ‘gezond’ bedoelen we dat je bijvoorbeeld niet je creditkaart tot de limiet gebruikt in het winkelcentrum). Maar het is belangrijk dat je voor je lichaam en geest zorgt.
• Identificeer je mentale zelf-saboterende patronen en wees voorzichtig met de veeleisende of pessimistische manier waarop je tegen jezelf praat. Begin je zinnen niet met “ik moet,” want dat kan je eigenwaarde en welzijn aantasten.

Slotoverwegingen

Om af te sluiten, meditatie is in zijn puurste betekenis een geschikte en effectieve strategie, omdat het je in staat stelt om te denken, overwegen, verzinnen en filosoferen. Als je het minstens 20 minuten per dag doet, zul je de voordelen binnen een paar weken merken.

Sta jezelf toe het belang te overwegen van het werken aan de mentale vermoeidheid en emotionele uitputting die van invloed zijn op de kwaliteit van je leven. Stel niet uit tot morgen wat je vandaag zou kunnen doen!