Ndakasi de gorilla, verlaat deze wereld in de armen van haar verzorger
Als er één ding is dat Ndakasi kende in haar 14 korte leven in het Virunga National Park (de Democratische Republiek Congo), dan was het liefde.
In feite is deze berggorilla opgevoed in de armen van dezelfde man die haar onlangs op zijn schoot hield terwijl ze haar laatste adem uitblies. Het was een pijnlijke oefening voor André Bauma, die grenzeloze genegenheid had voor de gorilla.
In feite was dit prachtige dier in feite een deel van hem, een stukje van zijn eigen geschiedenis. Hij redde Ndakasi van een wisse dood toen ze nog maar twee maanden oud was.
Als je het beeld ziet dat is gemaakt vlak voordat ze stierf, moet je onvermijdelijk denken aan dankbaarheid, medeplichtigheid en gehechtheid. Verder een zekere droefheid, want ze stierf ongetwijfeld voor haar tijd.
Inderdaad, gorilla’s hebben meestal een levensverwachting van 35 tot 40 jaar. De waarheid is echter dat, hoewel parken en reservaten de enige manier zijn om te beschermen tegen stropers, ze niet de natuurlijke habitat van de gorilla’s zijn.
In feite moeten deze dieren echt in de bossen zijn, in hun natuurlijke omgeving, met hun sociale groepen. Ndakasi werd op jonge leeftijd ziek en er kon niets worden gedaan om haar ziekte te stoppen.
Dit beeld, dat nu veel verspreid wordt op sociale media, ontroert ons en nodigt uit tot reflectie. Dat komt omdat we als mensen vaak worden gezien als figuren die in staat zijn hele diersoorten uit te roeien. Zoals deze afbeelding laat zien, kunnen we ze echter ook beschermen en verzorgen.
De gorilla Ndakasi, het meisje van de bergen
Andre Bauma heeft zijn halve leven gewerkt in het gorillareservaat in het Virunga National Park, in het altijd onrustige Congo. Dit reservaat is ontstaan in 1925 en is momenteel een van de belangrijkste en mooiste toeristische enclaves in centraal Afrika. Zozeer zelfs dat het in 1979 tot werelderfgoed werd verklaard.
Het is de thuisbasis van ongeveer een derde van de duizend overgebleven berggorilla’s in de wereld. Dit was en is nog steeds geen gemakkelijke prestatie. Er zijn inderdaad vaak groepen jagers in het gebied te vinden.
Het komt trouwens vrij vaak voor dat rangers van tijd tot tijd in een hinderlaag worden gelokt en gedood. Het spreekt voor zich dat ze een zwaar leven hebben en enorm moedig zijn.
Trouwens, zonder deze toegewijde mannen zou deze soort allang uitgestorven zijn. Maar vandaag zijn de cijfers bemoedigend. Omdat ze in 2007 720 gorilla’s hadden, en nu hebben ze er ongeveer 1063. Helaas is Ndakasi niet langer een van hen…
Ze was slim, uniek en speciaal…
Andre Bauma beschreef de gorilla Ndakasi als zijn meest bijzondere en intelligente meisje. Het is inderdaad niet verwonderlijk dat elke ranger zijn “favoriet” heeft. Ndakasi was speciaal voor Andre, deze gorilla die hij redde toen ze nog maar twee maanden oud was.
In juni 2007, tijdens stortregens, vond Andre haar terwijl ze het levenloze lichaam van haar moeder omhelsde, die op brute wijze was vermoord door stropers. Hij pakte haar voorzichtig van haar moeder en droeg haar tegen zijn eigen borst terwijl hij haar met zijn jas bedekte. Andre heeft haar die eerste maanden en jaren constant verzorgd.
“Ndakasi was anders dan de anderen. Ze was een zeer intelligente gorilla die graag speelde. Ze was gefascineerd door alles wat menselijk was en geloofde soms zelfs dat zij dat ook was.”
-Andre Bauma-
Ndakasi, een gorilla op sociale media
We weten sinds 2019 van de gorilla Ndasaki. Je herinnert zich ongetwijfeld het beeld van een boswachter die een selfie maakt met twee gorilla’s die achter hem poseren.
Ze hebben zijn selfie gephotobombed. Hun gehumaniseerde en medeplichtige houding voor de camera boeide ons allemaal. Deze gorilla’s waren Ndakasi en haar vriend Ndeze, een andere verweesde gorilla net als zij, die gelukkig leefde in het Senkwekwe Center in Virunga Park.
Op die foto “poseerden” beide dieren met hun verzorgers. Het was echter Ndakasi die een veelbetekenende glimlach leek te hebben en een meer minzame en zelfs vermenselijkte uitdrukking leek te hebben dan haar metgezel.
Omdat Ndakasi, zoals Andre terecht opmerkt, bijzonder was en anders dan alle andere apen. Haar aanwezigheid verrijkte de anderen op een opmerkelijke manier. Ze was inderdaad slim, grappig en nauw verbonden met Andre.
Deze berggorilla schitterde trouwens in verschillende documentaires. In een ervan lijkt ze hardop te ‘lachen’ terwijl haar verzorger haar kietelt. Ze betoverde inderdaad de camera en betoverde iedereen die tijd met haar doorbracht.
Wij allemaal in Virunga zullen haar missen, maar we zullen eeuwig dankbaar zijn voor de rijkdom die Ndakasi in ons leven heeft gebracht tijdens haar tijd bij Senkwekwe.
Virunga National Park, een bijzondere plek
Het verhaal van de gorilla Ndakasi zou ons diep moeten laten nadenken. Zonder twijfel kan de aanwezigheid van mensen soms het meest nadelig zijn voor onze ecosystemen en natuurlijke omgevingen.
Stroperij vernietigt unieke en prachtige soorten van de aarde. Daarnaast hebben de gewapende conflicten die landen als Congo ondergaan, ook een gewelddadige impact op mensen.
Virunga National Park is een van de belangrijkste instellingen in Centraal-Afrika. Het is niet alleen de thuisbasis van een derde van alle overgebleven berggorilla’s ter wereld. In feite zijn er in dit land duizend soorten unieke wezens – zoogdieren, amfibieën, vogels, reptielen…
Het meest schokkende is echter dat vier miljoen mensen die getroffen zijn door gewapende conflicten aan de rand van het park wonen. In feite is dit gebied een toevluchtsoord voor iedereen die vlucht, bescherming nodig heeft en zijn verleden achter zich wil laten.