Curiositeiten van het consumentisme

Consumentisme is geen moderne bezigheid. In vorige eeuwen waren de grondstoffen veel schaarser en waren er veel minder mensen die het zich konden veroorloven om goederen te kopen. In dit artikel willen we het juist hebben over enkele curiositeiten van deze activiteit.

Consumentisme is een hedendaags fenomeen en het is helaas nauw verbonden met een ander actueel probleem: vervuiling. Het een en het ander gaan hand in hand omdat overproductie op zich al effecten genereert die onvriendelijk zijn voor de planeet, maar tegelijkertijd leidt genadeloze consumptie tot verspilling die verder gaat dan redelijk is.

Impulsieve aankopen zijn niet langer anekdotische gebeurtenissen. Consumentisme associeert men ook met een ander groot kwaad van deze tijd: creditcardschulden. Alles bij elkaar reageren ze op de beroemde vooronderstelling dat dit fenomeen bestaat uit “kopen wat je niet nodig hebt, met het geld dat je niet hebt”.

Consumentisme is niet zozeer een vorm van gedrag als wel een houding. Het verwijst niet alleen naar een consumptieactiviteit die veel verder gaat dan het voorzien in behoeften, maar overstijgt ook specifieke gebieden.

Er is consumentisme in de cultuur, in de kunst, in de seks en in alles wat we ons maar kunnen voorstellen. Deze onverzadigbare vraatzucht is ongetwijfeld een van de tekenen van onze tijd. Laten we eens kijken naar enkele interessante feiten hierover.

Verontrustende feiten 

Op bepaalde delen van de planeet is de consumptie echt intens. Er wordt geschat dat er in 2050 ongeveer 9,6 miljard mensen op de wereld zullen zijn. Dit betekent dat er drie planeten zoals de aarde nodig zouden zijn om in het huidige consumptietempo te voorzien. Met andere woorden, als we zo doorgaan, zal de planeet zelf niet meer levensvatbaar zijn.

Volgens Greenp eace (Spaanse link) wordt nu bijna 50% van de natuurlijke hulpbronnen van 30 jaar geleden gewonnen en gebruikt. Elk jaar komt er ongeveer 12 miljoen ton plastic in de oceanen terecht; minstens 40% hiervan bestaat uit verpakkingen voor eenmalig gebruik. Uit cijfers blijkt dat plastic tassen gemiddeld 15 minuten worden gebruikt voordat ze worden weggegooid.

Nog een ongebruikelijk feit over consumentisme: elk jaar worden er 100 miljard kledingstukken geproduceerd. Gemiddeld koopt iemand tegenwoordig 60% meer kleding dan 15 jaar geleden. Fast fashion” heeft geleid tot een trend naar snelle slijtage. Als mensen hun kleding een jaar lang zouden bewaren, zou de CO2-uitstoot met 24% afnemen.

Andere rariteiten van het consumentisme

Consumentisme genereert situaties die grenzen aan het absurde. De duurste hotdog ter wereld kost bijvoorbeeld 169 dollar. Hij heet Junni Ban en bevat braadworst, in teriyakiboter geroosterde uien, wagyu-rundvlees, foie gras, schaafsel van zwarte truffel, kaviaar, maitake-paddenstoelen en Japanse mayonaise.

Het punt is dat hetzelfde geld door duizenden gezinnen wordt gebruikt om een maand te overleven in sommige verarmde landen.

Het mekka van het consumentisme zijn ongetwijfeld de winkelcentra. Je vindt ze overal en ze zijn in veel gevallen het centrum van het sociale leven geworden – vooral in de winter.

Het grootste winkelcentrum ter wereld is Dubay Mall, met een totale oppervlakte van 9 vierkante kilometer en ongeveer 1200 winkels, 120 restaurants en cafés. Het is ook de thuisbasis van ‘s werelds grootste snoepwinkel, Candylicious, met een oppervlakte van 930 vierkante meter.

Nog een leuk weetje: het best verkochte speelgoed in de geschiedenis is de beroemde Rubiks Kubus. Hij verscheen in de jaren 80 en tot nu toe hebben mensen meer dan 350 miljoen exemplaren gekocht. Overigens had de uitvinder, Erno Rubik, nooit gedacht dat het speelgoed zou worden. Hij creëerde het om zijn studenten meetkunde te leren.

Zwarte vrijdag, het feest van het consumentisme

Als er één dag is op de kalender die een referentiepunt is voor consumentisme, dan is het wel de beroemde Black Friday. Er circuleerde ooit een hoax volgens welke deze dag deze naam kreeg omdat het de koop en verkoop van slaven herdacht. Dit is inmiddels echter weerlegd.

De waarheid is dat de naam van deze consumentistische feestdag afkomstig is uit Philadelphia. Het wordt gevierd op de dag na Thanksgiving Day in de Verenigde Staten. Het is een dag waarop er een toename is van autoverkeer en mensen. Daardoor noemt men het een “zwarte dag”. Het is ook de datum waarop de boekhoudcijfers van rood naar zwart veranderen.

Hoewel het is ontstaan in de Verenigde Staten, wordt het nu bijna overal in de westerse wereld gevierd. Afgelopen Black Friday werd alleen al in de Verenigde Staten op één dag meer dan 9 miljard dollar uitgegeven. En dat terwijl de schaduw van de recessie zich al over de wereld had verspreid. Dat is consumentisme: onmiddellijk en zonder maat.