Crimson Peak: duistere passies en monsters
Voor iedereen die bekend is met de films van Guillermo del Toro zal een film als Crimson Peak (2015) niet verbazen. De regisseur maakt zijn bedoelingen vanaf het begin duidelijk: hij wil monsters rechtvaardigen. Buitengewone wezens, geesten en monsters vormen deze film van de Mexicaanse regisseur. Ze worden echter niet afgeschilderd als angstaanjagend of wraakzuchtig.
Hun verschijning mag dan angstaanjagend zijn, maar het is niet meer dan dat – hun verschijning. Echte monsters leven dagelijks onder ons, bewonen onze steden, en kunnen zich in de mooiste kleren hullen.
Del Toro drinkt van de invloeden van horrorfilms, gotische romans, en al die elementen uit het verleden die nooit lijken te zijn verdwenen. Dat gezegd hebbende, is het echter geen film die de kijker bang wil maken, of tenminste niet door het bovennatuurlijke.
De gemengde meningen van de critici
De critici hadden zeer uiteenlopende meningen. Sommigen benadrukten de magische sfeer van de film, maar anderen vonden de film nogal licht van gewicht. Het publiek was niet zo welwillend, en hoewel de film voor velen acceptabel was, schitterde hij niet echt helemaal.
Misschien was het probleem dat velen verwachtten een film te zien over spookhuizen die geteisterd worden door angsten, zoals in de traditionele films van dit genre. En de waarheid is dat Crimson Peak alle conventies van terreur tot op de letter volgt. Toch vindt het ze opnieuw uit en geeft het ons nieuwe perspectieven.
De angsten worden niet veroorzaakt door de geesten, de horror komt niet uit de wereld daarbuiten. De ware verschrikkingen worden gevonden in de wereld van de levenden, in rauwe huiveringwekkende menselijke passies.
Del Toro sluit zich aan bij de traditie van het verkennen van de diepten van de menselijke geest – de geheimen en mysteries die een toch al in verval geraakte samenleving omgeven.
In een donker somber herenhuis dat een eigen leven lijkt aan te nemen, dat ademt en zelfs bloedt, verzameltCrimson Peak alle kenmerken van de Mexicaanse filmmaker om een verhaal te bedenken dat gemakkelijk geïnspireerd zou kunnen zijn op een romantische roman.
Crimson Peak: de passies
Het verhaal begint in het New York van het einde van de 19e eeuw. Het centreert zich rond Edith, de jonge dochter van een belangrijke zakenman. Ze is geen conventionele vrouw en past niet in de mal van haar tijd.
Edith wil schrijfster worden, maar ze wil niet die typische komedies en romantische drama’s schrijven die vrouwen altijd lijken te schrijven. Ze voelt zich veel meer aangetrokken tot de verhalen die haar al sinds haar jeugd achtervolgen: spookverhalen. Edith heeft altijd in geesten geloofd. Ze heeft ze zelfs gezien en is ervan overtuigd dat ze haar geen kwaad doen.
Del Toro heeft altijd een sterke aanwezigheid van vrouwen in zijn films opgenomen, maar niet voor de secundaire rollen, de typische “dames in nood.”
In plaats daarvan geeft hij ze de hoofdrollen – sterke personages die de controle hebben over hun leven en hun lot. Om dit te benadrukken is Edith voorbestemd om haar vader frontaal te confronteren wanneer ze Sir Thomas ontmoet, een jonge Britse man op wie ze verliefd wordt.
Crimson Peak drijft de spot met 19e-eeuwse high society conventies, lacht om de moraal van die tijd, en presenteert ons een jonge vrouw die prima zou passen in de moderne maatschappij.
De beschrijving van de high society in de film, met zijn lichte maar effectieve kritiek, is gekoppeld aan de genderrollen en schijnhuwelijken van die tijd. Op een vreemde manier doet het denken aan de literatuur van Jane Austen.
Na de dood van haar vader reist Edith met Sir Thomas naar Engeland en stopt bij zijn familiehuis, Allerdale Hall. In Allerdale wonen ze samen met Lucille, de nogal vreemde zus van Sir Thomas. Zowel hij als Lucille waren van plan de pracht en praal van hun vervallen landhuis te herstellen.
Een trieste façade
Allerdale Hall was ooit een plek die schitterde, een welvarende plek waar de rijke en aristocratische familie van Thomas en Lucille woonde. Er was echter weinig overgebleven van de voorbije jaren, alleen een trieste façade.
Het interieur van het huis is absoluut ijskoud, de verwoeste muren hebben het dak doen instorten, en de wind lijkt te fluisteren van gene zijde. Het huis lijkt zelfs tot leven te komen, de vloeren sijpelen van het bloed, en de muren ademen.
De rode klei die Sir Thomas hoopte te gebruiken geeft de sneeuw de kleur rood. Edith zal moeten wennen aan dit nieuwe leven, en aan een huis dat haar lijkt toe te schreeuwen dat ze eruit moet, en zo ver mogelijk weg moet vluchten.
Meteen vanaf het begin zien we dat er iets vreemds aan de hand is met Lucille en Sir Thomas. De intrige is echter niet zoals bij detectives die zoeken naar een moordenaar of een geest.
De geesten verschijnen gedurende de hele film in beeld, ze begeleiden Edith en communiceren met haar. De intrige ligt in de passies, de complexiteit en het duistere verleden van de broer en zus. Macht, ambitie, liefde, incest, leven en dood. Ze komen allemaal samen in Crimson Peak.
De twee vrouwen hebben de krachtigste aanwezigheid op het scherm, vooral Lucille. Zij schittert echt, dankzij de prachtige vertolking van Jessica Chastain. Metaforen zijn er vanaf het begin in overvloed, en kleuren krijgen een bijzondere betekenis. Het karmozijnrood van Lucille’s jurk contrasteert met de bleekheid van die van Edith.
De passies komen allemaal door die kleur heen: het karmozijnrood, de kleur van bloed, het verbodene en erotiek. Op hun beurt roepen de groene tinten van de omgeving de obscene onreinheid van de plek op.
Liefde, geweld en bloed
Horror versmelt met liefde in Crimson Peak. Niets is angstaanjagender dan menselijke passies; niets jaagt meer angst aan dan een geobsedeerde verliefde gek. Incest verbergt zich achter de muren van Allerdale Hall; het verleden is gemarteld en het kan zich niet losrukken van die sinistere plek.
Edith reist door oneindige gangen en gaat een angstaanjagende lift in. Ze daalt af naar de hel, naar de plek waar alles begon, en waar bloed van de muren stroomt.
De film is bijna metaforisch; het huis zelf is een parallellisme met de passies die de mens uiteindelijk vernietigen en hem leiden langs paden van geweld, woede en verlangen. Liefde, erotiek en geweld lijken hand in hand te gaan.
En, vreemd genoeg, neemt de plot afstand van de angst die de geesten voortbrengen en presenteert ze ons als vrienden en bondgenoten.
Deze gewelddadige liefdesdriehoek van de drie hoofdpersonen doet ons duidelijk denken aan de literatuur van de Romantiek, maar ook aan Agatha Christie’s crime passionnel. Op dezelfde manier voel je ook meteen aan het begin van de film de invloed van Hitchcock.
Verwoestende passies
Zo neemt deze film alle invloeden van de regisseur, hergroepeert ze, en voegt ze dan weer samen tot een verhaal van spookhuizen en verwoestende passies. Het geweld is niet storend; het is esthetisch. Het bloed gaat bijna poëtisch op in de sneeuw.
Dit is waarschijnlijk niet de beste film van de Mexicaanse regisseur. Het is lang niet zo goed als andere zoals Pan’s Labyrinth. Maar Del Toro ving wat hij wilde en slaagde erin magie en fantasie te mengen en een gotische horrorfilm te maken.
In een wereld waarin we niet meer in feeën kunnen geloven, brengt Crimson Peak ons een dosis nostalgie en romantiek. Maar samen met deze nieuwe benadering neemt Edith de teugels in handen van een verhaal dat, als het in de XIX eeuw was geschreven, een man in de hoofdrol zou hebben gehad.
Del Toro creëerde een onderhoudende en betrokken film, die de tragiek van een plek in absolute decadentie heeft gevangen.