Cognitieve narratieve psychotherapie

Cognitieve narratieve psychotherapie suggereert dat het mogelijk is om de kunst van het vertellen van ons leven te leren. Dit heeft een positief effect op onze geestelijke gezondheid. Lees er meer over in dit artikel.
Cognitieve narratieve psychotherapie

Laatste update: 23 januari, 2023

We bouwen de werkelijkheid op als we ons via taal tot anderen verhouden. Het proces van weten is inherent aan ons. Hoe we zijn is hoe we onszelf vertellen dat we zijn. Dit is de kunst van het vertellen van het leven. Gonçalves beweert dat cognitieve narratieve psychotherapie probeert de manier waarop we onszelf vertellen te optimaliseren.

Net zoals de natuurkunde zich heeft gericht op het vinden van alle elementen die de essentie van materie vormen (zoals atomen, protonen en neutronen), heeft de psychologie getracht vragen te beantwoorden als wat gedrag is.

Zijn emoties het essentiële element? Of, zijn het gedachten? Cognitieve narratieve psychotherapie beweert dat het alles is: gedrag, emoties en gedachten, allemaal gesponnen in het weefsel van onze gesprekken.

“Narratief zijn is geen keuze, het is wie we zijn, het is verbonden met hoe onze hersenen zijn ontworpen.”

– Gonçalves –

Psychopathologie is een sociale constructie

Diagnostische systemen zijn een weerspiegeling van culturen, mensen en het denken van deskundigen in de geestelijke gezondheidszorg op een bepaald historisch moment.

Het probleem, voor de cognitief narratieve psychotherapie, is het product van de moeilijkheden die we hebben bij het creëren van verhalen (Spaanse link) die de complexiteit van ons bestaan coherent vastleggen.

Man denkt na
De manier waarop we ons leven vertellen kan ons doen lijden.

De moeilijkheid om ons leven te vertellen

Voor Gonçalves kunnen narratieve moeilijkheden door drie aspecten worden geproduceerd:

De inhoud

Er zijn mensen die gevangen zitten in verhalen die zich systematisch herhalen. Ze zijn als gebroken platen. Als mens hebben we echter behoefte aan een afwisseling van ervaringen en flexibiliteit.

“Een goed voorbeeld vinden we bij mensen met een depressie. Zij hebben de neiging om herhaaldelijk hetzelfde verhaal te vertellen waaraan ze niet kunnen ontsnappen.”

– Gonçalves –

De structuur

Als mensen proberen we betekenis te vinden in ons leven. Dat gezegd hebbende, wordt ons niet verteld dat we, om dit te kunnen doen, het gevoel moeten hebben dat we de auteurs zijn van ons eigen bestaan. Om te proberen betekenis te vinden, proberen we interne samenhang te geven aan elk van de stadia van onze ervaring, zodat onze ervaringen bij elkaar ‘passen’.

“De samenhang tussen de verhalen bouwt onze identiteit op. Het ontbreken van deze samenhang in onze ervaringen doet ons het gevoel verliezen dat we de auteurs zijn van ons leven en we ervaren ervaringen als gescheiden, gesplitst en gebroken.”

– Gonçalves –

Het proces

Soms verminderen we, om te proberen ons coherent te voelen, de rijkdom waarmee we onze verhalen vertellen. We praten misschien over sommige dingen, maar negeren andere. Iemand met een depressie kan bijvoorbeeld denken dat hij incompetent en onwaardig is om door iemand bemind te worden.

Ze negeren het feit dat ze, als het goed met ze gaat, bekend staan om hun harde werk. Als gevolg daarvan maken hun vrienden zich zorgen over hen en hun vermogen om van de kleine dingen in het leven te genieten.

Het leven vertellen door cognitieve narratieve psychotherapie

Cognitieve narratieve psychotherapie streeft ernaar dat de cliënt een narratieve houding verwerft. Met andere woorden, om een discours op te bouwen dat rijk is, met verschillende inhouden en nuances. Bovendien een discours dat complex en coherent is. Hierdoor blijft het individu open voor de volledige complexiteit van zijn ervaring.

De therapeut is volkomen onwetend over wat de cliënt zou moeten bereiken of denken. Hij is echter zeer deskundig in het helpen bevorderen van veranderingen in de manier waarop zijn cliënt zijn leven vertelt. Daartoe passen ze verschillende technieken toe die de cliënt in staat stellen een narratieve houding te ontwikkelen.

De technieken

  • Geheugen is het vermogen om de omstandigheden van het leven vast te leggen, in de vorm van episodes. In feite zijn ze als de hoofdstukken in een boek. Door hun ervaringen op deze manier te ordenen kan de cliënt ze structureren en bepaalde hoofdstukken onderscheiden van andere.
  • Objectivering is het vermogen om alle zintuiglijke rijkdom die ervaring geeft te onderzoeken. Als de cliënt zich kan onderdompelen in alles wat hij heeft meegemaakt en wat hij nu beleeft, is hij in staat zijn leven op een meer complexe en diverse manier te vertellen.
  • Subjectivering is het vermogen om de emotionele geleefde ervaringen (verleden of heden) te onderscheiden en te diversifiëren. Het stelt de cliënt in staat zijn innerlijke ervaring te verrijken.
  • Metaforisering is het vermogen om vele betekenissen te construeren uit hun ervaringen. Bijvoorbeeld, María, iemand die naar de kliniek komt met de diagnose depressie, richt haar herinneringen op episodes waarin ze zich misbruikt en uitgebuit voelde, eerst door haar broers en daarna door haar man. Met behulp van de therapeut concludeert ze dat ze “een soort Assepoester is aan wie het leven een Prince Charming te danken heeft.”
  • Projectie is het vermogen om, dankzij het verleden, de ervaringen van de toekomst te voorzien.
Vrouw in therapie
Bij cognitieve narratieve psychotherapie helpt de therapeut de cliënt om de manier waarop hij zijn leven vertelt te veranderen.

Een narratieve therapie

Cognitieve-narratieve psychotherapie is een sterk gestructureerde narratieve therapie, waarbij de sessies van tevoren worden gepland. Het is zo ontworpen dat het in 15 sessies kan worden toegepast. De eerste is gewijd aan het vaststellen van de doelstellingen en het uitleggen van het werksysteem.

In de tweede en derde sessie wordt gewerkt met herinneringen. Ten slotte begint vanaf de vierde het werken met technieken.


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • Feixas i Viaplana, G. (2003). Una perspectiva constructivista de la cognición: implicaciones para las terapias cognitivas. Revista de Psicoterapia, 2003, num. 56, p. 107-112.
  • Morejón, A. R. (2019). Manual de psicoterapias: Teoría y técnicas. Herder Editorial.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.