Cognitieve gedragstherapie van Fairburn voor boulimia nervosa

De cognitieve gedragstherapie van Fairburn is momenteel de meest empirisch gevalideerde behandeling voor boulimia nervosa. Deze behandeling is superieur aan andere behandelingen, zoals farmacotherapie en andere. In dit artikel zullen we het onderzoeken.
Cognitieve gedragstherapie van Fairburn voor boulimia nervosa

Laatste update: 16 januari, 2022

De cognitieve gedragstherapie van Fairburn is een behandeling voor de bestrijding van boulimia nervosa op psychologisch niveau. Boulimia nervosa is een eetstoornis die wordt gekenmerkt door frequente aanvallen van eetbuien, samen met een onevenwichtige voeding en manier van eten.

Bovendien wordt eten vaak gevolgd door compenserend gedrag, zoals zelfopgewekt braken of het gebruik van laxeermiddelen. Dit gebeurt als reactie op de immense angst die een persoon met boulimia voelt wanneer ze een eetbui hebben gehad. In feite proberen ze zichzelf te zuiveren van die eetbuien, vanwege hun schuld- en schaamtegevoelens.

Zoals eerder vermeld, is de cognitieve gedragstherapie van Fairbum een van de meest effectieve en meest gebruikte behandelingen voor deze aandoening in de klinische praktijk. De methodologie is semi-gestructureerd, probleemgericht en duurt ongeveer vijf maanden. Bovendien richt de therapie van Fairburn zich primair op het heden en de toekomst, in plaats van op het verleden.

De therapie bestaat uit drie verschillende fasen. Het belangrijkste doel is dat een patiënt met boulimia nervosa controle krijgt over zijn eigen dieet. Een ander belangrijk doel is het creëren van een gezond perspectief op gewicht en lichaamsbeeld in de loop van de tijd.

Een patiënt wordt duidelijk gemaakt dat hij verantwoordelijk is voor verandering. De therapeut behoudt de rol van motiveren, ondersteunen, begeleiden en informeren.

Verdrietige vrouw

Fairburns driestappenplan om boulimia nervosa te verslaan

Stap één: boulimia nervosa begrijpen

De eerste stap duurt ongeveer acht weken. Gedurende deze tijd zal de patiënt wekelijkse sessies ondergaan, tenzij er ernstigere symptomen optreden. De therapeut kan echter extra sessies wijden aan mensen met gevaarlijke voedingsgewoonten.

Gedurende deze acht weken zal de therapeut proberen eventuele specifieke aandachtspunten te identificeren en een behandelplan op te stellen. Om dit te doen, moeten ze rekening houden met de cognitieve structuur van boulimia nervosa.

De vicieuze cirkel van boulimia nervosa betekent dat patiënten een onrealistisch idee hebben van hun ideale gewicht en hun uiterlijk. Dit zorgt ervoor dat ze extreem caloriearme diëten aanhouden.

Dit soort extreme diëten vergemakkelijkt eetaanvallen. Dat komt omdat de patiënt meer honger heeft dan normaal. Na deze eetbui komen schuldgevoelens, schaamte en andere negatieve emoties naar boven. Ze brengen de patiënt ertoe om braken op te wekken en laxeermiddelen te gebruiken. Deze korte termijn bevrijding van hun negatieve emoties maakt het idee van een dieet weer aantrekkelijk voor de patiënt. Daarom begint de cyclus opnieuw.

Een dagboek bijhouden

Zelfrespect op basis van lichaamsbeeld, of liever de cognitieve factor, is de sleutel tot het begrijpen van de stoornis. Typische cognitieve stoornissen, de belangrijkste oorzaak van boulimia nervosa, bestaat uit twee dingen.

Ten eerste is er de ontevredenheid van de patiënt over hun lichaamsvorm. Ten tweede is hun neiging om te veel belang te hechten aan hun gewicht. Onderzoekers vinden het laatste in alle gevallen van boulimia.

Het is belangrijk dat patiënten hun dagelijkse voedselinname in een dagboek bijhouden en noteren. Op deze manier leren ze zich bewust te zijn van het probleem en eventuele naderende eetbuien.

Elke therapiesessie richt zich op de aantekeningen in het dagboek van de patiënt. Ze moeten de factoren en triggers begrijpen die tot hun eetbuien hebben geleid. In feite moeten ze, wanneer ze zo’n bui hebben, de denkprocessen onthouden die ertoe hebben geleid.

Het belang van gewicht evalueren

Sommige patiënten wegen zichzelf vijf tot zes keer per week voor geruststelling, anderen doen het helemaal niet vanwege vermijding. De eerste stap van Fairburn’s therapie is dat de patiënt zich niet meer of minder dan één keer per week weegt.

Daarnaast noteert de patiënt zijn gewicht, voedselinname en eventuele destructieve gedachten in zijn dagboek. Zoals eerder vermeld, is het een van de taken van de therapeut om informatie te verstrekken en de patiënt voor te lichten over boulimia nervosa. Daarom bespreken ze zaken als voedingspatronen en de nadelige effecten van het gebruik van laxeermiddelen en diuretica tijdens het dieet.

De therapeut schrijft een regelmatig maaltijdpatroon voor, zoals vijf matige maaltijden per dag. Dit geeft de patiënt de middelen om eetbuien en hongersnood te voorkomen.

Ten slotte zal de patiënt verschillende scenario’s van stimuluscontrole ervaren. Dit is aangetoond aan patiënten op het gebied van onmiddellijke bevrediging.

Patiënten wordt geleerd om zich tijdens het eten alleen op hun eten te concentreren en om ervan te genieten. Een andere tip is dat ze altijd op dezelfde plek eten en wat eten op hun bord laten liggen. Ten slotte is het altijd een goed idee om hun blootstelling aan ‘gevaarlijk’ of te ongezond voedsel te beperken.

Stap twee: het dieet verslaan

Deze stap richt zich op cognitieve structuur en herstructurering. Net als stap één duurt het ongeveer acht weken, met wekelijkse sessies. Het belangrijkste doel is om te voorkomen dat de patiënt een dieet volgt. Inderdaad, aangezien de patiënt al vatbaar is voor eetbuien, is het essentieel dat ze stoppen met diëten.

De therapeut moedigt de patiënt aan om maaltijden te gaan eten die ze tot nu toe hebben vermeden. Zowel de therapeut als de patiënt zullen deze maaltijden indelen in vier groepen van toenemende moeilijkheidsgraad. Gedurende elk van de acht weken zal de therapeut de patiënt aanmoedigen om een van die ‘verboden’ maaltijden te nuttigen, te beginnen met de gemakkelijkste.

Na het bestrijden van hun voedingstrends en het aanmoedigen van de patiënt om hun eerder vermeden maaltijden te eten, kan cognitieve therapie beginnen. In stap één leerde de patiënt negatieve denkprocessen te herkennen. Nu moet de patiënt leren over verschillende cognitieve vervormingen. Vervolgens geven ze aan met welke cognitieve vervorming ze zich het meest identificeren.

Zodra de patiënten hun eigen cognitieve vervorming kunnen identificeren, worden ze aangemoedigd om een socratische zelfdialoog te voeren. Op deze manier ontdekken de patiënten met vragen dat hun aan boulimia nervosa gerelateerde denkprocessen onrealistisch en overdreven waren.

Een persoon tijdens een consult, met een glas water

Stap 2 – huiswerk

Op dit punt zal de therapeut waarschijnlijk huiswerk toewijzen. De patiënt moet bijvoorbeeld naar zichzelf in de spiegel kijken en strakke kleding dragen. Dergelijke activiteiten zullen hen helpen hun negatieve denkprocessen te leren identificeren.

Ze schrijven deze in hun dagboek en bespreken ze met hun therapeut in de wekelijkse sessies. Daarnaast zullen alle gerelateerde denkprocessen worden geëvalueerd op coherentie en waarachtigheid.

Ten slotte zal de therapeut de patiënt voorbereiden op moeilijke scenario’s uit het echte leven. Sommige dagelijkse obstakels hebben echter geen duidelijke of eenduidige oplossing. Leren hoe een probleemoplossende strategie voor dergelijke scenario’s te implementeren, met stapsgewijze alternatieven, is van vitaal belang voor patiënten.

Stap drie: op koers blijven

In de laatste stap van Fairburn’s cognitieve therapie voor de behandeling van boulimia nervosa. Therapiesessies worden teruggebracht tot drie bezoeken, één per twee weken.

Het belangrijkste doel van stap drie is te voorkomen dat de patiënt terugkeert naar zijn eerdere gedrag. Dat komt omdat, hoewel de therapie van Fairburn de patiënt een beter gevoel geeft, hun symptomen nog steeds aanwezig zullen zijn. Daarom moet de therapeut de patiënt leren om onderscheid te maken tussen uitglijden en terugvallen.

Fouten maken, of uitglijden, is allemaal onderdeel van het proces. Een terugval betekent echter terugkeren naar het beginpunt. Patiënten moeten bij alle vachten een terugval van boulimia vermijden. Om deze reden moeten zij een schriftelijk stappenplan maken om te volgen in het geval van een terugval.

Concluderend kan worden gesteld dat de therapie van Fairbum voor boulimia nervosa een van de meest empirisch ondersteunde behandelingen is. Het is inderdaad niet alleen veelbelovend gebleken bij het helpen van mensen die aan boulimia lijden, maar ook bij mensen met eetbuien.


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • Fairburn, C, G. (1985). Cognitive-behaviural treatment for bulimia. Handbook psychotherapy por anorexia nervosa and bulimia (pp 160-192). New York: Guildford Press

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.