Chronische traumatische encefalopathie, of boksersdementie

Wist je dat er een soort dementie is die verband houdt met sport? Het heet chronische traumatische encefalopathie, ook wel boksersdementie genoemd. Blijf lezen om meer te weten te komen.
Chronische traumatische encefalopathie, of boksersdementie
Francisco Roballo

Geschreven en geverifieerd door de psycholoog Francisco Roballo.

Laatste update: 27 december, 2022

Chronische traumatische encefalopathie is een neurodegeneratieve aandoening. Het heeft de laatste jaren aandacht gekregen omdat onderzoekers meer hebben ontdekt over de gevolgen van het spelen van bepaalde sporten. De andere naam die wel gebruikt wordt, “boksersdementie,” geeft je een aanwijzing over de etiologie.

De herhaalde klappen op het hoofd tijdens de bokscarrière kunnen de oorzaak zijn van dit soort dementie. Hoewel het moeilijk is om precies te berekenen hoe vaak een atleet die aan contactsport doet tijdens zijn of haar carrière een klap op het hoofd krijgt, is het niet moeilijk om je voor te stellen dat deze herhaaldelijke klappen gevolgen hebben.

Multi-trauma en herhaaldelijke hersenschuddingen leiden tot corticale atrofie van de hersenen, wat chronische traumatische encefalopathie veroorzaakt.

IJsschotsen drijven in het water

Algemene kenmerken van boksersdementie

In 1928 beschreef patholoog en medisch forensisch wetenschapper Harrison Martland als eerste de aandoening klinische boksersdementie. Vandaag de dag categoriseren wetenschappers het als een variant van chronische traumatische encefalopathie.

In het begin werd er echter geen onderscheid gemaakt tussen de twee. Onderzoekers merkten het onderscheid op toen ze zich realiseerden dat ze alleen symptomen van boksersdementie in bepaalde groepen zagen.

Een stille ziekte

De populariteit van boksen aan het begin van de 20e eeuw inspireerde veel deskundigen en fans om zich met de sport bezig te houden. In het begin bleven de gevolgen ervan onopgemerkt. In de loop van de jaren begon het aantal gevallen van mensen met symptomen echter te stijgen.

De meestvoorkomende symptomen waren apathie, psychotische eigenschappen, verlies van coördinatie en een duidelijke wereldwijde intellectuele beperking. Wetenschappers legden het verband tussen deze symptomen en herhaalde microletsels aan de hersenen veroorzaakt door hersenschuddingen.

De ontwikkeling van chronische traumatische encefalopathie

Corticale atrofie van de hersenen leidt tot een algemene vermindering van de hersenomvang. Het vertraagt ook de stofwisseling. In het algemeen heeft corticale atrofie invloed op alle hersenstructuren, wat een negatieve invloed heeft op de algehele functionaliteit.

Deze ziekte is progressief en de symptomen kunnen variëren, zoals we hier kunnen zien.

  • Vroeg stadium. De patiënt ervaart de eerste symptomen van cognitieve stoornissen van multi-trauma tot het hoofd. Hoewel er geen duidelijke “startdatum” van de ziekte is, heeft de patiënt de neiging om gedurende de eerste jaren latent te zijn.
  • Gevorderd stadium. Deskundigen zijn van mening dat het gevorderde stadium meestal zo’n 12 tot 16 jaar nadat de patiënt de sport heeft beoefend, begint. Tegen die tijd zijn de symptomen duidelijk, maar ze kunnen nog niet worden gecategoriseerd als dementie.
  • Dementie. De symptomen zijn vastgesteld en beïnvloeden alle aspecten van de functionaliteit van de patiënt. Verlies van mentale vermogens zoals geheugen en redeneren worden duidelijk en hebben een significante invloed op het gedrag.

Belangrijkste symptomen

De symptomen van boksersdementie variëren, daarom is het gemakkelijk om ze te verwarren met die van andere neurodegeneratieve ziekten. Ook hebben dementiepatiënten de neiging om een groep symptomen te delen, die in de loop van de tijd meer geprononceerd raken. Dit zijn onder andere:

  • Algemene apathie. Gebrek aan emotionele expressie of interesse, geaccentueerd door een verminderde communicatieve vaardigheid.
  • Agressiviteit. Fysieke en verbale agressiviteit, patiënten worden ook impulsief en prikkelbaar.
  • Depressie. De progressieve aard van de symptomen leidt vaak tot verlies van motivatie, en ook gevoelens van isolement en wanhoop.
  • Geheugen. Patiënten hebben de meeste moeite met hun dagelijkse taken. Veranderingen van het geheugen hangen samen met problemen met aandacht en focus.
  • Motorische problemen. In het begin lijken patiënten gewoon een beetje onhandig of onzorgvuldig. Na verloop van tijd worden ze echter langzaam, stijf en ongecoördineerd.

Primaire risicofactoren voor chronische traumatische encefalopathie

De belangrijkste risicofactor voor het ontwikkelen van dit soort dementie is het deelnemen aan contactsporten. Ondanks de naam is boksen dus niet de enige sport die dit kan veroorzaken. Er zijn ook andere sporten die sporters in gevaar brengen, namelijk:

  • American football
  • kickboksen
  • gemotoriseerde racesporten

Andere risicofactoren zijn ook:

  • het starten van een contactsport op jonge leeftijd
  • het niet gebruiken van de beschermende kleding die deskundigen aanbevelen voor de sport
  • een langdurige sportcarrière
  • het niet beoefenen van preventiestrategieën

Diagnose

Boksersdementie heeft niet te maken met één specifiek letsel of gebied van de hersenen. Daarom is het moeilijk om een diagnose te stellen.

Een neuroloog en een neuropsycholoog evalueren de patiënt meestal op hun gedrags- en motorische symptomen. Artsen gebruiken ook neurobeelden (zoals CT-scans) om de mate van hersenbeschadiging vast te stellen.

Twee mannen zijn aan het boksen

Behandeling

De primaire behandeling voor boksersdementie houdt in dat de risicofactoren worden vermeden. Als je een van de bovenstaande sporten beoefent, moet je alle mogelijke maatregelen nemen om jezelf te beschermen en voorzichtig te zijn.

Als een patiënt al symptomen heeft, zijn er twee gemeenschappelijke benaderingen:

  • Medicalisering. Behandeling met farmaceutische middelen die specifieke symptomen aanpakken.
  • Revalidatie. De patiënt moet zo snel mogelijk beginnen met de behandeling om te profiteren van de plasticiteit van de hersenen. Therapeuten richten zich meestal op het aanleren van manieren om het verlies aan motorische vaardigheden van de patiënt te compenseren. Het doel is dat ze zo normaal mogelijk blijven functioneren.

Vertrouwen in het grote Amerikaanse vernuft. We kunnen intelligentere, hersenvriendelijkere manieren afleiden om te voetballen.

-Dr. Bennet Omalu-

Enkele dingen om te overwegen

Boksersdementie is een heel duidelijk voorbeeld van wat er gebeurt als je niet goed voor je hersenen zorgt. De veranderingen komen op de lange termijn aan het licht, maar de oorzaken vinden vroeg in het leven plaats.

Het ontbreken van directe gevolgen maakt het moeilijk om je volledig bewust te zijn van de schade. Elke activiteit die het zenuwstelsel aantast, zal echter na verloop van tijd een zware tol eisen van je lichaam. Goed eten is een zeer belangrijke preventieve methode voor elke vorm van dementie.

Tot slot is het belangrijk om te onthouden dat sommige zeer populaire sporten niet noodzakelijkerwijs gezond zijn. Dat is vooral waar als je niet de juiste voorzorgsmaatregelen neemt. Een groot percentage van de voormalige American football players heeft traumatische hersenletsel. Hun sportcarrière zal hen voor de rest van hun leven negatief beïnvloeden.

Concluderend kunnen we zeggen dat dankzij nieuwe studies en een verhoogd bewustzijn van de risico’s de atletische gemeenschap maatregelen neemt zoals het bieden van compensatie voor voormalige spelers en het investeren van meer geld in onderzoek.


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • Álvarez Cambras, Rodrigo. Lesiones Traumáticas del Deporte. Revisión de los casos tratados en el Dpto. de Traumatología del Deporte del Hospital Ortopédico “Frank País”. 1er Congreso Internacional de Medicina del Deporte.
  • Álvarez Cambras, Rodrigo y col (1977) Síndrome de impactación del carpo (técnica quirúrgica del autor), Revista Cubana de cirugía, 16 (6): 583-99.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.