Buitenlichamelijke ervaringen, wat zijn dat?

Stel je voor dat je een buitenlichamelijke ervaring hebt, zodat je jezelf kunt zien zoals anderen je zien. Dit is een ongelooflijk fenomeen. Lees er hier alles over!

Buitenlichamelijke ervaringen omvatten verschillende verschijnselen die even fantasierijk als complex zijn. Stel je eens voor dat je je lichaam van buitenaf ziet of dat je het gevoel hebt uit je lichaam te zweven.

Dit zijn enkele van de sensaties waaruit het fenomeen bestaat, dit is precies hoe het voelt. De verklaringen waren lange tijd tribaal en occult. Nu weten we echter dat het allemaal in onze hersenen zit.

Verder zijn buitenlichamelijke ervaringen perceptuele verschijnselen die ervaringen van illusoire bewegingen omvatten. Onder deze bewegingen kunnen we vliegen, vallen, zweven en onszelf van buitenaf zien benadrukken.

Deze dissociatieve ervaringen zijn gerelateerd aan neurologische en psychologische factoren en kunnen zowel bij gezonde als ongezonde mensen voorkomen.

Soorten buitenlichamelijke ervaringen

We kunnen dit fenomeen onderverdelen in twee soorten ervaringen met duidelijke kenmerken:

• Zintuiglijke ervaringen. De gewaarwordingen van vallen of zweven zijn het gevolg van een verstoring in de koppeling van de lichamelijke gewaarwordingen die verband houden met het vestibulaire systeem.
• Autoscopische ervaringen. Deze ervaringen bestaan uit het waarnemen van het eigen lichaam vanuit het perspectief van een buitenstaander.

Waarom hebben we buitenlichamelijke ervaringen?

Buitenlichamelijke ervaringen worden ook vaak geassocieerd met veranderde staten van bewustzijn. Daarom vergelijken veel auteurs het fenomeen met karakteristieke toestanden van fantasierijke dromen.

Daarnaast is het een proces van een abnormale multisensorische integratie waarbij een persoon zich bewust is van de situatie. Het is om deze reden dat de vestibulaire, motorische en sensorische systemen essentieel zijn voor het ontstaan ervan.

Systemen die bij dit fenomeen betrokken zijn

• Vestibulaire systeem. De receptoren van dit systeem bevinden zich in het binnenoor en zijn verantwoordelijk voor het handhaven van stabiele beelden in het netvlies, wat een fundamentele vaardigheid is om het evenwicht te bewaren.
• Motorische systeem. Tijdens buitenlichamelijke ervaringen voeren de hersenen de overeenkomstige bewegingsprogramma’s uit op een dissociatief vlak, ook al beweegt een persoon niet echt.
• Zintuiglijke systeem. Dit is als een motor en bevindt zich in de pariëtale kwab. Veel auteurs theoretiseren dat een uittredende ervaring slechts een zelf waargenomen beeld van je lichaam is.

Stoornissen en verschijnselen die verband houden met buitenlichamelijke ervaringen

Wanneer er veranderingen zijn in een van de bovenstaande systemen, neemt de aanleg om jezelf buiten je lichaam te ervaren toe. Stoornissen die verband houden met slaap, drugsgebruik en hersenletsel kunnen de optimale omstandigheden voor deze verschijnselen creëren.

Onder de verschijnselen die optreden tijdens de slaap, kunnen we de volgende benadrukken:

• Hypnagogische en hypnopompische hallucinaties: Dit zijn levendige en verwarrende perceptuele ervaringen die aan het begin en einde van de slaap plaatsvinden.
• Slaapverlamming: De ledematen en de uitvoeringsmotor desynchroniseren en veranderen de multisensorische verwerking van het lichaam. De zelfperceptie leidt dus tot gevoelens van buiten je lichaam zweven.
• Glasheldere dromen: Deze bestaan uit bewust zijn terwijl je slaapt. Een persoon kan in feite een droom gedeeltelijk scherp en met precieze details sturen.
• Remslaap: Dagdromen vindt plaats tijdens deze fase omdat de hersenen nog steeds actief zijn, net als wanneer we wakker zijn. Dankzij elektrofysiologische studies ontdekten wetenschappers dat de drie voorgaande situaties vooral tijdens deze slaapfase voorkomen.

Is het mogelijk om een uittreding op te wekken?

Eeuwenlang waren deze ervaringen verbonden met het paranormale. Dit is niet vreemd, omdat onze voorouders niet de kennis hadden om ze te bestuderen. Tegenwoordig weten we dat dit fenomeen te wijten is aan een vervorming van iemands lichaamsbeeld, gerelateerd aan cognitieve processen, zoals geheugen, zelfperceptie en verbeelding.

Buitenlichamelijke ervaringen en fantasie

Net zoals er een organische basis is voor deze ervaring, zijn sommige psychologische factoren ook nauw verbonden met het fenomeen. Persoonlijkheid is het meest prominent.

Uit verschillende onderzoeken blijkt namelijk dat deze ervaringen vaker voorkomen bij proefpersonen met een hoge mate van fantasie en openheid. Deze relatie laat zien dat ervaringen ook worden veroorzaakt door suggesties en persoonlijkheidskenmerken.

Kunstmatige inductie

Men kan dit fenomeen ook kunstmatig opwekken. De meest effectieve manieren om dit te doen zijn:

• Inductie van hersenfrequenties: Het is bijvoorbeeld mogelijk om theta-golfactiviteit (4-7,5 Hz) in de hersenen op te wekken via de binaurale beats die kenmerkend zijn voor de staten tussen slaap en waakzaamheid.
• Transcraniële magnetische stimulatie: Door de stimulatie van de temporale kwabben, net als in het Persinger-experiment. De hyperconnectiviteit die ontstaat tussen de lobben leidt tot een indringing van de ruimtelijke betekenis van je ‘ik’ (in de rechterhersenhelft) in de linguïstische betekenis van je ‘ik’ (in de linkerhersenhelft).
• Directe stimulatie: In sommige experimenten hebben onderzoekers deze ervaringen uitgelokt door directe stimulatie van de vestibulaire en motorische cortex.
• Elektrische stimulatie van het temporopariëtale knooppunt: Net als in het Arzy-experiment, veroorzaakt de stimulatie van dit gebied van grote multisensorische verwerking fouten in zelfperceptie.
• Zintuiglijke deprivatie: Door verwijzingen naar ruimte en tijd te elimineren, kan desoriëntatie veranderde bewustzijnstoestanden veroorzaken waarin mentale beelden buitensporig realistisch worden.

Buitenlichamelijke ervaringen en meditatie

Dit fenomeen doet zich meestal voor in toestanden waarin de hersenactiviteit vergelijkbaar is met die tijdens slaap, maar waar iemand het bewustzijn behoudt.

Onderzoekers ontdekten namelijk dat degenen die regelmatig mediteren gemakkelijker een dergelijke ervaring te bereiken. Het is wat ze ‘astrale reflectie’ noemen. Thetagolven vermenigvuldigen zich meestal in extreme staten van ontspanning, zoals meditatie.

De betrokkenheid van spiegelneuronen

Auteurs Jalal en Ramachandran suggereren dat het systeem van spiegelneuronen zo verbonden is dat het virtueel zicht in de derde persoon mogelijk maakt. Spiegelneuronen worden gewoon geactiveerd zodra we iemand iets zien doen en we ons verbinden met onze hogere centra om erop te anticiperen of het na te bootsen, zelfs als we dat symbolisch doen.

De verbinding van deze neuronen met de cerebrale cortex en afferente paden leidt tot de ‘scheiding van het lichaam’ onder omstandigheden van sensorische verstoring.

Een psychobiologisch fenomeen

Bij buitenlichamelijke ervaringen gaat het om zenuw- en motorsystemen, cognitieve functies en persoonlijkheidskenmerken. Het is ook een fenomeen dat onder bepaalde omstandigheden ook pathologisch kan zijn.

Denk eraan dat het opzoeken van dit soort ervaring niet per se gezond is en kan gevaarlijk zijn omdat het nauw verband houdt met psychotische crises.

Omdat mensen dit fenomeen vaak associëren met het paranormale, weigerden ze er jarenlang over te praten. Ze wilden niet als mentaal onstabiel worden beschouwd. Het begrijpen van de ware oorzaak van dit fenomeen is dus een geweldige eerste stap om het correct aan de orde te stellen.