Aromachologie: wat houdt het allemaal in?
Aromachologie bestudeert de relatie tussen geuren en de reacties die ze bij mensen produceren. Deze wetenschap richt zich op de invloed die verschillende geuren hebben op de mens, inclusief de emotionele veranderingen die ze veroorzaken.
Aromachologie is iets anders dan aromatherapie. Aromatherapie richt zich op het gebruik van essentiële oliën voor de preventie en behandeling van ziekten. Aromachologie richt zich echter op de psychologische voordelen van aroma’s.
“Geur is het gevoel van herinnering en verlangen.”
-Jean-Jacques Rousseau-
Aromatherapie is gebaseerd op het fysieke gebruik van natuurlijke aroma’s door middel van massages of inname. Aromachologie daarentegen, maakt gebruik van zowel synthetische geuren en parfums als etherische oliën. Kortom, aromachologie bestudeert de reactie van ons zenuwstelsel wanneer we worden blootgesteld aan verschillende geuren.
Aromachologie ontstond in het begin van de 20e eeuw in Japan. Wetenschappers begonnen met het bestuderen, analyseren en zelfs onttrekken van de actieve bestanddelen van de natuurlijke aroma’s van planten.
In de jaren zeventig werd de term ‘aromachologie’ bedacht om de wetenschap te onderscheiden van aromatherapie. Vanaf dat moment begon het vorm te krijgen als een tak die onderzoekt hoe aroma’s onze stemming en dus ons gedrag beïnvloeden.
Hoe werkt aromachologie?
Onze reukzin is de afgelopen twintig jaar flink bestudeerd. Middels verschillende experimenten hebben wetenschappers de sensaties die verschillende aroma’s veroorzaken blootgelegd, evenals de reacties die ze produceren.
Veel van de onderzoeken die aromachologiedeskundigen hebben uitgevoerd, zijn dan ook gericht op de manier waarop het limbisch systeem verschillende geuren verwerkt.
“Niets brengt een vergeten herinnering zo opnieuw tot leven als een geur.”
-Cristopher Poindexter-
We weten al dat emoties worden gegenereerd in het limbisch systeem, samen met bepaalde biologische signalen zoals honger, dorst en verzadiging. Het limbisch systeem activeert instincten die de hypothalamus uiteindelijk reguleert.
Het limbisch systeem speelt een fundamentele rol in onze overleving. Het is niet onderworpen aan onze wil en de respons kan erg intens zijn, afhankelijk van de stimuli. We kunnen gerust zeggen dat het limbisch systeem een fundamentele rol speelt in de aromachologie.
Aroma’s bewegen zich voort in kleine deeltjes die ons lichaam via onze neusgaten binnendringen. Onze neus is ontworpen om een deel van deze binnenkomende lucht te analyseren. De olfactorische receptor-cellen, die in de neusschelpjes zitten, vangen de chemische samenstelling van verschillende aroma’s op.
Deze receptor-cellen zijn, dankzij de meer dan duizend olfactorische receptor-eiwitten die ze opslaan in hun cilia, in staat om de chemische informatie van aroma’s om te zetten in elektrische pulsen.
Deze informatie wordt naar de hersenen getransporteerd waar het wordt geanalyseerd, opgeslagen en vervolgens naar het limbische systeem wordt vervoerd voor verwerking. Tegenwoordig weten we dat geuren ons humeur kunnen veranderen en onder andere onze eetlust, aandachtsspanne en geheugen beïnvloeden.
Aromachologie en olfactorisch geheugen
De psychologische stimulatie veroorzaakt door aroma’s bestaat uit twee goed gedifferentieerde processen:
Primair proces
Het komt voort uit de directe reactie van onze psyche op een aroma. Het is niet afhankelijk van iets anders dan het aroma of de geur. Voorbeelden van deze primaire stimulus zijn de aroma’s of voedingsmiddelen die onze seksuele begeerte ‘opwekken’.
Secundair proces of olfactorisch geheugen
Het secundaire proces is afgeleid van de reactie op een aroma op basis van het olfactorisch geheugen, dat verwijst naar de onmiddellijke herkenning van een aroma omdat het al in ons geheugen is opgeslagen.
We kunnen dit aroma koppelen aan een reeks sensaties of het kan de herinnering oproepen aan plaatsen, mensen of gevoelens. Ons olfactorisch geheugen kan al die sensaties die zich in de geurcodes in onze hersenen bevinden, opnieuw activeren.
“Kon je herinneringen maar in flesjes stoppen, om ze te bewaren. En dat ze dan nooit vervagen en nooit oud worden. En als iemand het dan wil, dat dan het flesje kon worden ontkurkt en dat het dan zou zijn alsof je het moment helemaal opnieuw beleeft.”
-Daphne du Maurier-
Een voorbeeld van dit secundaire proces is wanneer we een geur ruiken die ons ineens heel sterk doet terugdenken aan onze kindertijd (afbeeldingen, geluiden, gevoelens of emoties).