Als een moeder haar kind negeert

Tijdens de negen maanden dat een kind in de baarmoeder groeit, woont het in een beschermende en veilige omgeving, die heel anders is dan de wereld die buiten wacht. Als de baby geboren wordt, komt hij terecht in een wereld vol prikkels, waar hij volledig afhankelijk is van de zorg en aandacht van de moeder in deze vroege levensfase.

De eerste twee jaar van het leven zijn de meest gevoelige periode van groei, want dan wordt de fundering gelegd voor de ontwikkeling naar volwassenheid. Deze periode is cruciaal op neurofysiologisch gebied, want dan worden alle neurologische connecties en functies ingesteld. Onderzoek heeft uitgewezen hoe belangrijk liefde, aandacht en affectie van de moeder, en alle verzorgers in het algemeen, is in deze eerste fase van de ontwikkeling van de baby.

De affectie die baby’s ontvangen door lichamelijk contact is een basisbehoefte die helpt om te zorgen dat ze zich veilig en beschermd voelen. Dit vormt hun persoonlijkheid, hun manier van omgaan met de wereld en hun cognitieve ontwikkeling. Een gebrek aan affectie en stimulering tijdens de eerste twee jaren van hun leven kan groot effect hebben op de ontwikkeling van de hersenen en groei.

De rol van de moeder bij de veiligheid van de baby

Baby’s worden geboren met een repertoire aan gedrag om hen te helpen de aandacht te krijgen van hun moeder. Ze leren om te huilen, te lachen, te babbelen en gebruiken andere strategieën die ze helpen een band te vormen met hun ouders. Deze instinctieve energie is in feite een overlevingsmethode.

Afhankelijk van de reacties van de moeder op de pogingen van de baby die om aandacht vraagt, zal het kind blijven proberen de genegenheid te krijgen die het nodig heeft. Als de baby niet de genegenheid krijgt die hij wil, ongeacht wat hij ervoor gedaan heeft, wordt hij geïrriteerd, nerveus, gedesoriënteerd en angstig.

Het is makkelijk om de manier waarop baby’s zich gedragen tegenover hun moeders te waarderen. Alle emotionele uitdrukkingen van de moeder worden erkend door de baby, die gevoelig is voor alles wat ze uitstraalt.

De vorming van gehechtheid

De emotionele band die kinderen vormen met hun ouders wordt beschouwd als hun eerste ervaring in de vorming van gehechtheid. Wat is het belang van de vorming van gehechtheid? Het soort gehechtheid dat een kind ontwikkelt ten opzichte van zijn verzorgers zal zorgen voor emotionele veiligheid, die zijn persoonlijkheid zal structureren.

Bowlby, die de theorie van de gehechtheid ontwikkelde, zei het volgende over gehechtheidsgedrag: “Gehechtheidsgedrag is iedere vorm van gedrag van een persoon dat resulteert in het bereiken of behouden van de nabijheid van een andere duidelijk geïdentificeerde persoon, die wordt beschouwd als beter in staat te zijn om om te gaan met de wereld. Het is het duidelijkst wanneer de persoon bang, vermoeid of ziek is en dit wordt verlicht door troost en zorg. Op andere momenten is het gedrag minder duidelijk.”

In principe kunnen we gehechtheid zien als de neiging om sterke emotionele banden te ontwikkelen met bepaalde mensen. Vooral tijdens de vroege jeugd wordt de ervaring met de moeder gebruikt als referentie voor toekomstige reacties op iedereen met wie het kind een emotionele band heeft ontwikkeld.

De basisfuncties van gehechtheid zijn veiligheid, emotionele regulering en overleving. Het stelt ons in staat om van onze veilige basis af te stappen om ondanks onze angsten de wereld te verkennen, om de kennis en de middelen die we nodig hebben om onze emoties te beheersen te verzamelen en schuld om te zetten in verantwoordelijkheid.

Daarom is de relatie tussen de baby en de moeder van cruciaal belang voor de ontwikkeling van toekomstige emotionele relaties. Als we volwassen zijn hebben we de neiging om bepaalde relatiepatronen te volgen, iets dat het beste kan worden waargenomen in romantische relaties.

Het versterken van banden

De manier waarop we met mensen omgaan, hangt af van het soort gehechtheid dat we hebben ontwikkeld tijdens de kindertijd (veilig, ambivalent, vermijdende of gedesoriënteerd).

Onze bereidheid om met andere mensen te communiceren vormt de manier waarop we een band met hen vormen.  Wantrouwen, bezitterigheid, angst en verlatingsangst, onverschilligheid en een gebrek aan assertiviteit kunnen resulteren in moeilijkheden met het omgaan met andere mensen. Andere angsten kunnen ook ontstaan: angst om je vast te leggen, angst voor diepgaande relaties en angst voor emotionele kwetsbaarheid.

Al dit soort gedrag komt door het soort gehechtheid dat we hebben ervaren en op welke manier onze persoonlijkheid is ontwikkeld. Dit zijn neigingen die kunnen worden uitgedaagd als we volwassen worden. Het is mogelijk, en wenselijk, om onze eigen weg te vinden om een band te vormen met mensen zonder stress of angst.

Als volwassenen zijn we in staat om de verantwoordelijkheid te nemen voor ons gedrag en de manier waarop we met anderen omgaan, waarbij we continu blijven leren en dat bewustzijn vereist, zodat we niet terugvallen in zelfdeceptie, schuldgevoelens en isolatie.