Alice Herz-Sommer: een kunstenaar en overlever
Vandaag leren we meer over het leven van Alice Herz-Sommer, een ongelooflijke vechter die de dood te slim af was en leefde tot ze 110 jaar oud was. Waarom noemen we haar een overlever? Omdat ze op zeer jonge leeftijd ter dood werd veroordeeld.
Ze was Joodse en werd naar een concentratiekamp gebracht. Tegen alle verwachtingen in, overleefde ze dit echter en werd bekend als de ‘meest optimistische vrouw ter wereld’.
In veel interviews sprak Alice Herz-Sommer over haar identieke tweelingzus. Ondanks hun vele overeenkomsten zei Alice dat ze een heel verschillende houding hadden. Ze zei dat ze geboren was als een optimist en altijd probeerde de positieve kant van elke situatie te zien, hoe erg het ook leek.
”Ik heb er nooit over gesproken omdat ik niet wilde dat mijn kind met haat opgroeide, want haat brengt haat. Ik ben geslaagd. Mijn zoon had zeer goede vrienden in Duitsland en ze nodigden hem uit om te spelen en ze vonden hem aardig. En ik heb ook niet gehaat, nooit.”
-Alice Herz-Sommer-
Mensen bewonderden Alice om haar enthousiasme. Ondanks haar hoge leeftijd oefende ze elke dag op haar piano. Toen ze bijna 100 jaar oud was besloot ze om naar de universiteit te gaan.
Ze verloor nooit haar zin om te leren en zichzelf te verbeteren. Alice Herz-Sommer is een prachtig voorbeeld van een lang leven en optimisme waar we allemaal van kunnen leren.
De gelukkige jeugd van Alice Herz-Sommer
Een ding dat veel veerkrachtige mensen gemeen hebben, is een gelukkige jeugd. Alice werd geboren in Praag, Tjechië, op 26 november 1903. Ze kwam uit een familie van Joodse muzikanten die kunst en cultuur hoog in het vaandel hadden staan.
De meest bekende artiesten en intellectuelen van die tijd bezochten het huis van Alice. Franz Kafka was een vaste bezoeker. De zus van Alice trouwde zelfs met de beste vriend van de literaire genie. Andere beroemde mensen zoals Gustav Mahler, Rainer Maria Rilke, Stefan Zweig, Thomas Mann en zelfs Sigmund Freud bezochten de familie Herz.
Alice hield al van jongs af aan van muziek. Ze begon piano te spelen toen ze acht jaar was. Tegen de tijd dat ze een tiener was, gaf ze concerten in heel Praag.
De nazi-invasie
In 1931 ontmoette Alice Leopold Sommer, een collega-muzikant. Ze trouwden en hij werd de grote liefde van haar leven. In 1937 kregen ze hun eerste zoon, Raphael.
Hun geluk werd echter verstoord toen de nazi’s de Tsjechische Republiek binnenvielen in 1939. Terwijl de meeste Joden naar de Jodenbuurt werden gestuurd, mochten Alice en haar familie voorlopig in hun appartement blijven.
Toch werd alles snel moeilijk voor hen. Terwijl de oorlog voortduurde begon het Tsjechische volk de Joden te discrimineren. In 1942 ontvingen de moeder van Alice en de ouders van Leopold deportatiebrieven. Het gezin was ontroostbaar.
Alice moest haar 72-jarige moeder naar het deportatiecentrum brengen. Ze namen daar afscheid en Alice zag haar vertrekken, wetende dat ze op weg was naar een zekere dood.
Dat moment van hulpeloosheid was een van de meest hartverscheurende momenten van haar leven. Tientallen jaren later, maakte de herinnering aan haar moeder Alice nog steeds melancholisch en verdrietig.
Leven als gevangene
Kort daarna kwamen er meer deportatiebrieven. In 1943 ontvingen Alice, haar man en haar zoon die van hen. Ze werden naar het concentratiekamp Theresienstadt gestuurd. In theorie zouden ze de gevangenen daar sparen. Dat bleek echter een leugen te zijn.
In het kamp begon Alice piano te spelen voor de nazi’s. Ze planden manieren om om de gevangenen uit te roeien terwijl ze dineerden met de prachtige muziek van Alice. Alice speelde ook voor de andere gevangenen. Ze zei dat ze in totaal wel meer dan 150 concerten speelde. Ze verklaarde dat haar muziek de gekwelde zielen van de gevangenen in het concentratiekamp voedde.
Haar man werd later overgebracht naar Auschwitz. Toen ze afscheid namen zei hij tegen haar: “Meld je nergens vrijwillig voor aan.” Een paar dagen later vroegen de nazi’s om ‘vrijwilligers’ die herenigd wilden worden met hun man. Alice herinnerde zich het advies van Leopold en ging niet op het aanbod in, waardoor ze haar eigen leven redde.
Alice zei altijd dat het moeilijkste deel van de ervaring was om haar zoon met honger te zien. Om het goed te maken probeerde ze altijd een glimlach op haar gezicht te houden.
Alice Herz-Sommer, een overlever
Alice Herz-Sommer en haar zoon behoorden tot de weinige overlevenden van dat concentratiekamp. Toen de oorlog eindigde, verhuisden ze naar Israël. Ze besloot niet in het verleden te leven en haar zoon op te voeden zonder haat of wrok. Raphael volgde de muzikale voetsporen van zijn ouders en werd een beroemde cellist.
Alice stierf in 2014 op 110-jarige leeftijd in Londen, Engeland. Haar leven is een briljant voorbeeld van de ongelooflijke veerkracht van de menselijke geest. Haar nalatenschap bewijst dat je houding en kijk op het leven je toekomst kunnen bepalen.
Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.
- Stoessinger, C. (2012). El mundo de Alice: lecciones de vida de una superviviente del holocausto. Grupo Planeta (GBS).
