Afgunst herkennen en sturen
Afgunst wordt als een van de zeven hoofdzonden beschouwd, en vaak gaat afgunst hand in hand met kritiek, een destructieve vorm van kritiek op de persoon die benijd wordt. Het is destructief zowel voor de persoon die afgunstig is als de persoon die benijd wordt. Deze emotie is niet alleen zeer schadelijk, maar komt ook hartstikke vaak voor. Afgunst herkennen is echter niet altijd makkelijk, omdat het vaak verborgen wordt gehouden achter oppervlakkige opmerkingen.
Het vereist tijd en voldoende concentratie om afgunst te zien voor wat het is, aangezien het niet echt een gevoel is dat sociaal geaccepteerd wordt (behalve ‘gezonde afgunst’, wat ook wel gezien kan worden als een vorm van bewondering). Daarom gaat afgunst stilletjes te werk, heeft het de neiging om na verloop van tijd steeds groter te worden en kan het er uiteindelijk voor zorgen dat we genieten van het ongeluk en leed van anderen.
Soms laat het zichzelf echter kennen en gaat het gepaard met een heleboel wrok of oordelen, hoewel dit niet altijd begrepen wordt door de persoon die benijd wordt. Dit komt doordat afgunst zichzelf verborgen houdt achter een sluier van venijnige opmerkingen en destructieve kritiek.
Afgunst komt voort uit verlangen
Afgunst gaat de boventoon voeren wanneer je iets wilt dat je niet hebt en daardoor boos wordt dat andere mensen wel hebben wat ze willen. Helaas is het ook een vrij veelvoorkomend gevoel dat ervoor zorgt dat je een minder goed persoon wordt. Bovendien benijden mensen niet alleen ‘onbereikbare’ mensen; het kan ook zo zijn dat je een van je beste vrienden of familieleden benijdt.
“Alles wat ik doe en alles wat ik besloten heb niet meer te doen wordt gemotiveerd door een verlangen, of ik dit verlangen nu kan aanwijzen of niet.”
-Jorge Bucay-
We ervaren dit onaangename gevoel vanwege twee menselijke neigingen: de neiging om iets te willen wat we niet kunnen krijgen en de neiging om onszelf te vergelijken met iedereen om ons heen. Daarom komt afgunst voort uit verlangen en sleurt het de afgunstige persoon zo ver de afgrond in dat hij helemaal geen empathie meer kan opbrengen voor de mensen die hem omringen.
Daarnaast kunnen deze negatieve gevoelens ervoor zorgen dat de afgunstige persoon zich gaat afzonderen van anderen of moeite ervaart om met anderen om te gaan. Kortom, dit soort mensen vinden het moeilijk om zichzelf in een ander te verplaatsen, om blij te zijn voor anderen en om gezonde relaties met ze op te bouwen.
Afgunst herkennen: een van de meest verschrikkelijke gevoelens
Wanneer afgunst de kop opsteekt, raakt het vermengd met andere tegenstrijdige gevoelens: bewondering, frustratie, verontwaardiging, ellende etc. Doorgaans wordt dit gevoel gekoesterd ten opzichte van familieleden, vrienden, collega’s en andere mensen die dichtbij staan.
Daarom zou je kunnen zeggen dat afgunst een van de meest giftige gevoelens is die je kunt ervaren. Je kunt iemand benijden om zijn prestige, geld, gezondheid, emotionele succes, carrière etc. En dit uit zich allemaal in kritiek, om het makkelijker te verdragen.
Het is een herhaaldelijke vorm van kritiek die helemaal geen poging doet om dingen te verduidelijken, maar eerder dient om de afgunstige persoon een gevoel van voldoening te geven, wat er vaak voor zorgt dat de persoon die benijd wordt zich slecht voelt. Afgunst kan gepaard gaan met smaad, beledigingen of leugens, zodat de afgunstige persoon de realiteit niet hoeft te accepteren of zijn gevoelens niet onder worden hoeft te brengen.
“Afgunst is duizend maal erger dan honger, omdat het een spirituele honger is.”
-Miguel de Unamuno-
Kijk eerst eens goed naar jezelf voordat je iets over iemand anders zegt
De schadelijke oordelen die uit afgunst voortkomen zijn het product van apathie en een grote ontevredenheid met het eigen leven. Afgunst is een weerspiegeling van verlangen, non-conformisme en zelfafwijzing. Het is een gevoel dat verwijst naar een ontevredenheid, maar dit niet durft toe te geven.
Het is niet een kwestie van jezelf altijd schikken of streven naar persoonlijke vooruitgang. Een van de beste manieren om afgunst te sturen is door het te gebruiken als bron van motivatie. Dat wil zeggen, zorg ervoor dat het succes van anderen de vonk wordt die jou aanwakkert en aanmoedigt om in actie te komen.
“Kritiek is niets meer dan verborgen trots. Een ziel die oprecht is naar zichzelf toe zal zich nooit verlagen tot kritiek. Kritiek is de kanker van het hart.”
-Moeder Teresa-
Eerst eens goed naar jezelf kijken voordat je iets afgunstigs over iemand anders zegt, zal je helpen in te zien wat je moet veranderen of wat voor verlangens je hebt die tot nu toe nog niet vervuld zijn. Daarna zal het veel makkelijker zijn om je handelingen te richten op het bereiken van je doelen en om voor deze doelen te vechten met hoop, niet met haat.
