15 activiteiten en spelletjes om empathie bij kinderen te helpen ontwikkelen

Wil je empathie bij je kinderen aanmoedigen? We stellen enkele activiteiten en spelletjes voor die op school of thuis gedaan kunnen worden.
15 activiteiten en spelletjes om empathie bij kinderen te helpen ontwikkelen

Laatste update: 02 augustus, 2022

Empathie is een van de belangrijkste prosociale vaardigheden, ook bij kinderen. Het kan omschreven worden als het vermogen om te begrijpen wat anderen voelen, de situatie vanuit hun perspectief te bekijken, en met hen van plaats te wisselen. Het is een bemiddelaar in elke vorm van sociale interactie.

Empathie begint zich tijdens de kindertijd te ontwikkelen. Daarom hebben we een lijst van activiteiten en spelletjes samengesteld om deze eigenschap te helpen ontwikkelen.

Het is belangrijk dat kinderen empathie ontwikkelen

Empathie is een vaardigheid die te maken heeft met vriendelijkheid, anders-zijn, kameraadschap, solidariteit, teamwerk, en steun. Deskundigen zijn het erover eens dat het een essentiële vaardigheid is in de sociale ontwikkeling (Engelse link), een die de mens in staat stelt banden aan te halen, relaties op te bouwen en te onderhouden, en zich op grotere schaal tot anderen te verhouden.

Volgens onderzoek (Engelse link) wordt empathie bemiddeld door sociale constructen. Dit betekent dat de mate van empathie die iemand ontwikkelt afhangt van zijn culturele omgeving. Het is een vermogen dat niet alleen verankerd is in ethiek, maar ook in moraal, religie, gewoonten en andere variabelen.

Een studie (Engelse link) die in 2020 gepubliceerd werd in European Child & Adolescent Psychiatry beweerde dat kinderen met storend gedrag problemen hebben met het ontwikkelen van empathie. Bovendien, hoe minder ze aangemoedigd worden, hoe meer kans ze maken op het manifesteren van dit soort attitudes.

Onderzoekers (Engelse link) hebben ook ontdekt dat de mate van empathie de aanleg om te liegen voorspelt. Kinderen die meer empathisch zijn liegen minder en als ze liegen houden de leugens meestal niet zo lang stand.

Andere redenen

Hier zijn nog enkele andere redenen om spelletjes te gebruiken om empathie bij kinderen te helpen ontwikkelen:

  • Empathische gevoelens verminderen de neiging tot pesten.
  • Ze bevorderen vriendelijkheid, samenwerken, en de wil om anderen te helpen.
  • Spelletjes zijn nuttig om kinderen te leren hoe ze hun gevoelens en emoties kunnen uiten en zich met die van anderen kunnen verbinden.
  • Ze leren richtlijnen voor het reageren op verschillende sociale situaties. Bijvoorbeeld bij rouw, ongelukken, enz.
  • Ze zijn een middel om te leren hoe ze hun eigen emoties kunnen herkennen, beheersen en reguleren.
  • Ze helpen hun communicatieve vaardigheden in het algemeen te verbeteren, niet alleen wat betreft het vermogen om naar anderen te luisteren.

Nu je weet hoe belangrijk het is dat kinderen empathie ontwikkelen, kijk dan eens naar de voorgestelde activiteiten hieronder.

Spelletjes om empathie bij kinderen te helpen ontwikkelen

In het algemeen zijn er twee soorten empathie: cognitieve empathie en emotionele empathie. Het eerste verwijst naar het vermogen om emoties bij anderen rationeel te interpreteren of te voorspellen. Het tweede is het vermogen om ons op die emoties af te stemmen zodat in onze gemoedstoestand een soortgelijke reactie wordt opgewekt.

De spelletjes die we hier opnoemen om empathie bij kinderen te helpen ontwikkelen zijn nuttig om beide soorten aan te moedigen. We raden je aan er een paar uit te proberen om voordelen in de twee verschillende soorten te bereiken.

1. De emoties van anderen raden

Empathisch zijn betekent dat je de emoties van anderen begrijpt en onderscheidt. Het eerste van de spelletjes om empathie bij kinderen te helpen ontwikkelen bestaat uit het raden van de emoties van anderen.

Er zijn veel manieren om dit te doen. In dit geval raden we je aan verschillende geïllustreerde boeken uit te kiezen waarin ze moeten proberen de emoties van de personages te raden en te beschrijven.

Kies boeken waarin zowel mensen als dieren voorkomen. Let niet op het geschreven verhaal, alleen op de illustraties. Je kunt op een apart blad schrijven welke emoties bij elk personage horen, waarom ze zich zo kunnen voelen, en zelfs wat er gedaan zou kunnen worden om ze te helpen.

2. Luisteren naar muziek

Een studie (Engelse link) gepubliceerd in 2013 in Psychology of Music vond dat muzikale interactie in groepsverband een positieve invloed heeft op het inlevingsvermogen van kinderen. Verder bewijs (Engelse link) suggereert dat lichaamsbeweging en tekenen naar muziek ook een gunstige invloed hebben op de ontwikkeling van empathie bij jonge kinderen.

We stellen voor dat je muzieksessies integreert in verschillende aspecten van het dagelijks leven. Bijvoorbeeld bij het koken, tekenen, of bij het slapengaan. Je kunt instrumentale stukken kiezen of stukken waarvan de tekst draait om een gevoel of een idee waaruit empathisch onderwijs gehaald kan worden. Je kunt er samen over praten als je meer positieve bekrachtiging wilt.

3. Kinderliteratuur lezen

Deskundigen zijn het erover eens (Engelse link) dat kinderliteratuur een geweldig hulpmiddel is om empathie te bevorderen. Voer dit soort voorleessessies uit, en stop vervolgens bij passages waaruit je empathisch leren kunt halen.

Bovendien stimuleer je zo kinderen om te lezen, iets wat op de lange duur hun cognitieve en kritische vaardigheden helpt op te krikken.

Kind ligt te lezen
Lezen stimuleert empathie bij kinderen omdat ze zich in de plaats van de personages stellen.

4. Interactie met dieren

Onderzoekers (Engelse link) hebben ontdekt dat interactie met dieren de empathie en het prosociaal gedrag van kinderen bevordert.

Interactie van aangezicht tot aangezicht met dieren is een uitstekende manier om contact te maken met onze eigen en andermans emoties, dus is het nuttig voor de ontwikkeling van empathie bij kinderen. Een huisdier adopteren, naar de dierentuin gaan, of naar boerderijen is een manier om dit te doen.

5. Videospelletjes spelen

Vaak ben je geneigd aan videospelletjes te denken als gewelddadig. Studies (Engelse link) hebben echter uitgewezen dat prosociale videospelletjes een nuttig hulpmiddel zijn om aan empathie te werken.

In feite beschouwen sommige deskundigen gamification (Engelse link) als een essentiële methode om op een speelse manier empathische attitudes aan te leren.

6. Implementeren van creatieve schrijfprogramma’s

Er is enig bewijs (Engelse link) dat het implementeren van schrijfvaardigheid in verband brengt met de ontwikkeling van empathie bij kinderen. Er zijn veel manieren om hun schrijfvaardigheid te verbeteren, maar we stellen voor dat je creatieve schrijfprogramma’s implementeert. Het schrijven van verhalen, korte verhalen, en gedichten zal hen helpen empathie te ontwikkelen.

7. Ontwikkelen van toneelvaardigheden

Studies (Engelse link) suggereren dat verschillende vormen van kunstzinnige participatie samenhangen met een grotere ontwikkeling van empathie. Bijvoorbeeld de beeldende en de uitvoerende kunsten.

Onder andere schilderen, beeldhouwen en theater zijn ideale kanalen om de empathische geest van kinderen te versterken. Probeer er een gewoonte van te maken die ze tot in hun volwassen leven voortzetten.

8. Optische illusies delen

Veel optische illusies hebben de eigenschap verschillende reacties bij de toeschouwer op te roepen. De onmogelijke drietand van DH Schuster, de driehoek van Kanizsa, de tekening van de eend of het konijn (door een anonieme auteur, hoewel voor het eerst gedocumenteerd in 1892), de onmogelijke kubus van MC Escher of de bekende Rubin vaas zijn maar een paar voorbeelden die je kunt gebruiken.

9. Ontwikkelen van rollenspel

Dit zijn spelletjes waarin kinderen een paar minuten lang een bepaalde rol spelen. Het is een ervaring die lijkt op theater, maar dan zonder een bepaald script.

Door een rollenspel kunnen ze namelijk in contact komen met de emoties en gedachten van andere mensen, wat het principe van anders-zijn zal bevorderen. Voor zover mogelijk moeten de nagespeelde scènes draaien om empathische situaties.

10. Een dagboek van emoties schrijven

We zijn empathischer als we weten dat we onze eigen gevoelens kunnen beheersen. Daarom is het bijhouden van een dagboek van emoties een uitstekende strategie om empathie te ontwikkelen.

Daarin moet het kind de emoties en gevoelens opschrijven die het in zijn dagelijkse routine ervaart. Ze kunnen het dan met jou delen.

11. Raadspelletjes spelen

Deskundigen (Engelse link) hebben ontdekt dat een spelletje emotionele charades nuttig is om empathie op een speelse manier bij te brengen. De regels zijn dezelfde als bij het klassieke spel, behalve dat er kaarten met emoties gebruikt worden.

De deelnemers moeten proberen de emoties op de kaarten te beschrijven zonder er direct naar te verwijzen, aanvankelijk door middel van gebaren en mimiek.

Gezin aan tafel
Bij het spelen van raadspelletjes gaat het om het herkennen van de belangrijkste kenmerken van emoties.

12. Brainstormen over hoe je vriendelijk kunt zijn

Je stelt een hypothetische situatie voor waarbij moraal, ethiek, waarden of burgerzin een rol spelen en vraagt hoe ze het probleem zouden oplossen. Bijvoorbeeld, wat zouden ze doen als ze een bekende op straat zagen huilen, een bejaarde in nood, een dier dat lijdt, enzovoort.

13. Humoristische situaties voorleggen

Een studie (Engelse link), gepubliceerd in 2020 in Europe’s Journal of Psychology, vond dat gevoel voor humor verband houdt met iemands empathie. Agressieve humor hangt onder andere samen met lagere scores voor emotionele empathie en affectieve sympathie. De grenzen tussen humor en spot leren kennen is een ander spel dat helpt bij de ontwikkeling van empathie bij kinderen.

14. Bordspellen spelen

Zowel traditionele als moderne bordspellen zijn een hulpmiddel om teamwerk, kameraadschap en samenwerking te bevorderen. In feite kunnen deze speelse activiteiten een ruimte worden voor kinderen om hun empathische vaardigheden te ontwikkelen. Ze kunnen zowel op school als thuis aan bod komen.

15. Identificeren van emoties op foto’s

Een ander spel tenslotte om empathie bij kinderen te helpen ontwikkelen bestaat uit het identificeren van emoties op foto’s van zowel het kind als zijn sociale kring (vrienden, familie, enz.). Dit moedigt hen aan empathisch te zijn met degenen die hen onmiddellijk nabij zijn, en tevens te leren de bijzondere gebaren en houdingen van elk van hen te herkennen.

Hou het ten slotte niet bij een van deze activiteiten. Probeer er verschillende in te bouwen. Je kunt ze zelfs allemaal uitproberen en nagaan welke het beste resultaat geeft. Als het mogelijk is, voer je de activiteiten uit in een groepsomgeving, zodat aan empathie gewerkt wordt in een context waarin het zich kan manifesteren.


Alle siterte kilder ble grundig gjennomgått av teamet vårt for å sikre deres kvalitet, pålitelighet, aktualitet og validitet. Bibliografien i denne artikkelen ble betraktet som pålitelig og av akademisk eller vitenskapelig nøyaktighet.


  • Cress, S. W., & Holm, D. T. Developing empathy through children’s literature. 1998.
  • Crowe, T., & Hodges, T. S. Elementary Education and Perspective-Taking: Developing a Writing Rubric to Nurture Creativity and Empathy in Children. In Creativity as Progressive Pedagogy: Examinations Into Culture, Performance, and Challenges. IGI Global. 2022; 351-367.
  • Garandeau, C. F., Laninga-Wijnen, L., & Salmivalli, C. Effects of the Kiva anti-bullying program on affective and cognitive empathy in children and adolescents. Journal of Clinical Child & Adolescent Psychology. 2021; 1-15.
  • Halfpenny, C. C., & James, L. A. Humor styles and empathy in junior-school children. Europe’s journal of psychology. 2020; 16(1): 148.
  • Hunnikin, L. M., Wells, A. E., Ash, D. P., & Van Goozen, S. H. The nature and extent of emotion recognition and empathy impairments in children showing disruptive behaviour referred into a crime prevention programme. European child & adolescent psychiatry. 2020; 29(3): 363-371.
  • Levy, J., Goldstein, A., & Feldman, R. The neural development of empathy is sensitive to caregiving and early trauma. Nature communications. 2019; 10(1): 1-10.
  • Kalliopuska, M., & Tiitinen, U. Influence of two developmental programmes on the empathy and prosociability of preschool children. Perceptual and Motor Skills. 1991; 72(1): 323-328.
  • Kou, X., Konrath, S., & Goldstein, T. R. The relationship among different types of arts engagement, empathy, and prosocial behavior. Psychology of Aesthetics, Creativity, and the Arts. 2020; 14(4): 481.
  • Muravevskaia, E. Empathy Development in Young Children Using Interactive VR Games. In Extended Abstracts Publication of the Annual Symposium on Computer-Human Interaction in Play. 2017; 715-718.
  • Nagar, P. M., Caivano, O., & Talwar, V. The role of empathy in children’s costly prosocial lie‐telling behaviour. Infant and Child Development. 2020; 29(4): e2179.
  • Rabinowitch, T. C., Cross, I., & Burnard, P. Long-term musical group interaction has a positive influence on empathy in children. Psychology of music. 2013; 41(4): 484-498.
  • Shoshani, A., Braverman, S., & Meirow, G. Video games and close relations: Attachment and empathy as predictors of children’s and adolescents’ video game social play and socio-emotional functioning. Computers in Human Behavior. 2021; 114: 106578.
  • Thompson, K. L., & Gullone, E. Promotion of empathy and prosocial behaviour in children through humane education. Australian Psychologist. 2003; 38(3): 175-182.
  • Woolrych, T., Eady, M. J., & Green, C. A. Authentic empathy: A cultural basis for the development of empathy in children. Journal of Humanistic Psychology. 2020; 0022167820934222.

Deze tekst wordt alleen voor informatieve doeleinden aangeboden en vervangt niet het consult bij een professional. Bij twijfel, raadpleeg uw specialist.