7 tips om te leren denken als Sherlock Holmes

Als je wilt leren denken als Sherlock Holmes, moet je in zijn hoofd kruipen. Dat is geen geringe opgave gezien het feit dat hij een van de meest heldere denkers is in de literaire geschiedenis. Conan Doyle, de bedenker van Sherlock Holmes, begiftigde zijn personage met een ondertussen beroemde denkwijze. Dit vergde aandacht, discipline en een beetje natuurlijke scepsis. Daarbij komt ook nog een nieuwsgierige en energieke manier om de wereld volgens waar te nemen. Dit kunnen wij — met enige moeite — leren na te doen.

Do forensische chirurg Joseph Bell inspireerde Conan Doyle om zijn beroemde personage uit Baker Street te creëeren. Bell zei dat elke diagnose op drie basis stappen gebaseerd moet worden. Dit klopt binnen forensische takken, binnen de wetenschap en zo’n beetje alle andere disciplines. De drie stappen bestaan uit: 1) voorzichtig observeren, 2) geslepen  conclusies trekken, 3) je conclusies bevestigen met bewijs. Deze strategie onder de knie krijgen en in de praktijk uitvoeren is niet iets wat je zomaar eventjes kunt doen. Het vergt een zekere hoeveelheid oefening voor je hersenen en een begrip voor alle kleine hoekjes en kronkelingen van je eigen gedachten.

Leren denken als Sherlock Holmes

De Schotse arts — Joseph Bell — die Conan Doyle dankzij een beetje geluk wist te ontmoeten, was altijd heel trots om als inspiratie beschouwd te worden door de auteur. Hij schreef zelfs de prologen voor enkele romans van Conan Doyle. Hij werd echter niet enkel geïnspireerd door Doctor Bell’s analytische methoden. De persoonlijkheid en de manier van redeneren van een andere beroemde detective — genaamd C. Auguste Dupin — diende ook als grote inspiratiebron. Dupin was een geesteskind van Edgar Allan Poe; hij was een rechercheur in het boek ‘The Murders in the Rue Morgue.’

Arthur Conan Doyle wist precies wat hij wilde toen hij de karaktertrekjes van zijn personage één voor één vorm gaf. Hij moest een ietwat moeilijke man zijn, niet een klassieke held. Hij moest een donkere, tegenstrijdige kant hebben en een goed begrensd gevoel voor gerechtigheid. Zijn detective moest vooral een van de meest briljante figuren van zijn tijd zijn. Er is geen twijfel mogelijk dat Conan Doyle dit doel bereikt heeft.

Leren denken als Sherlock Holmes ligt binnen bereik als je de volgende strategieën inzet…

1. Ontwikkel enige scepsis

Er is niks erger dan ideeën en gedachten niet in twijfel trekken. Er bestaat geen grotere vijand dan een passieve houding naar de gebeurtenissen en informatie om je heen. Daarbij komt ook nog dat als je niet leert om je eigen gedachten en houding in twijfel te trekken, je zelden in staat zult zijn om verder dan het rookgordijn te zien.

Om te leren denken als Sherlock Holmes moet je door een voorbereidende fase heen. Deze stap is bedoeld om je van al je vooroordelen te ontdoen. Je zult ook moeten leren niet de meningen en redeneringen van iedereen zomaar als waarheid te accepteren. Het zijn immers geen universele, onweerlegbare feiten. Leer om informatie die je ontvangt te filteren en je hier sceptisch tegenover op te stellen. Wees nieuwsgierig en uitdagend. Leer om verder dan je eigen neus te kijken en oefen controle uit over automatische redeneringen waar je normaal gesproken niet aan zou twijfelen.

2. Inclusief denken

Wanneer Sherlock Holmes een briefje krijgt, let hij niet enkel op de woorden. Sterker nog, soms is de tekst het minst belangrijke onderdeel. De ‘Holmesian Method’ omvat het ontwikkelen van inclusief denken. Hierbij telt alles en kun je informatie vanuit alles oppikken. Denken als Sherlock Holmes betekent dat je allerlei dingen moet onthouden: elk object, gezicht, intonatie, minuscuul gebaar, of zelfs een nietszeggende locatie. Al deze dingen geven meer informatie dan je zou denken.

Denk bijvoorbeeld eens terug aan ‘The Adventure of the Blue Carbuncle.’ Met behulp van een oude hoed en een gans lost Holmes op sluwe wijze een van de meest gecompliceerde zaken die Conan Doyle ooit bedacht heeft.

3. Een authentieke inzet

Iedereen die de verhalen van Sherlock Holmes gelezen heeft, begrijpt dit cruciale onderdeel van zijn persoonlijkheid. De man die in Baker Street woont gaat van totale inactiviteit en vermoeidheid naar opwinding en beweging wanneer iets zijn aandacht grijpt. Dat is wanneer zijn hersenen zich echt focussen en er een einde komt aan het luie, kwellende ronddwalen.

Holmes grijpt geen zaken aan die hem niet genoeg stimuleren. Ook accepteert hij geen cliënten als hij ze niet vertrouwt. Hij is selectief. Hij spaart zijn tijd en energie voor dingen die met zijn waarden en interesses stroken. Dus neemt hij alleen zaken aan die hem motiveren en zijn vermogen echt zullen testen.

4. Om iets beter te begrijpen, moet je soms een stap terugnemen

Om te leren denken als Sherlock Holmes, zul je nog een van zijn technieken moeten toepassen: fantasierijk denken. Holmes beleeft veel momenten waarin hij te maken heeft met ontelbare feiten, onopgeloste kwesties, getuigenissen en onnauwkeurige en tegenstrijdige gevoelens. Hij moet deze vervolgens organiseren zodat hij ze kan analyseren en aannemelijke theorieën kan bedenken om deze dingen uit te leggen.

Om dit te bereiken, had hij geen moeite om zich in zijn kamer op te sluiten en zichzelf te isoleren van de rest van de wereld. Zijn pijp en viool helpen hem om zich terug te trekken in zijn paleis van gedachten en zijn conclusies te verfijnen. Soms is afstand nemen van het probleem de beste manier om er goed over na te kunnen denken. Het is vaak enorm belangrijk om te stoppen met het verzamelen van bewijs en te werken met wat je hebt.

5. Een dagboek kan helpen

Soms word je overmoedig en overtuig je jezelf ervan dat je dit detail en dat stukje informatie niet zult vergeten. Dat is een fout. Een dagboek benutten voor hulp hierbij is een slimme strategie. Je gedachten en ideeën op papier zetten is een geweldige manier om je informatie te herinneren. Hier blijft het niet eens bij: het helpt je terug te blikken, ideeën te kanaliseren en concepten te vergelijken.

Vergeet ook niet dat zowel Holmes zelf als de wetenschapper André-Marie de Ampère altijd pen en papier bij zich hadden. Gedachtegangen kosten niks, maar ze komen en gaan zonder dat jij daar invloed op hebt. Daarom is het belangrijk om voorbereid te zijn zodat je deze gedachten kunt opvangen wanneer ze zich voordoen.

6. Zoek mentale uitdagingen op

Er is iets aparts aan het karakter van Sherlock Holmes dat je in gedachten zou moeten te houden. Zijn deductieve vermogen, zijn talent voor analyse en het meester zijn in ogenschijnlijk ongerelateerde gebeurtenissen aan elkaar verbinden, zijn niet aangeboren.

Degene die een daadwerkelijk buitengewoon niveau van intelligentie bezat, was zijn broer genaamd Mycroft. Iedereen beschreef hem als het meest briljante individu in Engeland. Er bestond echter een enorm contrast tussen zijn geweldige brein en zijn passieve houding. Hij was een man die zich aan een strenge routine hield en niet van actie of veldwerk hield. Deze taken liet hij graag over aan zijn jongere broer. Holmes was een rusteloze ziel die constant stimulatie, uitdaging en mysterie nodig had. Deze puzzels daagden zijn gedachten uit en ‘onderhielden’ deze ondertussen ook. Deze gebruikte hij om zijn rechercheurs capaciteiten aan te scherpen.

7. Gebruik je vermogen om goed te doen

Één ding waar doctor Watson zijn kamergenoot Holmes, vaak op wees, was het feit dat hij zijn geweldige capaciteiten voor het algehele goed gebruikt. Als het tegenovergestelde waar was, zou Sherlock Holmes aan de kant van het andere briljante individu gestaan hebben — professor Moriarty.

Dit doet ons denken aan één specifiek idee. Onze intelligentie en onze cognitieve vermogens hebben een doel nodig. Ze hebben motivatie, een reden om te blijven oefenen nodig om onze redeneringen en reflexen te verbeteren.

Gedachten zonder motivatie of inspiratie halen niet veel uit. Sterker nog, Holmes had de neiging naar de ‘6% cocaïne oplossing’ te grijpen wanneer hij een aantal dagen zonder zaken zat. Hij had het moeilijk in deze tijden. De dagen gingen slechts langzaam voorbij als hij niks had om zijn gedachten bezig mee te houden, net als de mist die in Londen bleef hangen.

Te leren denken als Sherlock Holmes is ongetwijfeld een geweldig idee voor onze dagelijkse levens. In dat licht altijd terugvallen op de grootste richtlijnen uit Holmes verhaallijnen voor inspiratie. Al die avonturen kunnen ons een beetje meer leren over de methoden en strategieën van één van de meest geliefde en wonderbaarlijke personages in de literaire geschiedenis. Vergeet ook niet dat hij één van de weinige personages is waar opnieuw leven in werd geblazen vanwege de enorme vraag — tegen de wens van de auteur.